KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Chia sẻ về một món quà em được tặng hoặc đã tặng cho bạn bè, người thân.

Trả lời

Mặc dù em đã có rất nhiều đồ chơi nhưng em vẫn thích nhất con búp bê mẹ đã mua cho em nhân dịp sinh nhật em tròn tám tuổi. Con búp bê được làm bằng nhựa, màu phấn hồng rất đẹp và nhẹ. Nó to bằng em bé mới sinh. Khuôn mặt búp bê tròn, má trắng hồng, mịn màng. Đôi mắt đen long lanh, sáng lên trên khuôn mặt rạng rỡ, tươi tắn. Búp bê có mái tóc đen nhánh, được tết thành hai dải. Mỗi dải có thắt một chiếc nơ màu đỏ thật xinh xắn. Hai tay búp bê bụ bẫm chìa ra phía trước như đang đòi được bế. Hai chân tròn trĩnh. Bàn chân đi tất trắng hồng trong chiếc giày màu xanh da trời thật đẹp. Búp bê duyên dáng trong bộ áo váy trắng muốt xen lẫn sợi kim tuyến óng ánh. Mỗi khi học bài xong, em lại mang búp bê ra chơi. Em trò chuyện với búp bê như người bạn thân thiết. Mỗi tối đi ngủ, em thường ôm nó bên mình. Em yêu búp bê nhìu lắm, em xem búp bê như người em gái của mình bởi búp bê là nguồn động viên, an ủi em những lúc vui, buồn. Em sẽ luôn giữ gìn búp bê cẩn thận.

KHÁM PHÁ VÀ LUYỆN TẬP

Bài đọc: Những ngày hè tươi đẹp – Văn Thành Lê

( SGK tiếng việt 4 tập 1 chân trời bài 1)

Câu hỏi 1: Kết thúc kì nghỉ hè ở quê bạn nhỏ tiếc điều gì?

Trả lời

Điều mà bạn nhỏ tiếc khi kết thúc kì nghỉ hè ở quê đó là những ngày ở quê trôi nhanh quá.

Câu hỏi 2: Những chi tiết nào cho thấy ông bà và cô Lâm rất yêu quý con cháu?

Trả lời

• Ông bà ôm tớ và nói: "Hè năm sau, anh em cháu nhớ về nhé!"
• Ông bà cùng cô Lâm bịn rịn tiến bố mẹ và anh em tớ ra đầu ngõ.

Câu hỏi 3: Mỗi người bạn tặng cho bạn nhỏ món quà gì? Những món quà ấy thể hiện điều gì?

Trả lời

Bạn nhỏ được tặng những món quà từ mỗi người bạn:

• Điệp tặng cây cỏ chọi gà lớn chưa từng thấy.
• Văn tặng hòn bi ve đẹp nhất, quý nhất của mình.
• Lê tặng hòn đá hình siêu nhân nhặt ở bờ suối, trước giờ vẫn được Lê giữ như báu vật.
• Tuyết tặng chống bánh đa chưa nướng, dặn lên phố nướng ăn để nhớ mà về chơi với nhau.

Những món quà đó có ý nghĩa vô cùng to lớn với bạn nhỏ: Chúng thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm, sự gần gữi và gắn bó của những người bạn thôn quê dành cho Điệp, đó là những món quà mà các bạn ấy yêu thích nhất, trân trọng, nâng niu nhất giống như tình bạn đối với bạn nhỏ - quý báu, vô giá.

Câu hỏi 4: Trước khi trở lại thành phố, bạn nhỏ hứa sẽ làm gì? Việc làm đó có ý nghĩa như thế nào?

Trả lời

Trước khi trở lại thành phố, bạn nhỏ hứa sẽ tập hợp sách để gửi về làm tủ sách ở đình làng. Việc làm đó của bạn nhỏ giúp cho những người bạn ở quê có điều kiện và cơ hội để tiếp cận tri thức trong hoàn cảnh vẫn còn khó khăn, thiếu thốn, đặc biệt nó thể hiện sự cảm thông, thấu hiểu về hoàn cảnh của các bạn nhỏ thôn quê.

Câu hỏi 5: Theo em, bạn nhỏ tưởng tượng những điều gì về mùa hè năm sau?

Trả lời

 Những điều mà bạn nhỏ tưởng tượng về mùa hè năm sau đó là: được về quê thăm ông bà, thăm cô Lâm, được sống trong vòng tay yêu thương chào đón của mọi người, được vui chơi cùng Điệp, Văn, Lê, Tuyết - những người bạn gần gũi gắn bó nơi thôn quê,...

Câu hỏi 6: Em mong ước điều gì cho kì nghỉ hè sắp tới của mình? Vì sao?

Trả lời

Vào kì nghỉ hè sắp tới, em muốn được tham gia vào lớp học múa ở cung thiếu nhi. Bởi vì, em thấy các bạn học múa rất đẹp và ở trường khi tham gia văn nghệ, cô giáo cũng khen em có năng khiếu.

LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Danh từ

Bài tập 1: Tìm từ chỉ sự vật có trong hai khổ thơ dưới đây và xếp vào nhóm thích hợp.

a. Đôi bàn tay be bé

Nhanh nhẹn ai biết không?

Chiều tưới cây cho ông

Tối chép thơ tặng bố.

(Nguyễn Lâm Thắng)

b. Tàu chú cưỡi sóng đi

Gió mặn đùa chân tóc

Bãi cát trắng, dừa xanh

Biển vàng đêm trăng biếc.

(Cao Xuân Sơn)

• Từ chỉ người
• Từ chỉ vật
• Từ chỉ thời gian
• Từ chỉ hiện tượng

Trả lời

• Từ chỉ người: Ông; bố; chú.
• Từ chỉ vật: Bàn tay; tàu; cây; tóc; dừa; bãi cát; biển; trăng.
• Từ chỉ thời gian: Chiều; tối.
• Từ chỉ hiện tượng: sóng; gió.

Bài tập 2: Tìm 5 - 7 danh từ có trong đoạn văn sau: 

       Cánh đồng thênh thang gió nắng. Cái xóm nhỏ ngó ra con kinh. Không gian sống động đến nỗi có thể cảm nhận được mùi hương của bông súng nở trong đìa, tiếng con chim tu hú gọi bầy tao tác, cá quẫy dưới váng bèo. Trên bờ vườn, dưới ao, mấy bầy gà, bầy vịt ta thong dong bới tìm mồi trong rào sậy. 

Theo Nguyễn Ngọc Tư

Trả lời

cánh đồng, gió, nắng, xóm, con kinh, bông súng, đìa, chim tu hú, cá,... 

Bài tập 3: Đặt 2 - 3 câu có các danh từ sau: 

buổi sáng, ánh nắng, con đường, học sinh

Trả lời

• Vào mỗi buổi sáng, mẹ em đều thức dậy sớm.
• Ánh nắng mặt trời xuyên qua các khẽ lá.
• Con đường đến trường rất thân thuộc và gắn bó.
• Mỗi học sinh đều là chủ nhân tương lai của đất nước.

VIẾT

Nhận diện bài văn kể chuyện

Bài tập 1: Đọc bài văn sau và thực hiện các yêu cầu:

a. Tìm trong bài văn:

- Phần giới thiệu câu chuyện

- Phần kể lại nội dung của câu chuyện

Mở đầu câu chuyện

Diễn biến câu chuyện

Kết thúc câu chuyện

- Phần nêu suy nghĩ, cảm xúc về câu chuyện

b.

c. Các sự việc ở phần diễn biến của câu chuyện được kể theo trình tự nào?

Trả lời

a. 

- Phần giới thiệu câu chuyện: Từ ngày còn bé, qua giọng kể ấm áp của bà, em đã rất thích câu chuyện "Tích Chu".

- Phần kể lại nội dung câu chuyện:

• Mở đầu câu chuyện: "Chuyện kể rằng" ... "cậu bé chỉ mải rong chơi".
• Diễn biến câu chuyện: "Lần đó, bà sốt cao".... "rồi vội vàng đi ngay".
• Kết thúc câu chuyện: "Trải qua nhiều ngày đêm" .... "yêu thương, chăm sóc bà"

- Phần nêu suy nghĩ, cảm xúc về câu chuyện: Câu chuyện bà kể đã lâu nhưng hình ảnh cậu bé Tích Chu băng rừng, lội suối tìm nước suối tiên đem về cho bà uống vẫn còn đọng lại trong tâm trí em như một lời nhắc nhở về lòng hiếu thảo.

b. 

• Sự việc 1: Bà bị ốm nhưng không có ai chăm sóc.

Kết quả: Bà biến thành chim.

• Sự việc 2: Tích Chu đi tìm và tha thiết gọi chim.

Kết quả: Chim vẫn vỗ cánh bay đi.

• Sự việc 3: Tích Chu gặp bà tiên.

Kết quả: Tích Chu được dạy cách để bà trở lại thành người.

• Sự việc 4: Tích Chu Tìm lên đường tìm nước suối tiên cứu bà.

Kết quả: Bà trở lại thành người.

c. Các sự việc ở phần diễn biến được kể theo trình tự thời gian, không gian.

Bài tập 2: Đọc câu chuyện sau và thực hiện theo yêu cầu:

Người ăn xin

a. Tìm đoạn mở đầu câu chuyện.

b. Xác định các sự việc xảy ra và kết quả của các sự việc ấy.

c. Tìm đoạn văn nêu suy nghĩ, cảm xúc của tác giả.

Trả lời

a. Đoạn mở đầu câu chuyện: "Lúc ấy, tôi đang đi trên phố. Một người ăn xin già khọm đứng ngay trước mặt tôi".

b. Các sự việc xảy ra và kết quả của các sự việc ấy.

• Sự việc 1: Tác giả đang đi trên phố

Kết quả: Gặp người ăn xin đáng thương

• Sự việc 2: Ông lão chìa tay và cầu xin cứu giúp

Kết quả: Tác giả lục túi tìm đồ nhưng không có tài sản gì đáng giá.

• Sự việc 3: Ông lão vẫn đợi và chìa tay ra

Kết quả: Tác giả nắm chặt đôi bàn tay run lẩy bẩy và ông lão cảm ơn

c. Đoạn văn nêu suy nghĩ, cảm xúc của tác giả: "Khi ấy, tôi chợt hiểu rằng: cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão".

VẬN DỤNG

Ghi lại một kỉ niệm mùa hè mà em nhớ nhất.

Trả lời

Nhằm thưởng cho hai anh em vì đạt được thành tích cao trong học tập, bố mẹ đã quyết định cho chúng em đi nghỉ mát tại Nha Trang. Như chúng ta đã biết, Nha Trang nổi tiếng là thành phố của biển và còn là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật và du lịch của tỉnh Khánh Hòa,Việt Nam. Em còn nhớ rất rõ,vừa đến nơi, nhận khách sạn xong, chúng em  đã rủ nhau chạy ra biển. Biển trải dài mênh mông đẹp tuyệt. Nước biển xanh trong từng con sóng cuồn cuộn xô vào bờ tung bọt trắng xóa. Ngoài khơi, những chiếc tàu đánh cá đang di động trên mặt biển trông nó chỉ nhỏ như món đồ chơi trẻ em. anh trai và em tha hồ lặn ngụp trong dòng nước mát. Ba mẹ em vừa ngồi nghỉ trên bãi cát, dưới hành dừa vì vu, vừa tận hưởng những cơn gió biển mát rười rượi đến khó quên, vừa xem chúng em cười đùa vui vẻ. Tắm biển xong, cả gia đình trở về khách sạn và thưởng thức món ăn ngon mà nhà khách đã chuẩn bị sẵn. Những ngày sau đó, em được đi đến rất nhiều nơi ở Nha Trang, ăn rất nhiều món ăn độc, lạ, ngon đến từng cảm nhận.. Thật khó quên! Quả  thật, những ngày nghỉ hè ở Nha Trang thật tuyệt vời. Em hy vọng mình sẽ có dịp được đến Nha Trang lần nữa vào mùa hè sắp tới. Vì thế, em phải cố gắng ngoan ngoãn,học tập thật chăm chỉ mới được!