KHỞI ĐỘNG

Chia sẻ: Ngày mới của mỗi người trong gia đình em bắt đầu như thế nào?

Trả lời

Ngày mới của mỗi người trong gia đình em: Bố dậy tập thể dục, mẹ dậy nấu cơm, em dậy chuẩn bị đồ dùng ăn sáng rồi đến trường.

KHÁM PHÁ VÀ LUYỆN TẬP

Bài đọc: Gieo ngày mới - Ngọc Hà

(SGK Tiếng việt 4 tập 1 chân trời bài 3)

Câu hỏi 1: Ngày mới của mỗi người bắt đầu bằng việc gì?

cha, mẹ, cô giáo, bà

Trả lời

• Cha: dắt trâu ra đồng
• Mẹ: bắc gầu tát bên sông
• Cô giáo: dạy học sinh trên bục giảng
• Bà: dệt khăn quàng cho cháu

Câu hỏi 2: Mỗi hình ảnh dưới đây muốn nói lên điều gì? Nói về 1 - 2 hình ảnh em thích.

• Gặt mùa vàng ấm 
• Gieo bao ước mơ xanh
• Gieo hoa trái ngọt lành
• Gom từng giọt nắng hồng

Trả lời

• Hình ảnh "Gặt mùa vàng ấm áp": nói lên hình ảnh người nông dân đang gặt hái một vụ mùa bội thu, no ấm với những hạt thóc vàng.
• Hình ảnh "Gieo bao ước mơ xanh": nói lên hình ảnh cô giáo đang ngày ngày truyền con số, nét chữ cho học sinh với niềm tin và hị vọng về tương lai tươi đẹp.
• Hình ảnh "Gieo hoa trái ngọt lành": nói lên thành quả ngọt ngào, những thành công mà cô giáo đã thu được từ việc dạy học
• Hình ảnh "Gom từng giọt nắng hồng" nói lên sự yêu thương, chắt chiu, tần tảo của người bà dành cho cháu, mong muốn cháu được ấm áp.

Hình ảnh mà em yêu thích đó là: "gặt mùa vàng ấm áp" và "gieo hoa trái ngọt lành"

Câu hỏi 3: Theo em, nhờ đâu đêm đêm mọi người có giấc ngủ say?

Trả lời

Đêm đêm mọi người có giấc ngủ say là nhờ:

"Bầu trời gieo mưa rồi nắng

Cho gió hong những đám mây

Cho cả trời sao lấp lánh"

Câu hỏi 4: Cách gieo ngày mới của bạn nhỏ có gì đặc biệt? Vì sao?

Trả lời

Cách gieo ngày mới của bạn nhỏ đặc biệt vì bạn nhỏ gieo ngày mới bằng một chuỗi cười. Tiếng cười của bạn nhỏ sẽ mang lại, lan tỏa  niềm vui, xua tan đi bao mệt nhọc cho cha, mẹ, cô giáo và bà. Tiếng cười đó cững là nguồn động lực, là sức mạnh để mọi người cùng cố gắng, cùng nhau lan tỏa và hi vọng về một cuộc sống hạnh phúc, ấm no và tràn đầy yêu thương.

Đọc mở rộng: Sinh hoạt câu lạc bộ đọc sách

Chủ điểm: Tuổi nhỏ làm việc nhỏ

a. Tìm đọc một truyện viết về: 

• Thiếu nhi làm việc tốt.
• Thiếu nhi sáng tạo.
• Thiếu nhi chăm ngoan.

b. Ghi chép những ý tưởng hoặc chi tiết quan trọng vào Nhật kí đọc sách.

• Tên truyện:
• Tên nhân vật
• Tình huống
• Cách giải quyết
• ?

c. Cùng bạn chia sẻ:

• Truyện đã đọc
• Nhật kí đọc sách
• Tình cảm, suy nghĩ hoặc cách ứng xứ của em nếu gặp tình huống tương tự tình huống của nhân vật trong truyện.

Trả lời

a. Cô giáo tí hon

Bé kẹp lại tóc, thả ống quần xuống, lấy cái nón của má đội lên đầu. Nó cố bắt chước dáng đi khoan thai của cô giáo khi cô bước vào lớp. Mấy đứa nhỏ làm y hệt đám học trò, đứng cả dậy, khúc khích cười chào cô.

       Bé treo nón, mặt tỉnh khô, bẻ một nhánh trâm bầu làm thước. Mấy đứa em chống hai tay ngồi nhìn chị. Làm như cô giáo, Bé đưa mắt nhìn đám học trò, tay cầm nhánh trâm bầu nhịp nhịp trên tấm bảng. Nó đánh vần từng tiếng. Đàn em ríu rít đánh vần theo. Thằng Hiển ngọng líu, nói không kịp hai đứa lớn. Cái Anh hai má núng nính, ngồi gọn tròn như củ khoai, bao giờ cũng giành phần đọc xong trước. Cái Thanh ngồi cao hơn hai em một đầu. Nó mở to đôi mắt hiền dịu nhìn tấm bảng, vừa đọc vừa mân mê mớ tóc mai.

b. 

• Tên truyện: Cô giáo tí hon.
• Tên nhân vật: Bé; Hiển; Thanh; Anh.
• Tình huống: Bé đóng vai cô giáo.

c. VD: cảm thấy thích thú nếu có một bạn nào đó đóng vai cô giáo giảng bài,...

LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Danh từ chung, danh từ riêng

Bài tập 1: Xếp các từ in đậm trong các câu ca dao sau vào nhóm thích hợp:

a.

Sâu nhất là sông Bạch Đằng

Ba lần giặc đến ba lần giặc tan

Cao nhất là núi Lam Sơn

Có ông Lê Lợi trong ngàn bước ra.

Ca dao

b.

Bình Định có núi Vọng Phu

Có đầm Thị Nại, có cù lao xanh.

Ca dao

c. 

Ai về Quảng Ngãi quê ta

Mía ngon, đường ngọt trắng ngà dễ ăn

Ca dao

• Tên người:
• Tên sông, núi, đầm:
• Tên tỉnh:

Trả lời

• Tên người: Lê Lợi, Lam Sơn
• Tên sông, núi, đầm: Bạch Đằng, Vọng Phu, Thị Nại
• Tên tỉnh: Quảng Ngãi, Bình Định

Bài tập 2: Xếp các từ sau vào các nhóm:

người, Bình Định, Lê Lợi, đầm, Bạch Đằng, núi, Thị Nại, Quảng Ngãi, Lam Sơn, sông, tỉnh, Vọng Phu

a. Nhóm từ là tên gọi của một sự vật cụ thể.

b. Nhóm từ là tên gọi chung của một loại sự vật.

Trả lời

a. Tên gọi của một sự vật cụ thể: Bình Định, Lê Lợi, Bạch Đằng, Thị Nại, Quảng Ngãi, Lam Sơn, Vọng Phu .

b. Tên gọi chung của một loại sự vật: người, đầm, núi, sông, tỉnh

Bài tập 3: Nhận xét cách viết các từ thuộc mỗi nhóm ở bài tập 2.

Trả lời

Nhóm từ là tên gọi của một sự vật cụ thể: viết hoa

Nhóm từ là tên gọi chung của một loại sự vật: viết thường

Bài tập 4: Tìm 2 - 3 danh từ riêng cho mỗi nhóm dưới đây:

• Tên nhà văn hoặc nhà thơ.
• Tên sông hoặc núi.
• Tên tỉnh hoặc thành phố.

Trả lời

• Tên nhà văn hoặc nhà thơ: Tố Hữu, Nam Cao, Nguyễn Tuân.
• Tên sông hoặc núi: sông Đà, sông Hồng, núi Tản
• Tên tỉnh hoặc thành phố: Hà Nội, Thái Bình, Hà Nam.

Bài tập 5: Viết 3 - 4 câu giới thiệu về nơi em ở, trong câu có sử dụng danh từ riêng

Trả lời

 Em đang sống ở thủ đô Hà Nội. Trung tâm thành phố có nhiều tòa nhà cao tầng. Các con đường rộng lớn, có nhiều xe cộ. Thành phố có nhiều điểm tham quan rất nổi tiếng như hồ Gươm, tháp Rùa, đền Ngọc Sơn, chùa Một Cột, Hoàng Thành Thăng Long. Con người ở đây rất hiếu khách, nhiệt tình. Em rất yêu Hà Nội.

VIẾT

Viết đoạn mở bài và đoạn kết bài cho bài văn kể chuyện

Bài tập 1: Đọc hai đoạn văn dưới đây và cho biết:

1. Từ ngày còn bé, qua giọng kể ấm áp của bà, em đã rất thích câu chuyện "Tích Chu".
2. Ngày còn bé, tối nào bà cũng kể chuyện cho em nghe. Qua giọng kể ấm áp của bà, câu chuyện nào cũng thật hấp dẫn. Nhưng em vẫn thích câu chuyện "Tích Chu" hơn cả.

a. Đoạn văn nào giới thiệu ngay câu chuyện chọn kể?

b. Đoạn văn nào dẫn vào câu chuyện từ một vấn đề liên quan?

Trả lời

a. Đoạn văn giới thiệu ngay câu chuyện chọn kể: Đoạn văn 1

b. Đoạn văn dẫn vào câu chuyện từ một vấn đề liên quan: Đoạn văn 2

Bài tập 2: Đọc hai đoạn văn dưới đây và cho biết:

1. Được uống nước suối tiên, bà trở lại thành người. Tích Chu mừng rỡ ôm lấy bà. Từ đấy, Tích Chu luôn ở bên, hết lòng yêu thương, chăm sóc bà.
2. Câu chuyện bà kể đã lâu nhưng hình ảnh cậu bé Tích Chu băng rừng, lội xuối tìm nước suối tiên đem về cho bà uống vẫn còn đọng lại trong tâm trí em như một lời nhắc nhở về lòng hiếu thảo.

a. Đoạn văn nào nêu kết thúc câu chuyện?

b. Đoạn văn nào bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của người viết sau khi kể chuyện?

Trả lời

a. Đoạn văn nêu kết thúc câu chuyện: Đoạn văn 1

b. Đoạn văn bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của người viết sau khi kể chuyện: Đoạn văn 2

Bài tập 3: Viết đoạn mở bài trực tiếp và đoạn kết bài mở rộng cho bài văn kể lại câu chuyện đã đọc, đã nghe nói về lòng trung thực hoặc lòng nhân hậu.

Trả lời

Mở bài: Câu chuyện cổ tích em thích nhất đó là "Người ăn xin" với nhân vật chính bạn nhỏ và người đàn ông ăn xin già khụ giữa mùa đông lạnh lẽo trên đường phố.

Kết bài: Qua câu chuyện "Người ăn xin", em nhận thấy rằng t hật ra lòng nhân ái và tình yêu thương không ai định nghĩa được, nhưng chúng ta vẫn có thể hiểu rằng chia sẻ, thấu hiểu, cảm thông chính là những điều làm nên sự ấm áp trong mối quan hệ giữa người với người. Hãy sống, hãy cho đi, hãy nhân rộng tình yêu thương để thế giới này ngập tràn những bông hoa của tình thương.

VẬN DỤNG

Trao đổi: Em sẽ làm gì để bắt đầu ngày mới có ý nghĩa?

Trả lời

Học sinh tham khảo: em dậy sớm chạy bộ vì chạy bộ sẽ giúp em rèn luyện sức khỏe, tỉnh táo, tinh thần thoải mái, tiếp xúc với ánh nắng bình minh,...