BÀI 18: SINH TRƯỞNG VÀ SINH SẢN Ở VI SINH VẬT

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

-       Nêu được khái niệm sinh trưởng ở vi sinh vật. Trình bày được đặc điểm của các pha sinh trưởng của quần thể vi khuẩn.

-       Phân biệt được các hình thức sinh sản ở vi sinh vật nhân sơ và vi sinh vật nhân thực.

-       Trình bày được các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng của vi sinh vật.

-       Trình bày được ý nghĩa của việc sử dụng thuốc kháng sinh để ức chế hoặc tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh và tác hại của việc lạm dụng thuốc kháng sinh trong chữa bệnh cho con người và động vật.

2. Về năng lực

-       Năng lực sinh học:

●     Nhận thức sinh học: Nêu được khái niệm sinh trưởng, sinh sản ở VSV; Trình bày được đặc điểm của các pha sinh trưởng; Phân biệt được các hình thức sinh sản của VSV; Trình bày được các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng của VSV; Biết được ý nghĩa của việc sử dụng thuốc kháng sinh và tác hại của việc lạm dụng thuốc kháng sinh.

●     Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học về sinh trưởng và sinh sản ở VSV vào những tình huống thực tế.

-       Năng lực chung:

●     Giao tiếp và hợp tác: Biết chủ động phát biểu để nêu ý kiến của bản thân, phân công và thực hiện được các nhiệm vụ trong nhóm khi học về sinh trưởng, sinh sản ở vi sinh vật.

●     Năng lực tự học: Luôn chủ động, tích cực tìm hiểu và thực hiện những công việc của bản thân khi học tập và nghiên cứu về sinh trưởng và sinh sản của VSV.

●     Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Đề xuất và phân tích được các giải pháp về các vấn đề liên quan đến sinh trưởng và sinh sản của VSV.

3. Phẩm chất

Trách nhiệm: Tích cực tham gia và vận động bạn bè trong lớp có ý thức diệt khuẩn, giữ gìn vệ sinh ở nhà và ở trường, sử dụng thuốc kháng sinh hợp lí.

III. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

- SGK, SGV, Giáo án.

- Tranh ảnh trong SGK phóng to.

- Phiếu học tập liên quan đến nội dung bài học.

2. Đối với học sinh

- SGV, SBT, vở ghi, vở bài tập.

- Đồ dùng học tập, tư liệu, hình ảnh,... liên quan đến bài học theo yêu cầu của GV.

IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS trong học tập, ôn tập kiến thức đã học và gắn kết với kiến thức mới.

b. Nội dung:

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi về vấn đề được đề cập ở đầu bài.

- HS suy nghĩ, trao đổi, đưa ra câu trả lời.

c. Sản phẩm học tập: Các câu trả lời của HS về lí do vết mốc lan rộng theo thời gian.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát hình 18.1 (SGK tr.109) và đặt câu hỏi: Vì sao lát bánh mì bị mốc và vết mốc lại lan rộng theo thời gian?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS dựa vào hiểu biết cá nhân, suy nghĩ, trả lời câu hỏi của GV.

- GV khuyến khích HS đóng góp ý kiến xây dựng bài.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS xung phong chia sẻ ý kiến.

- GV mời các HS khác nhận xét, đưa ra những ý kiến khác.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV ghi nhận những ý kiến của HS, chốt đáp án và dẫn dắt vào bài học mới: Nguyên nhân dẫn đến sự lan rộng của các vết mốc là do quá trình sinh trưởng và sinh sản của VSV trên lát bánh mì. Trong bài học hôm nay – Bài 18: Sinh trưởng và sinh sản ở vi sinh vật, chúng ta sẽ tìm hiểu về cơ chế nhân lên của VSV và các yếu tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, sinh sản ở VSV.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về quá trình sinh trưởng ở vi sinh vật

a. Mục tiêu:

- Nêu được khái niệm sinh trưởng ở vi sinh vật.

- Trình bày được đặc điểm các pha sinh trưởng của quần thể vi khuẩn.

b. Nội dung:

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm đôi, đọc các thông tin và quan sát những hình ảnh mục  I (SGK tr.109 - 110) để hiểu về quá trình sinh trưởng ở VSV.

- GV sử dụng phương pháp hỏi – đáp nêu vấn đề để HS hướng dẫn HS thảo luận về nội dung SGK

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về qua trình sinh trưởng của VSV.

d. Tổ chức hoạt động: