A - Kiến thức trọng tâm
I - Saccarozơ
- Saccarozơ là loại đường phổ biến nhất có trong nhiều loài động , thực vật.
VD: mía, củ cải đường, thốt nốt.
1 - Tính chất vật lý
- Chất rắn, không màu, tan nhiều trong nước, vị ngọt.
2 - Công thức cấu tạo
- CTPT: C12H22O11
- Phân tử saccarozo gồm một gốc α glucozo và một gốc β fructozo
- Tồn tại ở dạng mạch vòng (không có mạch hở → ko có nhóm anđehit)
3 - Tính chất hoá học
- Phản ứng thuỷ phân
Glucozơ Fructozơ
- Phản ứng Cu(OH)2 giống rượu đa chức
- Saccarozơ + Cu(OH)2 tạo dung dịch màu xanh lam, trong suốt.
4 - ứng dụng
- Nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp thực phẩm và thức ăn cần thiết thường ngày cho người.
- Y học: thuôc tăng lực, vitamin C...
5 - Sản xuất
- Saccaro zơ được sản xuất từ cây mía, củ cải đường hoặc hoa thốt nốt.
- Ở Việt Nam sản xuất saccaro zơ từ cây mía
II - Tinh bột
1 - Tính chất vật lí
- Chất rắn vô định hình, ko tan trong nước lạnh, trong nước nóng ngậm nước trương lên tạo dd keo
2 - Cấu trúc phân tử
- CTPT: (C6H10O5)n
- Các mắc xích α glucozơ lk với nhau tạo 2 dạng mạch :
- amilozơ: mạch dài, xoắn lò xo, ko nhánh
- amilopectin:Mạch lò xo, phân nhánh
- Tạo thành ở cây xanh nhờ quá trình quang hợp
→ (C6H10O5)n
3 - Tính chất hoá học
- Phản ứng thuỷ phân
Nhờ enzim:
(C6H10O5)n → dextrin → mantozơ → glucozơ → CO2 + H2O
→ glicogen
- Phản ứng màu với iot
Khi nhỏ dd Iot lên tinh bột sẽ xuất hiện màu xanh tím
4 - Ứng dụng
- Tinh bột làm thức ăn cho con người và động vật
- Sản xuất bánh kẹo, hồ dán ...
III - Xenlulozơ
1 - Tính chất vật lý và trạng thái tự nhiên
- Xenlulozơ là chất rắn hình sợi, màu trắng, không mùi, không vị, không tan trong nước và trong dung môi hữu cơ thông thường.
- Tan trong nước Svayde (Cu(OH)2/NH3)
2 - Cấu trúc phân tử
- CTPT (C6H10O5)n
- Xenlulozơ là một polime hợp thành từ các gốc b - glucozơ thành mạch kéo dài phân tử khối rất lớn khoảng 1.000.000 – 2.400.000, không phân nhánh
- Trong Xenlulozơ có 3 nhóm – OH tự do, nên có thể viết [C6H7O2(OH)3]n
3 - Tính chất hóa học
- Phản ứng của thuỷ phân trong dung dịch axit đun nóng,
Xenlulozơ bị thủy phân cho glucozơ
- Phản ứng với axit nitric
Xenlulozơ trinitrat
(Xenlulozơ trinitrat có màu vàng là chất dễ cháy và nổ mạnh và được dùng làm thuốc súng)
IV - Ứng dụng
- Dùng làm vật liệu xây dựng, đồ dùng gia đình
- Xenlulozơ nguyên chất được chế thành sợi, tơ, giấy viết, giấy làm bao bì
- Làm thuốc súng khói và chế tạo phim ảnh
Bình luận