KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Nói về 1 - 2 loài hoa thường nở vào một mùa trong năm mà em thích.

Trả lời

Mùa xuân em thích hoa đào và hoa mai. Bởi hai loại hoa đó là biểu tượng của mỗi dịp tết đến, xuân về.

KHÁM PHÁ VÀ LUYỆN TẬP

Bài đọc: Những mùa hoa trên cao nguyên đá - Lục Mạnh Cường

(SGK tiếng việt 4 tập 1 chân trời sáng tạo bài 8)

Câu hỏi 1: Mùa hạ, vùng cao nguyên đá có gì đẹp?

Trả lời

Mùa hạ đến cùng với những cơn mưa, đem màu xanh rải khắp cao nguyên. Màu xanh của cỏ voi, của ngô nhuộm dần, che phủ màu đá xám. 

Câu hỏi 2: Vì sao tác giả nói hoa ngô sẽ đem no ấm cho bà con ở cao nguyên đá?

Trả lời

Tác giả nói hoa ngô sẽ đem no ấm cho bà con ở cao nguyên đá bởi vì hoa ngô nở báo hiệu một vụ mùa bội thu, hoa ngô sẽ thành những bắp ngô chắc hạt, vàng óng.

Câu hỏi 3: Hoa ngô và hoa tam giác mạch được so sánh với những gì? Cách so sánh đó có gì thú vị?

Trả lời

Hoa ngô: Những tua hoa bé nhỏ vươn ra như những ngón tay đón ánh mặt trời.

Hoa tam giác mạch: tưởng như có muôn ngàn nàng tiên hoa bé nhỏ đang dập dìu bay lượn, với những điệu múa đẹp nhất trong sương chiều đang buông.

Biện pháp so sánh có tác dụng làm tăng thêm sức gợi hình, gợi cảm cho sự vật, hiện tượng được nhắc tới, khiến cho câu văn thêm phần thú vị, thu hút người đọc.

Câu hỏi 4: Tìm những hình ảnh đẹp ở cao nguyên đá vào một trong các mùa.

Trả lời

• Mùa thu: Mùa hoa bạc hà tím sẫm bên những triền đá.
• Mùa đông: Mùa hoa cúc dại đỏ nhung len khắp các triền núi vào đầu đông.
• Mùa xuân: Mùa hoa mận, hoa lê trắng muốt.

Câu hỏi 5: Vì sao nói con người nơi đây là "những mùa hoa sưởi ấm cả vùng cao nguyên đá xám lạnh lẽo"?

Trả lời

Con người nơi đây là "những mùa hoa sưởi ấm cả vùng cao nguyên đá xám lạnh lẽo" bởi vì con người nơi đây hiền lành, chịu thương chịu khó nhưng vô cùng kiên cường, bất khuất. Họ cày cuốc trên những mảnh nương đầy đá.

LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Mở rộng vốn từ "Tài trí"

Bài tập 1: Chọn mỗi lời giải nghĩa ở cột B với một từ phù hợp ở cột A:

Trả lời

• Tài trí: có tài năng và trí tuệ
• Tài đức: có tài năng và đức độ
• Tài danh: có tài và có tiếng tăm
• Tài nghệ: có tài năng điêu luyện trong nghề nghiệp

Bài tập 2: Chọn thêm 2 - 3 từ chứa tiếng tài có nghĩa là giỏi.

Trả lời

tài ba, tài năng, tài hoa

Bài tập 3: Chọn từ phù hợp trong ngoặc đơn thay cho mỗi *:

      Ha-ri Pót-tơ sở hữu những tố chất của một phù thủy vĩ đại với nhiều * (tài nghệ, tài năng) đáng nể. Ngay những năm đầu học ở trường Hô-goát, những * (khả năng, trí tuệ) đặc biệt của cậu đã sớm được bộc lộ. Ha-ri được thừa hưởng từ người cha của mình. * (thói quen, năng khiếu) điều khiển chổi bay. Cậu còn có * (năng lực, sức lực) điều tra và rất * (giỏi, quen) biến hình. Cậu cũng * (nhanh chóng, nhanh trí) ứng biến trong mọi tình huống. Nhưng * (sức khỏe, sức mạnh) lớn nhất của Ha-ri chính là trái tim ấm áp, bao dung, giúp cậu cảm nhận được tình yêu thương và yêu thương mọi người.

Thanh Hà

Trả lời

      Ha-ri Pót-tơ sở hữu những tố chất của một phù thủy vĩ đại với nhiều tài năng đáng nể. Ngay những năm đầu học ở trường Hô-goát, những khả năng đặc biệt của cậu đã sớm được bộc lộ. Ha-ri được thừa hưởng từ người cha của mình. Năng khiếu điều khiển chổi bay. Cậu còn có năng lực điều tra và rất giỏi biến hình. Cậu cũng nhanh trí ứng biến trong mọi tình huống. Nhưng sức mạnh lớn nhất của Ha-ri chính là trái tim ấm áp, bao dung, giúp cậu cảm nhận được tình yêu thương và yêu thương mọi người.

Bài tập 4: Viết đoạn văn nói về tài năng của một nhân vật em đã học.

Trả lời

     Mạc Đĩnh Chi là một người rất chăm học. Ông đọc sách gần như mọi lúc, mọi nơi, kể cả lúc kiếm củi. Ông thức dậy từ rất sớm, vào rừng lấy củi xong mới về học tiếp. Nhiều lần, Mạc Đĩnh Chi đến lớp muộn, thầy giáo hiểu được hoàn cảnh của học trò nên không trách phạt. Nhiều hôm, thầy còn bảo Mạc Đĩnh Chi ở lại làm thêm việc, cốt để ông được ăn bữa no. Mạc Đĩnh Chi mượn sách của thầy và bạn để học. Không có tiền mua nến, ông đốt củi, lá cây để đọc sách. Trong kỳ thi năm Giáp Thìn (1304), Mạc Đĩnh Chi thi đỗ hội nguyên, sau đó thi Đình đỗ trạng nguyên khi mới chỉ 24 tuổi. Ông ra làm quan, trải qua ba triều vua, gồm Trần Anh Tông, Trần Minh Tông và Trần Hiến Tông. Ông được vua Trần tin dùng, thăng đến chức Đại liêu ban tả Bộc xạ (tể tướng). Ông hai lần được cử sang phương Bắc vào các năm 1308 và 1322. Ngay trong chuyến đi đầu tiên, ông đã chứng minh tài năng, cốt cách của người Việt, buộc vua Nguyên phải phong mình làm trạng nguyên Bắc triều (lưỡng quốc trạng nguyên). Bên cạnh đức hiếu học, nét đáng quý ở Mạc Đĩnh Chi là ông luôn giữ được bản tính thật thà, cương trực, thẳng thắn, hết lòng vì nước, vì dân.

VIẾT

Viết thư cho bạn bè

Viết thư cho một người bạn mới quen hoặc một người bạn ở xa để thăm hỏi.

Trả lời 

Địa chỉ thư điện tử của bạn: gmail.com

Nội dung muốn viết: Thư hỏi thăm

Xin chào Đức Mạnh,

Đầu thư, tớ xin gửi lời hỏi thăm sức khỏe đến cậu và mọi người trong gia đình. Nhận được thư của cậu, tớ cảm thấy rất vui. Đặc biệt, tớ cảm thấy rất ngưỡng mộ với thành tích học tập của cậu. Tớ xin được chúc mừng cậu. Tớ cũng rất vui khi cậu đã làm quen được với môi trường học tập mới. Cậu cho tớ gửi lời hỏi thăm những người bạn của cậu nhé.

Năm học vừa rồi, tớ cũng đạt được thành tích học tập khá tốt. Kết quả thi của môn Toán và Tiếng Việt đều đạt được chín điểm. Tớ cũng đại diện cho lớp mình tham dự cuộc thi “Trạng Nguyên Toán” do trường mình tổ chức. Tuy tớ không giành được giải thưởng, nhưng đã biết thêm nhiều kiến thức bổ ích. Tớ hay kể cho các bạn trong lớp về cậu. Các bạn đều rất nhớ cậu đó!

Thư đã dài, tớ xin phép dừng bút ở đây. Hẹn sớm gặp lại cậu!

Bạn của cậu

Hoàng Đức Anh

VẬN DỤNG

Bài tập 1: Sưu tầm tranh, ảnh về một khu vườn hoặc cánh đồng hoa.

Trả lời

Bài tập 2: Viết 2 - 3 câu miêu tả khu vườn hoặc cánh đồng hoa trong tranh ảnh em sưu tầm được.

Trả lời

Cánh đồng phủ đầy một màu hồng như thể trải thảm hoa. Hai chiếc cây mọc lên nổi bật giữa cánh đồng. Xa xa, Một ngọn núi hùng vĩ được bao phủ bởi nắng vàng thấp thoáng trong mây.