1. Quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu

Câu hỏi. Đọc thông tin và quan sát lược đồ 1, hãy:

• Nêu những việc làm của người Giéc-man sau khi lật đổ đế quốc La Mã.
• Kể lại những sự kiện chủ yếu của quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu.

Lời giải:

- Sau khi lật đổ đế quốc La Mã họ đã thành lập nhiều vương quốc mới, như Phơ-răng, Tây Gốt, Đông Gốt, vương quốc của người Ăng-lô-Xắc xông,... Những vương quốc này về sau phát triển thành các quốc gia: Pháp, Đức, Tây Ban Nha, I-ta-li-a, Anh,...

- Những sự kiện chủ yếu của quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu: 

• Người Giéc-man chiếm ruộng đất của chủ nô La Mã trước đây. Tầng lớp thủ lĩnh quân sự được chia nhiều ruộng đất và phong tước, từng bước hình thành tầng lớp quý tộc quân sự.
• Người Giéc-man từ bỏ các tôn giáo nguyên thuỷ, tiếp thu Thiên Chúa giáo, xây dựng nhà thờ.
• Tầng lớp tăng lữ từng bước hình thành. Quý tộc quân sự và tăng lữ trở thành tầng lớp giàu có và nhiều quyền lực.
• Nô lệ được giải phóng và nông dân mất ruộng đất trở thành nông nô, phụ thuộc vào các lãnh chúa. 

2. Đặc điểm lãnh địa và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến ở Tây Âu

Câu hỏi. Đọc thông tin và quan sát hình 1.2, hình 1.3, hãy trình bày đặc điểm kinh tế và xã hội trong lãnh địa phong kiến ở Tây Âu?

Lời giải:

Đặc điểm kinh tế: 

• Nông nghiệp đóng vai trò chủ đạo.
• Nông nô trồng trọt, chăn nuôi và làm các nghề thủ công, như dệt vải, rèn đúc công cụ, vũ khí,...
• Kinh tế trong lãnh địa mang tính tự nhiên, tự cấp, tự túc.
• Nông nô chủ yếu mua muối và sắt, ít có sự trao đổi, buôn bản với bên ngoài.

Đặc điểm xã hội: 

• Cư dân trong lãnh địa chủ yếu gồm gia đình lãnh chúa và nông nô.
• Lãnh chúa không phải lao động, họ luyện tập cung kiếm, cưỡi ngựa hoặc tổ chức tiệc tùng, hội hè trong lâu đài, dình thị.
• Nông nô có gia đình, nhà cửa và tài sản riêng. Họ thuê ruộng đất của lãnh chúa để cày cấy và phải nộp tô. Mức tô rất nặng.,có khi lên tới một nửa số sản phẩm thu được.

3. Thành thị Tây Âu thời Trung đại

Câu hỏi. Đọc thông tin và quan sát hình 1.4, hãy:

• Phân tích vai trò của thành thị thời trung đại. Theo em, vai trò nào là quan trọng nhất? Vì sao?
• Cho biết tên một số trường đại học ra đời ở Tây ấn thời trung đại.

Lời giải:

Vai trò của thành thị thời trung đại:

• Kinh tế chủ đạo ở các thành thị là thủ công nghiệp và thương nghiệp. Hằng 11 năm, nhiều hội chợ lớn được các thương nhân tổ chức để giới thiệu buôn bán sản phẩm, hàng hoá và trao đổi
• Sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp trong các thành thị đã góp phần phả vỡ nền kinh tế tự nhiên của lãnh địa, tạo điều kiện cho kinh tế hàng hoá phát triển. 
• thành thị góp phần xoá bỏ chế độ phong kiến phân quyền, xây dựng chế độ phong kiến tập quyền, thống nhất quốc gia, dân tộc.

Các trường đại học lớn ở Tây Âu như Bô-lô-nha (I-ta-li-a), O-xphớt (Anh), Xoóc-bon (Pháp)....

Sự ra đời của Thiên chúa giáo

Câu hỏi. Đọc thông tin và quan sát hình 1.5, hãy nêu sự ra đời của Thiên chúa giáo và nêu hiểu biết của em về Chúa Giê-su.

Lời giải:

Thiên Chúa giáo do Giê-su sáng lập vào thế kỉ I tại Giu-đê (vùng Giê-ru-sa-lem hiện nay). Sự hình thành của Thiên Chúa giáo có sự kế thừa giáo lí cơ bản và tín điều của đạo Do Thái.

Chúa Giê - su: 

• Đức Chúa Jésus là Giáo chủ của Thiên Chúa giáo. Đạo Thiên Chúa là Thánh đạo trong Ngũ Chi Đại Đạo do Đức Jésus lập ra ở nước Do Thái, sau Đạo Phật ở Ấn Độ 544 năm.
• Đức Chúa Jésus giáng sinh trong một gia đình bần hàn nhưng rất đạo đức: Gia đình Bà Maria và Ông Joseph.
• Ngài bị vu oan tội mưu việc phản loạn, lại mua chuộc Yuda, một Tông đồ của Chúa, phản lại Chúa. Yuda bị tiền bạc làm chóa mắt nên điềm chỉ cho bọn lính bắt Chúa và Chúa bị chúng đưa lên án tử hình, đóng đinh trên Thập tự giá.
• Đó là đem xác Thánh quí trọng hiến dâng lên Đức Thượng Đế, làm con tế vật hầu chuộc tội cho loài người. Việc làm này đồng thể với việc dâng Tam bửu của tín đồ Cao Đài lên Đức Chí Tôn, nhưng lại tuyệt đối cao trọng hơn.
• Cái chết của Chúa Jésus để chuộc tội cho loài người thật là cao cả, xứng đáng là Chúa Cứu Thế của nhân loại.

Luyện tập

Câu hỏi. Hãy trình bày khái quát sự hình thành, phát triển của lãnh địa và thành thị Tây Âu thời trung đại.

Lời giải:

Lãnh địa:

• Thế kỉ IX, trên cơ sở những vùng đất rộng lớn của các lãnh chúa, các lãnh địa phong kiến ở Tây Âu hình thành.
• Lãnh địa là đơn vị chính trị và kinh tế cơ bản trong thời kì phong kiến phân quyền ở Tây Âu.
• Trong lãnh địa, lãnh chúa xây dựng pháo đài kiên cố, dinh thự, nhà thờ,... với hào sâu và tường bao quanh, xung quanh là đất canh tác, đồng cỏ, ao hồ, rừng, khu nhà ở của nông nô.
• Mỗi lãnh chúa có một lãnh địa riêng, toàn quyền cai quản như một vị vua.

Thành thị

• Từ khoảng cuối thế kỉ XI, do sản xuất phát triển, ở Tây Âu đã xuất hiện những tiền đề của nền kinh tế hàng hoá gắn liền với hoạt động sản xuất của thợ thủ công và buôn bán của thương nhân.
• Thợ thủ công và thương nhân đến những nơi thuận lợi về giao thông, có đông người qua lại để mở xưởng. cửa hàng.
• Các thị trấn, thị tử hình thành rồi dần phát triển thành các thành thị.
• Thành thị có phố xá, bến cảng, rạp hát, nhà thờ....

Vận dụng

Câu hỏi 1. Nếu sống ở thời kì phong kiến Tây Âu, em sẽ lựa chọn cuộc sống trong lãnh địa hay trong các thành thị”? Vì sao?

Lời giải:

Nếu sống ở thời kì phong kiến Tây Âu, em sẽ lựa chọn cuộc sống trong thành thị vì các hoạt động ở thành thị phát triển năng động hơn, phát triển theo hướng kinh tế hàng hoá.

Câu hỏi 2. Hãy đóng vai một người nông nô (hoặc một lãnh chúa), kể lại công việc và cuộc sống hằng ngày của mình trong lãnh địa.

Lời giải:

Đóng vai là lãnh chúa:

Ta là lãnh chúa Sác lơ Mac Ten người đứng đầu của vùng đất Phơ răng rộng lớn. Dưới thời của ta, vương quốc Phơ răng ngày một cường thịnh. Sau các cuộc chinh chiến, chiến tranh với những lãnh chúa gần xa, ta đã thu về rất nhiều chiến lợi phẩm đất đai, và nô lệ. Ta xây dựng nên những pháo đài kiên cố, có hào sâu, tường cao bao quanh. Trong pháo đài có dinh thự, nhà kho, chuồng trại,... Ở xung quanh lại có đất canh tác, đồng cỏ, ao hồ, khu ở của nông nô,... Ta cho nông nô thuê ruộng đất của ta để cày cấy và chúng phải nộp tô thuế cho ta. Ngoài ra, ta còn bắt bọn cúng nộp cho ta 1/2 số tài sản của chúng và nhiều thứ thuế khác. Ta không cần biết những thứ thuế đó vô lí tới mức nào, ta chỉ cần biết ta rất giàu có. Hàng ngày, ta luyện tập cung kiếm, cưỡi ngựa hoặc tổ chức tiệc ở trong những lâu đài nguy nga, tráng lệ, mặc kệ bọn nông nô làm việc. Chúng chỉ là những kẻ bần tiện phải cống hiến hết mình vì ta, đấy chính là nghĩa vụ của chúng.