1. Đặc điểm dân cư

Câu hỏi. Đọc thông tin và quan sát hình 10.1, hãy nhận xét về số dân hoặc bùng nổ dân số ở châu Phi.

Lời giải:

• Số dân: đông chiếm 17% dân số thế giới (năm 2019), có 2 quốc gia đông dân nhất Nigienia và Êtiopia.
• Bùng nổ dân số:
• Nhiều quốc gia ở khu vực Trung Phi, Đông Phi và Tây Phi có tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên vẫn ở mức cao, từ 2,7% đến 3,0%.
• Nguyên nhân chính của bùng nổ dân số ở châu lục này là do tỉ suất sinh cao, duy trì trong thời gian dài; trong khi tỉ suất tử giảm nhờ những thành tựu của y tế, khoa học kĩ thuật và điều kiện sống phần nào được cải thiện,...

2. Đặc điểm xã hội

Câu hỏi 1. Đọc thông tin và dựa vào kiến thức đã học hãy nêu nguyên nhân của nạn đói ở nhiều quốc gia châu Phi.

Lời giải:

Nguyên nhân của tình trạng thiếu lương thực, đói ăn đi kèm với suy dinh dưỡng:

• Do các cuộc xung đột quân sự, chính trị làm bất ổn định cuộc sống.
• Biến đổi khí hậu làm hạn hán xảy ra ngày càng nghiêm trọng, sản xuất lương thực bị suy giảm.
• Dịch bệnh HIV/AIDS đã khiến cho nhiều gia đình mất đi lao động trụ cột.
• Sự gia tăng dân số quá nhanh cũng gây áp lực lên nguồn cung lương thực.

Câu hỏi 2. Đọc thông tin, hãy nêu nguyên nhân gây ra các chiến xung đột quân sự ở một số quốc gia châu Phi. Các cuộc xung đột này có ảnh hưởng như thế nào đến kinh tế - xã hội ở châu Phi.

Lời giải:

• Nguyên nhân bắt nguồn từ những tranh chấp về sở hữu đất đai và tài nguyên thiên nhiên, từ sự bất đồng về tôn giáo và sắc tộc.
• Xung đột quân sự triền miên ở các quốc gia không chỉ làm nhiều người thiệt mạng mà còn ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, sản xuất lương thực, việc làm và đời sống. Nhiều quốc gia rơi vào tình trạng kiệt quệ về kinh tế, người dân lâm vào cảnh đói nghèo.

Câu hỏi 3. Đọc thông tin và quan sát hình 10.2 và hình 10.3, hãy nêu ý nghĩa và giá trị của di sản lịch sử ở châu Phi.

Lời giải:

• Châu Phi có nhiều di sản được Uỷ ban Di sản Thế giới (WHC) ghi danh. Đây là các di sản lịch sử về kiến trúc, điêu khắc, khảo cổ... có giá trị nổi bật toàn cầu.
• Các di sản lịch sử có giá trị đặc biệt về văn hoá, thẩm mĩ, khoa học và có ý nghĩa lớn về kinh tế, giáo dục vượt khỏi phạm vi quốc gia, châu lục, tạo khả năng thu hút khách du lịch.

Luyện tập

Câu hỏi. Dựa vào bảng số liệu sau:

Bảng 10.1 Tỉ lệ gia tăng dân số của châu Phi và thế giới giai đoạn 1960 - 2019 (đơn vị: %)

a) Nhận xét về tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên của châu Phi so với thế giới trong giai đoạn 1960 -2019

b) Cho biết những thách thức do dân số tăng nhanh ở châu Phi.

Lời giải:

a. Tỉ lệ gia tăng dân số của châu Phi cao hơn so với thế giới (năm 2019: hơn 1,4 %)

b. Dân số tăng nhanh đặt ra những thách thức cho châu Phi như: thiếu lượng thực, đói kém, suy dinh dưỡng, dịch bệnh, xung đột quân sự, chính trị; ô nhiễm môi trường, kinh tế chậm phát triển,...

Vận dụng

Câu hỏi. Hãy thu thập thông tin về một số di sản lịch sử ở châu Phi hoặc ở Việt Nam.

Lời giải:

Kim tự tháp Ai Cập là các công trình cổ đại hình chóp bằng đá ở Ai Cập.

Có tất cả 138 kim tự tháp đã được khám phá ở Ai Cập tính đến gần đây. Hầu hết đóng vai trò là lăng mộ cho các Pharaon và hoàng hậu trong hai thời kỳ vương quốc và Trung vương quốc.

Những kim tự tháp Ai Cập nổi tiếng nhất nằm ở Giza, ngoại ô Cairo. Một số kim tự tháp Giza được xem là nằm trong số những công trình vĩ đại nhất từng được xây. Kim tự tháp Khufu tại Giza là kim tự tháp Ai Cập lớn nhất và là kì quan thế giới cổ đaị duy nhất còn tồn tại

Hình dạng của kim tự tháp Ai Cập được cho là tượng trưng cho  đất nguyên thuỷ mà người Ai Cập tin là từ đó Trái Đất được tạo ra, cũng như những tia nắng mặt trời chiếu xuống. Bề mặt của hầu hết các kim tự tháp được lát bằng đá vôi trắng đánh bóng để tạo nên một vẻ ngoài lộng lẫy khi quan sát từ xa. Tên của các kim tự tháp cũng có liên hệ tới ánh sáng mặt trời.