KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Kể về một kỉ niệm vui của em với bạn bè.

Trả lời

Chuyến đi biển Nha Trang cùng với bạn thân: Biển thật đẹp! Những rặng dừa rì rào trong gió. Những con sóng đua nhau chạy vào bờ tung bọt trắng xóa. Biển có lúc hiền hòa, lặng sóng, nhưng có lúc lại giận dữ, ngạo mạn đánh dạt tất cả cái gì xung quanh nó ra xa. Đứng trên bờ nhìn ra biển sẽ thấy thấp thoáng những đoàn thuyền đánh cá ra khơi, mang về cho mọi người những mẻ lưới nặng trịch cá. Trên bờ, người đi tắm biển rất nhiều. Em và bạn cùng nhau xây lâu đài cát và " thu hoạch " được rất nhiều vỏ sò, ốc, san hô,.... Tắm biển đã thỏa thích, hai gia đình của em và bạn dẫn nhau ra một nhà hàng cao cấp. Ở đó, bọn em được ăn đặc sản của Nha Trang cùng rất nhiều món ngon khác. Buổi tối, cả hai đứa lại ra biển hóng mát và đi dạo. Lúc ngồi nghỉ, bọn em thi nhau tán ngẫu những câu chuyện không có thật trên đời. Tiếng cười đùa của bọn em hòa vào tiếng dế đêm nghe rất hay, buổi đêm trên biển thật yên tĩnh ......

KHÁM PHÁ VÀ LUYỆN TẬP

Bài đọc: Cô bé ấy đã lớn - Trần Hoài Dương

(SGK tiếng việt 4 tập 1 chân trời sáng tạo bài 5)

Câu hỏi 1: Các bạn cùng ao ước điều gì khi trong thấy cây sấu? Vì sao?

Trả lời

Khi trông thấy cây sấu, các bạn cùng ao ước cây sấu lớn thật mau, cho thật nhiều quả. Bởi vì, các bạn đều muốn làm những món ăn ngon từ sấu, được hái sấu.

Câu hỏi 2: Những chi tiết nào cho thấy cuộc trò chuyện của các bạn rất thú vị?

Trả lời

Những chi tiết cho thấy cuộc trò chuyện của các bạn nhỏ rất thú vị:

Mai ước:

- Tớ sẽ làm sấu dầm...

- Thế ăn một mình à? Không cho bọn tớ ăn với à? Hoa nói.

- Không cho! - Mai nửa đùa nửa thật.

- Tớ sẽ làm ô mai sấu! - Hoa hăm hở. - Tớ cũng không cho các cậu.

- Tớ sẽ hái hết trước các cậu. - Cường vừa nói vừa làm bộ ôm mặt khóc.

- Tớ sẽ không cho ai vào nhà, thế là hết cả sấu dầm với ô mai sấu! Một mình tớ sẽ tha hồ hái.

Câu hỏi 3: Tìm từ ngữ cho thấy sự thay đổi của cây sấu sau hai năm.

Trả lời

Những từ ngữ cho thấy sự thay đổi của cây sấu sau hai năm: cao lớn, tán xòe rộng che mát một góc vườn, những con mắt lá biếc xanh, những nụ hoa đầu tiên rụt rè xuất hiện

Câu hỏi 4: Phương làm gì khi thấy mấy chùm sấu đã chín?

Trả lời

Khi thấy mấy chùm sấu đã chín, Phương sửng sốt và nhớ đến câu chuyện hai năm trước.

Câu hỏi 5: Theo em, vì sao bài đọc có tên là "Cô bé ấy đã lớn"?

Chọn đáp án đúng:

A. Vì bài đọc cho biết Phương đã cao lớn hơn rất nhiều.

B. Vì bài đọc cho biết Phương và các bạn đã cao lớn hơn.

C. Vì bài đọc cho biết Phương đã thay đổi trong suy nghĩ.

D. Vì bài đọc cho biết Phương và các bạn đã thêm hai tuổi.

Trả lời

C

LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Động từ

Bài tập 1: Tìm trong các đoạn thơ, đoạn văn dưới đây:

Ông trời nổi lửa đằng đông

Bà sân vẫn chiếc khăn hồng đẹp thay

Bố em xách điếu đi cày

Mẹ em tát nước, nắng đầy trong khau.

(Trần Đăng Khoa)

Tuổi con là tuổi ngựa

Nhưng mẹ ơi đừng buồn

Dẫu cánh núi cách rừng

Dẫu cách sông cách bể

Con tìm về với mẹ

Ngựa con vẫn nhớ đường.

(Xuân Quỳnh)

Ngoài Hồ Tây, dân chài đang tung lưới bắt cá. Hoa mười giờ nở đỏ quanh các lối đi ven hồ.

Theo Lưu Quang Vũ

a. Từ chỉ hoạt động của người, vật

b. Từ chỉ trạng thái của người, vật.

Trả lời

a. Từ chỉ hoạt động của người, vật: nổi lửa, vấn khăn, xách điếu, tát nước, tìm về, tung lưới, bắt cá, nở.

b. Từ chỉ trạng thái của người, vật: buồn, nhớ, đỏ

Bài tập 2: Tìm động từ chỉ hoạt động, trạng thái của mỗi sự vật trong hình:

Trả lời

Động từ chỉ hoạt động, trạng thái của mỗi sự vật trong hình: bay, dừng, nở, hót, đậu, tỏa nắng

Bài tập 3: Đặt 1 - 2 câu nêu hoạt động, trạng thái của một sự vật ở bài tập 2.

Trả lời

• Vào mùa thu, hoa cúc cung nhau đua nở.
• Mặt trời tỏa nắng chói chang.

VIẾT

Tìm ý và viết đoạn văn cho bài văn kể chuyện

Bài tập 1: Em đã đọc, đã nghe những câu chuyện nào ca ngợi lòng dũng cảm hoặc trí thông minh của con người?

Trả lời

Những câu chuyện ca ngợi lòng dũng cảm hoặc trí thông minh của con người mà em đã đọc, đã nghe: Thử tài, Món quà tặng cha, Hai Bà Trưng.

Bài tập 2: Chia sẻ với bạn về một câu chuyện em thích dựa vào gợi ý:

a. Câu chuyện có những nhân vật nào?

b. Những việc làm nào của nhân vật thể hiện lòng dũng cảm hoặc trí thông minh?

Trả lời

Câu chuyện "Trí khôn của ta đây":

a. Câu chuyện có những nhân vật: bác nông dân, trâu và hổ

b. Những việc làm của nhân vật bác nông dân thể hiện trí thông minh: 

Một lần trong lúc nghỉ ngơi, bác nông dân đi uống nước, thì có một con cọp đến hỏi trâu tại sao trâu to xác mà để một người bé xíu đánh đập. Trâu trả lời:

"Tuy người bé nhỏ, nhưng họ có trí khôn".

Lúc đó bác nông dân cũng đi ra, thì cọp bèn hỏi:

"Nghe trâu nói người tuy bé nhỏ nhưng có trí khôn, vậy trí khôn ở đâu, lấy ra cho ta xem".

Bác nông dân đáp lại:

"Trí khôn tôi để ở nhà".

Thì cọp bảo về nhà lấy trí khôn cho xem, bác nông dân đồng ý và phải có điều kiện là trói cọp lại vào gốc cây để cọp không ăn thịt trâu của bác nông dân. Sau khi trói cọp vào gốc cây, bác nông dân đã châm lửa đốt và nói với cọp:

"Trí khôn của ta đây"

Bài tập 3: Ghi chép lại các sự việc chính của câu chuyện:

Trả lời

Sự việc chính của câu chuyện:

• Sự việc 1: Trâu đang nghỉ trưa sau một buổi sáng mệt nhọc thì Cọp đến hỏi tại sao Trâu chịu khuất phục Người. Trâu nói vì Người có “trí khôn” và Cọp tò mò muốn biết “Trí khôn là gì?”
• Sự việc 2: Cọp hỏi anh nông dân về “trí khôn” và anh nông dân lừa Cọp vào bẫy.
• Sự việc 3: Cọp bị anh nông dân trói và đốt.
• Sự việc 4: Trâu thích thú cười gãy cả răng và Cọp vùng chạy thoát thân.

Bài tập 4: Viết đoạn mở bài gián tiếp và  kết bài mở rộng cho câu chuyện đã đọc, đã nghe ca  lòng dũng cảm hoặc trí thông minh của con người.

Trả lời

MB: Em rất thích đọc truyện cổ tích. Và trong tất cả những câu chuyện cổ tích em từng đọc thì em ấn tượng nhất với nhân vật bác nông dân. Một nhân vật trong câu chuyện cổ tích "Trí khôn của ta đây'. 

KB: Truyện Trí khôn của ta đây đã để lại một bài học thật đáng quý về trí khôn của con người. Qua câu chuyện, em rút ra nhiều bài học quý giá. Đó là phải học tập và rèn luyện trí khôn để có thể đoán được những ý đồ xấu đằng sau những cử chỉ tử tế của kẻ xấu. Phải có thời gian để rèn luyện trí khôn, phải trải qua nhiều chông gai, thử thách, khó khăn thì mới khôn ra được. Khi đã có trí khôn rồi thì có thể ứng phó với các tình huống hiểm nguy khó khăn trước mắt.

VẬN DỤNG

Bài tập 1: Thi kể tên món ăn làm từ hoa, quả.

Trả lời

hoa quả dầm sữa chua, ô mai, mứt gừng. mứt dừa,...

Bài tập 2: Nói 2 - 3 câu về một món ăn em thích.

Trả lời

Món ăn em thích là bánh xèo. Bánh xèo giòn cuộn rau cải bẹ xanh chấm mắm ăn. Khác nhau như vậy nhưng nước mắm chấm rất giống nhau. Nấu nước đường rồi pha với mắm thêm ớt và chanh vào. Ôi chao! Siêu ngon!