1. Vị trí địa lí và phạm vi châu Đại Dương

Câu hỏi 1. Đọc thông tin và quan sát hình 20.1, hãy xác định các bộ phận của châu Đại Dương.

Lời giải:

• Châu Đại Dương bao gồm lục địa Ôxtraylia và hệ thống các đảo.
• Hệ thống các đảo và quần đảo bao gồm:
• Nhóm đảo núi lửa Mê-la-nê-di
• Nhóm đảo san hô Mi-crô-nê-di
• Nhóm đảo núi lửa và san hô Pô-li-nê-di
• Quần đảo Niu Di-len

Câu hỏi 2. Đọc thông tin và quan sát hình 20.1, hãy nêu đặc điểm vị trí, hình dạng và kích thước của lục địa Ôxtraylia.

Lời giải:

• Lục địa Ô-xtrây-li-a nằm ở bán cầu Nam, có đường chí tuyến Nam chạy ngang qua lãnh thổ. Lục địa này tiếp giáp với Ấn Độ Dương và các biển của Thái Bình Dương.
• Lục địa Ô-xtrây-li-a có diện tích nhỏ nhất trên thế giới.

2. Đặc điểm thiên nhiên của các đảo, quần đảo và lục địa Ô-xtrây-li-a

Câu hỏi 1. Đọc thông tin và quan sát hình 20.1, hãy nêu đặc điểm thiên nhiên của các đảo và quần đảo của châu Đại Dương.

Lời giải:

• Quần đảo Niu Di-len và nhóm đảo núi lửa có địa hình cao hơn so với các đảo và quần đảo san hô.
• Khí hậu: quần đảo Niu Di-len có khí hậu ôn đới và cận nhiệt hải dương, phần lớn các đảo và quần đảo của châu Đại Dương có khí hậu nóng, ẩm quanh năm và điều hoà.
• Khoáng sản:Các đảo và quần đảo của châu Đại Dương không giàu có về tài nguyên khoáng sản. 
• Trên các đảo và quần đảo hình thành rừng xích đạo hoặc rừng mưa nhiệt đới.

Câu hỏi 2. Đọc thông tin và quan sát hình 20.1, hãy xác định các khu vực địa hình và sự phân bố khoáng sản của lục địa Ôxtraylia.

Lời giải:

Lục địa Ô-xtrây-li-a bao gồm ba khu vực địa hình chính:

• Vùng núi phía đông có dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a với dải đất hẹp ven biển.
• Vùng cao nguyên phía tây với ba hoang mạc lớn là: Hoang mục Lớn, Vich-to-ri-a Lớn và Ghíp-sơn.
• Vùng đất thấp trung tâm bao gồm bồn địa Ác-tê-di-an Lớn ở phía bắc và châu thổ sông Mơ-rây — Đác-linh ở phía nam.

Ô-xtrây-li-a có tài nguyên khoáng sản giàu có và phong phú, như: than, dầu mỏ, khi đốt, bộ-xit, sắt, chỉ, kẽm, ni-ken, đồng, thiếc, vàng, bạc, kim cương và các loại đá quý.

Câu hỏi 3. Đọc thông tin và quan sát hình 20,1, hình 20.2, hãy phân tích đặc điểm khí hậu của lục địa Ó-xtray-li-a

Lời giải:

• Lục địa Ô-xtrây-li-a có khí hậu khô hạn. Đại bộ phận lãnh thổ ở phía tây và trung tâm lục địa có khí hậu hoang mạc, bán hoang mạc do tác động của áp cao chí tuyến, hiệu ứng phơn của dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a và dòng biển lạnh Tây Ô-xtrây-li-a.
• Khí hậu nhiệt đới phân bố ở phía bắc của lục địa. Khí hậu cận nhiệt phân bố ở phía nam của lục địa.
• Khí hậu ôn đới phân bố ở phía đông nam của lục địa. 

Câu hỏi 4. Đọc thông tin và quan sát hình 20.3, hình 20.4, hãy nêu những nét đặc sắc của tài nguyên sinh vật ở Ô-xtrây-li-a. Vì sao Ô-xtrây-li-a có làn nguyên sinh vật đa dạng với nhiều loài đặc hữu quý hiếm.

Lời giải:

Lục địa Ô-xtrây-li-a có tài nguyên sinh vật đa dạng với nhiều loài đặc hữu quý hiếm,có hệ thực vật và động vật độc đáo do cách biệt với phần còn lại của thế giới:

• Một số loài động vật tiêu biểu là: thú có túi (Kang-ga-ra và Cô-a-la), thú mỏ vịt và đà điểu.
• Một số loài thực vật đặc hữu là: bạch đàn, keo hoa vàng, tràm và ngân hoa.

Lục địa Ô-xtrây-li-a có hệ thực vật và động vật độc đáo do cách biệt với phần còn lại của thế giới. 

Luyện tập

Câu hỏi. Vì sao diện tích của đại bộ phận lúc địa Ôxtraylia có khí hậu khô hạn?

Lời giải:

Đại bộ phận diện tích lục địa Australia có khí hậu khô hạn vì:

• Đường chí tuyến Nam đi ngang qua giữa lục địa nên phần lớn lãnh thổ Australia nằm trong khu vực áp cao chí tuyến. Vì vậy không khí ổn định và khó gây mưa. Nhiều loài thực vật không thể sinh trưởng, gây ra khí hậu khô hạn.
• Phía đông Australia có hệ thống dãy núi cao, chạy sát biển từ Bắc xuống Nam. Nó tạo thành một tấm màn chắn khổng lồ chắn gió ẩm từ các vùng biển Đông thổi vào nơi này. Điều này gây mưa nhiều ở sườn núi phía biển. Tuy nhiên, nó lại gây trở ngại cho sườn núi khuất gió và các vùng phía Tây.
• Do ảnh hưởng của dòng biển lạnh phía Tây Australia chảy sát bờ làm cho vùng duyên hải phía Tây có lượng mưa rất ít. Từ đó gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thực vật khiến nhiều nơi bị khô hạn.

Vận dụng

Câu hỏi. Hãy thu thập thông tin về một số loài động vật và thực vật tiêu biểu của lục địa Ô-xtrây-li-a

Lời giải:

Đây là một động vật đặc trưng của hoang mạc Ô-xtrây-li-a, nó có thể di chuyển rất xa tới 2 000 km để tìm thức ăn.

Kang-gu-ru có thể chịu nóng rất tốt nhờ bộ lông dày, màu nhàn nhạt, phản xạ ánh sáng mặt trời. Nhờ đó nó luôn mát mẻ, dễ chịu. Đôi khi nhiệt độ quá cao nó nằm nghỉ dưới nóng cây, thở gấp như chó để tỏa nhiệt và đợi khi chiều muộn hay đêm xuống đi kiếm mồi. Nó ăn các loại hoa và cây nhỏ.