BÀI 17: HIẾN PHÁP NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NẠM VỀ KINH TẾ, VĂN HÓA, GIÁO DỤC, KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ VÀ MÔI TRƯỜNG
(3 tiết)
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Nêu được nội dung cơ bản của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường.
- Thực hiện nghĩa vụ tuân theo Hiến pháp trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường bằng những hành vi cụ thể, phù hợp với lứa tuổi.
- Phê phán các hành vi vi phạm Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường.
2. Năng lực
- Năng lực chung:
· Tự chủ và tự học: Biết tự thu thập và làm rõ các thông tin có liên quan để trình bày được nội dung cơ bản của Hiến pháp về kinh tế văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ và môi trường.
· Giao tiếp và hợp tác: Biết lựa chọn hình thức làm việc nhóm với quy mô phù hợp để trình bày được nội dung cơ bản của Hiến pháp về kinh tế, văn hóa, giáo dục khoa học, công nghệ và môi trường.
- Năng lực đặc thù:
· Điều chỉnh hành vi:
§ Phân tích, đánh giá được thái độ, hành vi thực hiện nghĩa vụ tuân theo Hiến pháp trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường của bản thân và người khác bằng những việc làm cụ thể, phù hợp với lứa tuổi.
§ Phê phán các hành vi vi phạm Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường.
· Tìm hiểu và tham gia hoạt động kinh tế - xã hội: Giải thích được mội cách đơn giản nội dung cơ bản của Hiến pháp về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường.
3. Phẩm chất
- Trách nhiệm: Tích cực tham gia và vận động người khác tham gia các hoạt động tuyên truyền về thực hiện nghĩa vụ tuân theo Hiến pháp trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- Sách Chuyên đề học tập Giáo dục kinh tế pháp luật 10, SGV Chuyên đề học tập Giáo dục kinh tế pháp luật 10, Giáo án (kế hoạch dạy học).
- Bảng phụ, giấy A4, A0, bút viết bảng, giấy màu.
- Video, tranh ảnh có liên quan đến Bài 17.
- Máy tính, máy chiếu (nếu có).
2. Đối với học sinh
- Sách chuyên đề học tập Giáo dục kinh tế pháp luật 10.
- Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến nội dung bài học Bài 17.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: HS huy động được kinh nghiệm, hiểu biết của bản thân để bước đầu nhận biết được một số nội dung của Hiến pháp về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường.
b. Nội dung:
- GV chia lớp thành 5 đội và giới thiệu về trò chơi “Từ khóa bí ẩn”.
- GV tổ chức cho HS thực hiện trò chơi theo hướng dẫn, cùng giơ bảng nhóm/giấy A4 khi hết giờ.
- GV viết các từ khóa lên bảng.
c. Sản phẩm: HS tìm được các điều luật từ Hiến pháp năm 2013 về các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường.
d. Tổ chức thực hiện
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV chia lớp thành 5 đội và giới thiệu về trò chơi “Từ khóa bí ẩn”: Quan sát các ô màu trên hình (5 ô tương ứng với 5 màu sắc khác nhau), mỗi đội bốc thăm chọn 1 ô màu, khi ô màu được mở sẽ xuất hiện các từ khóa tương ứng với từng ô: Kinh tế; Văn hóa; Giáo dục; Khoa học; Công nghệ; Môi trường.
Trong thời gian 2 phút, các đội tìm và viết ra những điều luật trong Hiến pháp năm 2013 liên quan dến từ khóa mà đội đã bốc thăm được.
Kinh tế | Văn hóa | Giáo dục | Khoa học. Công nghệ | Môi trường |
- GV tổ chức cho HS thực hiện trò chơi theo hướng dẫn, cùng giơ bảng nhóm/giấy A4 khi hết giờ.
- GV yêu cầu các nhóm thảo luận và trả lời câu hỏi: Em hãy chia sẽ những quy định của Hiến pháp về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường mà em biết.
Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS vận dụng kiến thức hiểu biết của bản thân và một số kiến thức đã học về Hiến pháp nước cộng hòa xã hội chủa nghĩa Việt Nam về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường để thực hiện nhiệm vụ học tập.
- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận
- GV mời đại diện các nhóm giơ bảng/giấy A4 trình bày kết quả:
Kinh tế | Văn hóa | Giáo dục | Khoa học. Công nghệ | Môi trường |
Điều 32, 50, 51, 52, 62, 70, 96,... | Điều 41, 60 | Điều 39, 61 | Điều 40, 62 | Điều 42, 63 |
- GV mời đại diện các nhóm chia sẽ những hiểu biết về về Hiến pháp nước cộng hòa xã hội chủa nghĩa Việt Nam về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường.
- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.
- GV dẫn dắt HS vào bài học: Kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường là những lĩnh vực cơ bản và có mối quan hệ chặt chẽ với nhau trong đời sống xã hội. Do đó, Hiến pháp năm 2013 đã có những quy định chung làm cơ sở và nền tảng cho việc phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường trong thời kì đổi mới toàn diện, hội nhậ quốc tế sâu rộng và phát triển bền vững đất nước. Vậy, nội dung cơ bản của Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường là gì? Cần thực hiện nghĩa vụ tuân theo Hiến pháp về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường với những hành vi cụ thể nào để phù hợp với lứa tuổi? Chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 17: Hiến pháp nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1. Tìm hiểu quy định của Hiến pháp về kinh tế
a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết thu thập và làm rõ các thông tin có liên quan để trình bày được nội dung cơ bản của Hiến pháp về kinh tế.
b. Nội dung:
- GV cho HS tự đọc các trường hợp và tình huống trong SGK tr,104, thảo luận theo cặp và trả lời câu hỏi.
- GV tiếp tục đặt câu hỏi để khai thác sâu : Vì sao lĩnh vực kinh tế lại được quy định trong Hiến pháp? Điều gì sẽ xảy ra nếu Hiến pháp không quy định về lĩnh vực này?
c. Sản phẩm: HS trình bày và ghi được vào vở quy định của Hiến pháp về kinh tế.
d. Tổ chức hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS | DỰ KIẾN SẢN PHẨM | ||||||||
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV cho HS tự đọc các trường hợp và tình huống của mục 1. Quy định của Hiến pháp về kinh tế trong SGK tr.104, thảo luận theo cặp và trả lời câu hỏi: a) Ở trường hợp 1 và 2 Nhà nước đã có những chính sách nào đối với các thành phần kinh tế? b) Em hãy giải thích thắc mắc của T, vì sao Công ty X phải cần có giấy phép của Nhà nước mới được khai thác khoáng sản? c) Căn cứ vào đâu để Nhà nước cấp giấy phép và hỗ trợ các doanh nghiệp trong các trường hợp, tình huống trên? § Trường hợp 1: Với mục tiêu đưa các sản phẩm nông nghiệp ra thị trường quốc tế, cùng với các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân của anh X đã được Nhà nước cấp phép kinh doanh và xuất khẩu vải thiều với một công ty nước ngoài. § Trường hợp 2: Do một số yếu tổ khách quan tác động, sản xuất gặp khó khăn, nên công ty tư nhân của anh P và doanh nghiệp nhà nước A đều được Nhà nước hỗ trợ giải quyết khó khăn cho vay vốn và giảm thuế thu nhập doanh nghiệp để phục hồi sản xuất. § Tình huống: T thắc mặc, Công ty X hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản mà sao hoạt động này của Coont ty X phải được Nhà nước cấp giấy phép hằng năm? Công ty có thể tự khai thác mà không cần giấy phép được không? - GV tiếp tục đặt câu hỏi để khai thác sâu : Vì sao lĩnh vực kinh tế lại được quy định trong Hiến pháp? Điều gì sẽ xảy ra nếu Hiến pháp không quy định về lĩnh vực này? - GV chốt kiến thức về nội dung cơ bản của Hiến pháp năm 2013 về kinh tế theo SGK tr.105. Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS tự đọc các trường hợp và tình huống của mục 1. Quy định của Hiến pháp về kinh tế trong SGK tr.104, thảo luận theo cặp và trả lời câu hỏi. - Các nhóm nghiên cứu và thảo luận: Vì sao lĩnh vực kinh tế lại được quy định trong Hiến pháp? Điều gì sẽ xảy ra nếu Hiến pháp không quy định về lĩnh vực này? - GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận: a) Trường hợp 1, 2: Nhà nước có các chính sách khuyến khích, tạo điều kiện để doanh nhân, doanh nghiệp và cá nhân đầu tưm sản xuất, kinh doanh, hội nhập, hợp tác quốc tế. b) Công ty X phải có giấy phép của Nhà nước mới được khai thác khoáng sản vì pháp luật nước ta quy định tài nguyên khoáng sản là tài sản công, thuộc sở hữu toàn dân, do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lí. c) Nhà nước căn cứ vào các quy định của Hiến pháp và các văn bản pháp luật về kinh tế để cấp giấy phép và hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển kinh tế. à Quy định của Hiến pháp về kinh tế:
- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày kết quả nghiên cứu: + Lĩnh vực kinh tế được quy định trong Hiến pháp để đảm bảo các doạnh nghiệp nhỏ đến lớn thống nhất theo một mô hình kinh doanh chung, tạo nên nền kinh tế quốc dân. Các doanh nghiệp giữ vững được quyền cạnh tranh bình đẳng; hội nhập với các doanh nghiệp nước ngoài,… + Nếu Hiến pháp không quy định về lĩnh vực này: · Nhiều doanh nghiệp lớn cạnh tranh, chèn ép các doanh nghiệp nhỏ. lẻ → thị trường mất cân bằng, cung không đủ cầu,… · Tàng trừ, mua bán chất cấm, tài sản công, khai thác khoáng sản bừa bãi dẫn đến thiếu hụt tài nguyên, khoáng sản của đất nước. · Các quyền sở hữu tư nhân về tư liệu trí tuệ cũng không được Nhà nước bảo hộ. · Không được Nhà nước hỗ trợ về tư vấn, định hướng, huy động nguồn vốn,… · …. - GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - GV chốt kiến thức về nội dung cơ bản của Hiến pháp năm 2013 về kinh tế. - GV chuyển sang nội dung mới. | 1. Tìm hiểu quy định của Hiến pháp về kinh tế - Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, phát huy nội lực, hộp nhập, hợp tác quốc tế, gắn kết chặt chẽ với phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. - Nền kinh tế Việt Nam: định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế đều là bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế quốc dân. Các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh theo pháp luật. - Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện để doanh nhân, doanh nghiệp và cá nhân, tổ chức khác đầu tư, sản xuất, kinh doanh, phát triển bên vững các nghành kinh tế, góp phần xây dựng đất nước. - Đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, nguồn lợi ở vùng biển, vùng trời, tài nguyên thiên nhiên khác và các tài sản do Nhà nước đầu tư, quản lí là tài sản công thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lí. |
Bình luận