MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Khí nào trong không khí cần cho sự hô hấp của con người, động vật và thực vật?

Bài giải

Trong không khí  cần cho sự hô hấp của con người, động vật và thực vật.

I. THÀNH PHẦN CỦA KHÔNG KHÍ

1. Quan sát: Dựa vào các hình dưới đây cho biết:

Thành phần chính của không khí?

Ngoài các thành phần chính, trong không khí còn chứa những gì?

Bài giải

Thành phần chính của không khí gồm: oxi, nitơ. 

Ngoài các thành phần chính, trong không khí còn chứa: khí cacbonic và các chất khí khác. 

Thực hành, thí nghiệm: Nhận biết trong không khí có hơi nước. 

*Chuẩn bị: Hai cốc nước như nhau và các viên nước đá (hình 4).

*Tiến hành:

Quan sát bên ngoài thành cốc A và cóc B.

Cho một số viên nước đá vào cốc B. Sau khoảng từ 3 đến 5 phút, quan sát hiện tượng xảy ra ở bên ngoài thành cốc A và cốc B

CH. Cho biết nguyên nhân dẫn đến hiện tượng đó.

Trả lời:

- Sau 3-5 phút, ngoài cố B cho cục đá vào sẽ xuất hiện những hạt nước nhỏ. 

- Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng đó: Bởi vì nhiệt độ ở bên trong cốc nước nhiệt độ xuống thấp .Trong không khí đã có sẵn nước rồi ,khi không khí tiếp xúc với thành cốc nhiệt độ ngoài thành cốc thấp nên nước sẽ ngưng tụ lại ở ngoài thành cốc.

LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG

Câu hỏi. Nêu ví dụ cho thấy không khí có chưa hơi nước, bụi. 

Bài giải

Ví dụ cho thấy không khí có chưa hơi nước, bụi: 

- Vào sáng sớm, đặc biệt là vào mùa đông, trời lạnh, ta sẽ thấy hiện tượng sương mù. 

Giải thích: Lớp sương mù là hiện tượng hơi nước trong khí quyển ngưng tụ lại thành những hạt nước rất nhỏ lơ lửng trong không khí.

- Quạt chạy một thời gian sẽ bị bám đầy bụi.

II. KHÔNG KHÍ CÓ Ở KHẮP NƠI. 

Thí nghiệm, thực hành: Nhận biết không khí có ở khắp nơi.

*Chuẩn bị: Một chậu nước, một chai rỗng có nắp đậy, một miếng mút xốp.

*Tiến hành: Mở nắp, để chai ở bất kì vị trí nào xung quanh em rồi đóng nắp lại.

CH1. Dự đoán trong chai có chứa gì.

Sau đó:

- Nhúng phần miệng chai đã được đậy kín ngập trong nước rồi mở nắp chai.

CH2. Em thấy có gì nổi lên mặt nước. Vậy bên trong chai rỗng đó có chứa gì?

CH3. So sánh kết quả thí nghiệm với dự đoán của em.

CH4. Hãy đưa ra cách làm để chứng minh bên trong những lỗ nhỏ li ti của miếng mút xốp khô (hình 5) có chứa không khí và thực hiện cách làm đó. 

CH5. Qua những thí nghiệm trên cho biết không khí có ở những đâu?

Bài giải

CH1. Dự đoán trong chai có chứa: không khí.

CH2. Em thấy có bong bóng nổi lên mặt nước. Vậy bên trong chai rỗng đó có chứa không khí.

CH3. Kết quả thí nghiệm giống như em dự đoán.

CH4. Đưa ra cách làm để chứng minh bên trong những lỗ nhỏ li ti của miếng mút xốp khô (hình 5) có chứa không khí: Nhúng miếng mút xốp vào nước sẽ thấy có bong bóng khí nổi lên mặt nước. 

CH5. Qua những thí nghiệm trên cho biết không khí có ở khắp mọi nơi.

LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG

Câu hỏi. Kể tên một số vật có chứa không khí ở xung quanh em. 

Bài giải

Một số vật có chứa không khí ở xung quanh em: quả bóng bay, các chai, lọ...

III. MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA KHÔNG KHÍ.

Câu hỏi và thảo luận: Sử dụng các giác quan để trả lời những câu hỏi sau:

Câu hỏi 1. Em có nhìn thấy không khí không? Vì sao?

Bài giải

Em không nhìn thấy không khí vì không khí không có màu. 

Câu hỏi 2. Không khí có mùi gì, có vị gì?

Bài giải

Không khí không có mùi, không có vị. 

Câu hỏi 3. Khi em ngửi thấy mùi thơm hay mùi khó chịu thì đó có phải là mùi của không khí không? Cho ví dụ?

Bài giải

Khi em ngửi thấy mùi thơm hay mùi khó chịu thì đó không phải là mùi của không khí không.

VD: Khi giặt đồ, em sẽ ngửi thấy mùi thơm thoang thoảng trong không khí nhưng đó là mùi của hương liệu trong xà phòng chứ không phải là mùi của không khí. 

Quan sát: Em có nhận xét gì về hình dạng của không khí chứa trong các vật dưới đây? Từ đó cho biết không khí có hình dạng nhất định không?

Bài giải

Hình dạng của không khí phụ thuộc vào hình dạng các vật chứa nó. 

Không khí không có hình dạng nhất định.

Thí nghiệm, thực hành: Tìm hiểu tính chất giãn nở của không khí

*Chuẩn bị. Một chiếc bơm tiêm như hình 10a.

*Tiến hành: Bịt kín đầu dưới bơm tiêm rồi dùng tay án ruột bơm tiêm như hình 10b. Sau đó thả tay ra.

Câu hỏi. Mô tả hiện tượng xảy ra và giải thích.

Trả lời: Mô tả hiện tượng xảy ra và giải thích: Ruột bơm tiêm sẽ dần dần di chuyển lại vị trí ban đầu vì bị không khí có trong ống bơm đẩy lên. 

LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG

Câu hỏi 1. Tính chất nào của không khí được úng dụng để làm những đồ dùng trong mỗi hình dưới đây? 

Bài giải

Tính chất của không khí được ứng dụng để làm những đồ dùng trong mỗi hình đó là tính giãn nở và không có hình dạng nhất định mà sẽ phụ thuộc vào hình dạng của đồ vật. Tính dãn nở thể hiện ở chỗ làm căng các đồ vật. 

Câu hỏi 2. Hãy nêu một số ví dụ khác về việc ứng dụng tính chất của không khí trong đời sống. 

Bài giải

Một số ví dụ khác về việc ứng dụng tính chất của không khí trong đời sống: 

- Khi ta dùng cây bơm để bơm xe đạp: Khi đẩy ruột cây bơm xuống thì không khí bị nén xuống và bị đẩy vào lốp xe. 

- Ta thấy quả bóng bay theo nhiều hình dạng khác nhau vì không khí trong quả bóng phụ thuộc vào tạo hình của quả bóng.