I. Cơ sở hình thành

1. Điều kiện tự nhiên

Câu hỏi: Điều kiện tự nhiên có ảnh hưởng như thế nào đến sự hình thành văn minh Phù Nam?

Hướng dẫn trả lời:

Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên đến sự hình thành văn minh Phù Nam:

• Mạng lưới sông ngòi dày đặc kết nối với nhau và đều đổ ra biển qua nhiều cửa sông lớn, trữ lượng nước ngọt dồi dào, nguồn lợi thủy sản phong phú, đa dạng, đất đai giàu phù sa. 

=> Nhiều điều kiện cho sự phát triển kinh tế nông nghiệp và thương mại:

• Phần biển bao bọc ở phía đông và tây nam lãnh thổ với nhiều hải cảng thuận lợi là con đường hướng ra bên ngoài, tiếp xúc trực tiếp với khu vực ĐNA hải đảo và Ấn Độ. 

=> Sớm kết nối với nền thương mại biển quốc tế sôi động qua con đường tơ lụa và con đường hồ tiêu. 

2. Dân cư và xã hội

Câu hỏi: Hãy nêu những cơ sở hình thành văn minh Phù Nam về dân cư và xã hội. 

Hướng dẫn trả lời:

Những cơ sở hình thành văn minh Phù Nam về dân cư và xã hội:

• Tổ tiên người Phù Nam là các nhóm dân cư bản địa có quá trình phát triển liên tục từ thời kì đồ đá, chủ nhân của nền văn hóa tiền Óc Eo. 
• Sự tiếp xúc với văn minh Ấn Độ qua vai trò của thương nhân và các nhà truyền giáo giúp Phù Nam tiếp thu nhiều giá trị văn minh Ấn Độ như chữ viết, tư tưởng, tôn giáo, tổ chức nhà nước và chế độ đẳng cấp. 
• Xã hội Phù Nam gồm nhiều tầng lớp, có sự phân hóa giàu nghèo rõ rệt dưới ảnh hưởng của Ấn Độ giáo. Giới quý tộc và tu sĩ thuộc tầng lớp trên của xã hội, được trọng dụng, chi phối các quan hệ chính trị - xã hội và ngoại giao. Giới thương nhân nắm quyền lực lớn trong nền kinh tế. Nông dân, thợ thủ công và một bộ phận nô lệ là lực lượng lao động, hợp thành tầng lớp bị trị trong xã hội.

II. Thành tựu văn minh tiêu biểu

1. Tổ chức nhà nước

Câu hỏi: Nêu mô hình tổ chức bộ máy nhà nước Phù Nam.

Hướng dẫn trả lời:

Mô hình tổ chức bộ máy nhà nước Phù Nam: nhà nước Phù Nam mang tính chất của nhà nước chuyên chế cổ đại phương Đông, đứng đầu là vua nắm cả vương quyền và thần quyền. Giúp việc cho vua là các quan lại trong hệ thống chính quyền. 

2. Chữ viết

Câu hỏi: Nêu thành tựu về chữ viết của cư dân Phù Nam. 

Hướng dẫn trả lời:

Thành tựu về chữ viết của cư dân Phù Nam:

• Khoảng cuối thế kỉ II đầu thế kỉ III, trên cơ sở tiếp nhận chữ Phạn của người Ấn Độ, người Phù Nam đã xây dựng hệ thống chữ viết riêng để ghi lại tiếng nói của mình. 
• Các nhà khảo cổ đã phát hiện nhiều văn minh được người Phù Nam chạm khắc trên bia đá, trên khung cửa cũng những ngôi đền, trên đồ dùng kim khí (bằng sắt, đồng, vàng) hoặc trên những miếng đất nung. 

3. Đời sống vật chất

Câu hỏi: Nêu những thành tựu cơ bản về đời sống vật chất của cư dân Phù Nam. 

Hướng dẫn trả lời:

Những thành tựu cơ bản về đời sống vật chất của cư dân Phù Nam:

• Người Phù Nam xúc tiến mạnh mẽ hoạt động trao đổi, buôn bán với bên ngoài. Thương cảng Óc Eo trở thành một trong những trung tâm quan trọng bậc nhất thời bấy giờ, thu hút thương nhân Ấn Độ, Trung Quốc, Ba Tư, Hy Lạp, La Mã đến buôn bán nhộn nhịp.
• Cư dân Phù Nam sống trong những ngôi nhà sàn làm bằng gỗ lợp lá.
• Phương tiện đi lại chủ yếu là thuyền, phù hợp với môi trường trên sông, rạch và ven biển. 
• Trang phục của người Phù Nam khá đơn giản, đàn ông mặc khố dài tới gối, ở trần; phụ nữ dùng một tấm vải quấn lại thành váy và đeo trang sức.

4. Đời sống tinh thần

Câu hỏi: Hãy lập bảng những thành tựu tiêu biểu của văn minh Phù Nam. 

Hướng dẫn trả lời: