BÀI 19: DÂN SỐ VÀ SỰ PHÁT TRIỂN DÂN SỐ THẾ GIỚI (1 tiết)
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Trình bày được đặc điểm và tình hình phát triển dân số trên thế giới.
- Phân biệt được gia tăng dân số tự nhiên (tỉ suất sinh, tỉ suất tử) và cơ học (xuất cư, nhập cư).
- Trình bày được khái niệm về gia tăng dân số thực tế; phân tích được các nhân tố tác động đến gia tăng dân số.
- Phân tích được biểu đồ, số liệu thống kê về dân số; xử lí số liệu.
2. Năng lực
- Năng lực chung: năng lực tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo, sử dụng công nghệ thông tin.
- Năng lực riêng: tính toán được một số phép tính đơn giản; vẽ được biểu đồ về dân số (quy mô, động thái, cơ cấu); sử dụng được tranh ảnh, video clip, bảng số liệu, biểu đồ, bản đồ,... để miêu tả, nhận xét, phân tích, giải thích được một số hiện tượng về dân số, hiện tượng địa lí kinh tế – xã hội trong thực tiễn, liên hệ Việt Nam.
3. Phẩm chất
- Sẵn sàng học hỏi, hoà nhập và giúp đỡ mọi người thông qua các kiến thức của chủ đề dân cư. Đồng thời, tôn trọng sự khác biệt giữa các nền văn hoá của các nước trên thế giới.
- Đảm bảo chính xác thông tin thu thập được bằng cách ghi rõ nguồn, thời gian của số liệu, tài liệu trích dẫn; tích cực đánh giá cá nhân, đánh giá khách quan, công bằng đồng góp vào quá trình học tập, kiểm tra, đánh giá.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- SGK, SGV, SBT Địa lí, Giáo án.
- Biểu đồ cơ cấu dân số, phiếu học tập,
2. Đối với học sinh
SGK, tài liệu, dụng cụ học tập (nếu cần) theo yêu cầu của GV.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Huy động được kiến thức về vấn đề dân số và gia tăng dân số. Từ đó, phát biểu được nhiệm vụ của bài học là xác định sự phát triển dân số thế giới.
b. Nội dung: HS được xem đoạn video do GV cung cấp. GV yêu cầu HS suy nghĩ, nếu hiểu biết của mình về vấn đề dân số thế giới.
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV trình chiếu video và phân công nhiệm vụ cho 2 HS ngồi chung bàn
https://www.youtube.com/watch?v=Gs7NzCJNsM4
+ Ghi chú lại từ khoá về các vấn đề dân số thế giới.
+ Liệt kê các ý để trao đổi, trình bày quan điểm về các vấn đề dân số trong video.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS đọc nhanh nội dung SGK, kết hợp với hiểu biết cá nhân
- GV cổ vũ, khích lệ HS trong quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- Kết thúc 3 phút, GV mời ngẫu nhiên một HS trong lớp thực hiện nhiệm vụ.
- GV mời một số HS khác bổ sung câu trả lời.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, chuẩn kiến thức.
- GV dẫn dắt HS vào bài học: Dân số thế giới không ngừng tăng nhanh từ năm 1700 đến nay, tuy nhiên tốc độ gia tăng dân số đã giảm dần vào cuối thế kỉ XX cho đến nay. Sự thay đổi tỉ lệ sinh và tỉ lệ tử đã làm thay đổi dân số trên toàn thế giới như thế nào? Việc di cư (xuất cư, nhập cư) đã làm thay đổi dân số của một khu vực, một quốc gia ra sao? Những nhân tố nào góp phần làm gia tăng dân số? – Bài 19. Dân số và sự phát triển dân số thế giới.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu dân số thế giới
a. Mục tiêu:
- Trình bày được tính hình phát triển dân số thế giới.
- So sánh quy mô dân số giữa các nước, nhóm nước.
b. Nội dung: HS theo dõi nội dung trong SGK và tư liệu GV cung cấp để hoàn thành câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS
d. Tổ chức hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH | DỰ KIẾN SẢN PHẨM |
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV chuyển giao nhiệm vụ, HS làm việc cá nhân: Cập nhật số liệu về quy mô dân số thế giới, liệt kê 10 quốc gia có quy mô dân số cao nhất, thấp nhất thế giớ, để trả lời câu hỏi: + Dựa vào hình 19.1 và thông tin trong bài, em hãy nhận xét sự thay đổi dân số thế giới theo không gian và thời gian.
+ Dựa vào hình 19.2 và thông tin trong bài, em hãy nhận xét tình hình phát triển dân số thế giới giai đoạn 1804 – 2020, xu hướng phát triển dân số thế giới giai đoạn 2020-2037.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - Các nhóm trao đổi, thảo luận và hoàn thành phiếu bài tập. - Các thành viên trong nhóm thống nhất hình thức thể hiện kiến thức dưới dạng sơ đồ tư duy. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luận. - GV mời HS ở các nhóm khác nhận xét, bổ sung. Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập GV đánh giá, nhận xét sản phẩm học tập của HS và chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới. | I. Dân số thế giới - Đặc điểm dân số: + Dân số thế giới tăng lên theo thời gian. Năm 2020, số dân thế giới khoảng 7,79 tỉ người, gấp khoảng 3 lần so với năm 1950. + Dân số giữa các nước, các vùng lãnh thổ rất khác nhau. Năm 2020, có 14 nước đông dân nhất với số dân trên 100 triệu người mỗi nước (chiếm 63,59% số dân thế giới), có 33 quốc gia và vùng lãnh thổ chỉ có số dân dưới 0,1 triệu người mỗi nước (chiếm khoảng 0,017% số dân thế giới). + Trung Quốc và Ấn Độ là hai quốc gia đông dân nhất trên thế giới, chiếm 36,17% số dân thế giới. - Tình hình phát triển dân số:Từ đầu thế kỉ XIX đến nay, dân số trên thế giới không ngừng tăng, đặc biệt từ khoảng giữa thế kỉ XX dẫn đến hiện tượng “bùng nổ dân số", từ đó gây ra những vấn đề về kinh tế – xã hội, môi trường nghiêm trọng, suy thoái tài nguyên. Dân số thế giới sẽ tiếp tục tăng trong thế kỉ XXI, nhưng với tốc độ chậm hơn so với thời gian trước.
|
Bình luận