1. Điều kiện tự nhiên

Câu hỏi. Đọc thông tin và quan sát lược đồ 8, hãy cho biết:

• Những nét chính về điều kiện tự nhiên của Ấn Độ
• Tác động của điều kiện tự nhiên đối với sự phát triển kinh tế của Ấn Độ.

Lời giải:

Những nét chính về điều kiện tự nhiên và sự tác động đến với sự phát triển kinh tế của Ấn Độ:

• Địa hình:
• Ấn Độ có địa hình đa dạng, ba mặt (đông, tây, nam) giáp biển là điều kiện tốt cho hoạt động thương mại.
• Phía tây bắc và đông bắc là đồng bằng màu mờ do phù sa của sông Ấn, sông Hằng bồi đắp, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp.
• Dãy Hi-ma-lay-a cao như bức tường thành che chắn ở phía bắc.
• Cao nguyên Đề-can cùng hai dãy núi Gát Tây và Gát Đông ở phía nam có nhiều khu rừng nguyên sinh với nguồn lâm sản, hương liệu quý,
• Khí hậu: nhiệt đới gió mùa, nhưng do lãnh thổ rộng lớn và bức chắn địa hình làm cho khí hậu có sự khác biệt giữa các vùng. 

2. Sự ra đời của các vương triều: Gúp-ta, Hồi giáo Đê-li, Mô-gôn

Câu hỏi. Đọc thông tin và quan sát sơ đồ 8.1, hình 8.2, hãy trình bày khái quát sự ra đời của các vương triều: Gúpta, Hồi giáo Đêli, Mo-gôn.

Lời giải:

Vương triều Gúp-ta:

• Do San-đra Gúp-ta I sáng lập năm 319.
• Gúp-ta I có vai trò tổ chức, chống lại sự xâm lấn của các tộc người Trung Á vào Ấn Độ, thống nhất miền Bắc, sau đó tấn công chiếm cao nguyên Đề-can, làm chủ toàn bộ miền Trung Ấn Độ.
• Năm 467, Vương triều Gúp-ta sụp đổ, Ấn Độ lại rơi vào phân tán, loạn lạc kéo dài.

Vương triều Hồi giáo Đê-li:

• Ra đời năm 1206.
• Gắn liền với cuộc chinh chiến, xâm lược của người Tuốc (theo Hồi giáo) vào miền Bắc Ấn Độ.

Vương triều Mô-gôn:

• Ra đời năm 1526.
• Gắn liền với cuộc xâm lược của một bộ phận người Mông Cổ (theo Hồi giáo).
• Sau khi đánh chiếm Đê-li, họ lập ra Vương triều Mô-gôn.
• Giữa thế kỉ XIX, để quốc Anh xâm lược và lật đổ Vương triều Mô-gôn.

3. Tình hình chính trị

Câu hỏi. Đọc thông tin, tư liệu và quan sát sơ đồ 8.2, hình 8.3, hãy khái quát tình hình chính trị của Ấn Độ dưới thời các vương triều Gúp-ta; Hồi giáo Đê-li; Mô-gôn.

Lời giải:

Tình hình chính trị của Ấn Độ dưới thời các vương triều Gúp-ta, Hồi giáo Đê-li, Mô-gôn: 

• Bộ máy nhà nước ở Ấn Độ do vua đứng đầu, có quyền lực tuyệt đối, theo hình thức cha truyền con nối.
• Giúp việc cho vua là các quan lại, quý tộc và tướng lĩnh.

4. Tình hình kinh tế

Câu hỏi. Đọc thông tin, tư liệu và kết hợp quan sát hình 8.4, hãy khái quát tình hình kinh tế của Ấn Độ dưới thời các vương triều: Gúp-ta. Hồi giáo Đề-li, Mô-gôn

Lời giải:

Nông nghiệp:

• Thời kì Gúp-ta: Công cụ lao động bằng sắt được sử dụng phổ biến nên diện tích canh tác mở rộng hơn, nhiều công trình thuỷ lợi được xây dựng, trong đó có kênh đào dài gần 200 km.
• Thời kì Đê-li: Người dân trồng hàng chục giống lúa, canh tác đạt năng suất cao....
• Thời kì Mô-gôn: Kinh tế nông nghiệp tiếp tục được đẩy mạnh. Vua - A-cơ-ba cho đo đạc ruộng đất, định ức thuê hợp lí với nông dân.

Sản xuất thủ công nghiệp và hoạt động thương nghiệp:

• Có bước phát triển. Các nghề thủ công như dệt, chế tác đồ trang sức, luyện kim, đóng thuyền,... được mở rộng, với nhiều sản phẩm phong phú và tinh xảo.
• Thời kì Gúp-ta: Thông qua “con đường Tơ lụa”, thương nhân Ba Tư, Ả Rập, Trung Quốc,.. đến Ấn Độ để trao đổi các loại hàng hoá nổi tiếng như tơ lụa, vàng, bạc, gia vị…...
• Thời kì Đê-li:
• Các nghề thủ công truyền thống tiếp tục phát triển và có sự phân hoá mạnh về ngành nghề (gắn liền với sự ra đời của chế độ Cax-ta).
• Vải in có hoa văn đẹp, đồ sứ tráng men, đồ trang sức.... là những sản phẩm rất được ưa chuộng.
• Thời kì Mô-gôn:
• Sự phát triển của thủ công nghiệp gắn liền với các thành thị, trung tâm tôn giáo, bến cảng (vịnh Ben-gan, biển Ả Rập,...).
• Sông Hàng tiếp tục là đường giao thông thuỷ quan trọng của Ấn Độ.
• Sản phẩm được người dân Ấn Độ và thương nhân nước ngoài trao đổi chủ yếu là hàng thủ công, hương liệu, gia vị,...

5. Tình hình xã hội

Câu hỏi. Đọc thông tin và quan sát sơ đồ 8.3, hãy trình bày khái quát tình hình xã hội Ấn Độ dưới thời các vương triều: Gúp-ta, Hồi giáo Đê-li, Mô-gôn.

Lời giải:

Tình hình xã hội Ấn Độ dưới thời các vương triều: Ngoài những mâu thuẫn của chế độ Cax-ta, xã hội Ấn Độ còn xuất hiện mâu thuẫn giai cấp vì mâu thuẫn dân tộc.

• Thời Gúp-ta, quá trình phong kiến hoá đưa tới sự ra đời của hai giai cấp cơ bản:
• Địa chủ phong kiến: nguồn gốc chủ yếu từ tăng lữ, quý tộc, vũ sĩ.
• Nông dân: xuất thân từ người lao động.
• Thời kì Đê-li và Mô-gôn:
• Quý tộc Hồi giáo chiếm nhiều ruộng đất, trở thành tầng lớp thống trị.
• Nông dân là lực lượng đông đảo nhất trong xã hội, nhận ruộng đất của địa chủ đề canh tác và nộp tô.

Luyện tập

Câu hỏi. Hoàn thành bảng biểu về các vương triều của Ấn Độ thời phong kiến.

Lời giải:

vận dụng

Câu hỏi 1. Lập bảng thống kê về tình hình kinh tế và xã hội Ấn Độ thời phong kiến.

Lời giải:

Câu hỏi 2. Hãy giới thiệu một vương triều ở Ấn Độ thời phong kiến cho thầy cô và bạn cùng lớp.

Lời giải:

Những nét chính về Vương triều Hồi giáo Đê-li:

Hoàn cảnh ra đời:

• Do sự phân tán đã không đem lại sức mạnh thống nhất để chống lại cuộc tấn công của người Hồi giáo gốc Thổ.
• Năm 1055, người Thổ đánh chiếm Bát-đa lập nên vương triều Hồi giáo ở vùng Lưỡng Hà.
• Người Hồi giáo gốc Trung Á tiến hành chinh chiến vào đất Ấn Độ, lập nên vương quốc Hồi giáo Ấn Độ gọi là Vương triều Hồi giáo Đê-li.

Về chính sách thống trị:

• Trong hơn 300 năm tồn tại và phát triển, Vương triều Hồi giáo Đê-li đã truyền bá, áp đặt Hồi giáo vào những cư dân theo Phật giáo và Hinđu giáo.
• Tự dành cho mình quyền ưu tiên về ruộng đất, địa vị trong bộ máy quan lại.
• Mặc dù đã cố gắng thi hành nhiều chính sách mềm mỏng để giữ yên đất nước, nhưng sự phân biệt sắc tộc và tôn giáo không thể làm tan đi nỗi bất bình của nhân dân.

Vị trí của vương triều: 

• Kinh đô Đê-li được xây dựng trở thành “một trong những thành phố lớn nhất thế giới” ở thế kỉ XIV.
• Bước đầu tạo ra sự giao lưu văn hóa Đông - Tây.
• Hồi giáo có cơ hội được truyền bá đến một số nước ở Đông Nam Á.