MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Hằng ngày chúng ta cần rất nhiều nước cho sinh hoạt. Tuy nhiên, có phải nguồn nước nào cũng sử dụng được không? Vì sao?

Bài giải

Hằng ngày chúng ta cần rất nhiều nước cho sinh hoạt. Tuy nhiên, không phải nguồn nước nào cũng sử dụng được không vì chúng ta chỉ sử dụng những nguồn nước sạch, không sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm gây hại đến sức khỏe sinh vật.

I. NGUYÊN NHÂN GÂY Ô NHIỄM NGUỒN NƯỚC

Quan sát: Nêu những nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước ở các hình dưới đây. 

Bài giải

(1) Do sự cố tràn dầu vào nguồn nước.

(2) Do rác thải có lẫn trong nguồn nước.

(3) Do nước thải chưa qua xử lí đã trực tiếp đi vào nguồn nước chính. 

(4) Do thuốc trừ sâu hóa học ngấm vào không khí, nguồn đất rồi đi vào nguồn nước.

LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG

Câu hỏi: Nêu một số nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước ở gia đình và địa phương em?

Bài giải

Một số nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước ở gia đình và địa phương em: 

- Nguồn nước từ các nhà máy chưa qua xử lí trực tiếp đổ ra sông, suối. 

- Vứt rác thải xuống sông, suối, ao hồ.

II. BẢO VỆ NGUỒN NƯỚC VÀ SỬ DỤNG TIẾT KIỆM NƯỚC

Câu hỏi hoặc thảo luận: 

Nêu sự cần thiết phải bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước.

Bài giải

Sự cần thiết phải bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước:

- Nước có vai trò quan trọng đối với sự sống của con người, động vật và thực vật. 

- Ở nhiều nơi còn thiếu nước sạch.

- Nước sạch dùng trong sinh hoạt phải qua nhiều bước xử lí nước rất tốn kém. 

- Nước bị ô nhiễm chứa các chất độc, vi sinh vật gây bệnh cho con người và động thực vật.  

LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG

Câu hỏi 1: Ở gia đình và địa phương em có những nguồn nước nào bị ô nhiễm? 

Bài giải

Ở gia đình và địa phương em có những nguồn nước nào bị ô nhiễm: Nước sông, ao, kênh, nuóc mưa....

Câu hỏi 2: Từ những tác hại do nguồn nước đó gây ra, hãy cho biết vì sao cần phải bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước.

Bài giải

Từ những tác hại do nguồn nước đó gây ra, lí do cần phải bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước là: 

- Phải bảo vệ nguồn nước để tránh cho nguồn nước bị ô nhiễm, nhiễm độc gây hại cho con người và sinh vật. 

- Phải tiết kiệm nước vì không phải nước lúc nào cũng dồi dào, tiết kiệm để sử dụng những lúc cần thiết như hạn hán, sự cố đường dẫn nước. Hơn nữa, có nhiều nơi trên Trái đất này còn bị thiếu nước trầm trọng.

Quan sát: Nêu một số việc làm để bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước.

Bài giải

- Một số việc làm để bảo vệ nguồn nước:

• Nước trước khi được thải ra môi trường phải đảm bảo đã được xử lí sạch sẽ. 
• Đổ rác đúng nơi quy định. 
• Phun thuốc trừ sâu với luọng vừa phải. 

- Một số việc làm để tiết kiệm nước:

• Tưới cây bằng nước rửa rau, vo gạo.
• Sử dụng hệ thống nhỏ giọt để tưới cây. 
• Tắm bằng vòi hoa sen thay vì tắm bồn. 

LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG

Câu hỏi 1. Lập danh sách những việc em cần làm để bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước theo gợi ý dưới đây. Khi thực hiện được việc làm nào, em hãy đánh dấu (X) vào cột "Đã thực hiện".

Bài giải

Câu hỏi 2. Em cần làm gì để vận động những người xung quanh để bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước?

Bài giải

Để vận động những người xung quanh để bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước, em sẽ làm bảng cấm đổ rác ở một số địa điểm không được phép đổ nhưng vẫn thường xuyên bị người dân đổ; tuyên truyền phát động phong trào sử dụng nước tiết kiệm....

III. MỘT SỐ CÁCH LÀM SẠCH NƯỚC

Quan sát: Nêu một số cách làm sạch nước. 

Bài giải

Một số cách làm sạch nước: 

- Sủ dụng máy lọc nước. 

- Dùng cát, than hoạt tính hoặc sỏi để lọc nước. 

- Dùng viên lọc nước. 

- Dùng phèn chua. 

- Lắng đọng nước bằng chum, vại, xô.

Thí nghiệm, thực hành:

1. Lọc nước bằng bông

• Chuẩn bị: Hai chai thuỷ tinh không màu, trong đó một chai đựng đầy nước đục; bông; phễu.
• Tiến hành: Đặt phẫu vào chai không chứa nước, lót bông vào phễu, sau đó rót từ từ 1 nửa số nước đục vào phễu.

Câu hỏi. So sánh nước trước và sau khi lọc, cho biết nước nào trong hơn?

Trả lời: Nước sau khi lọc qua cục bông sẽ trong hơn. 

2. Lọc nước bằng phèn chua

• Chuẩn bị: Một xô đựng 5 lit nước đục; 1 gam phèn chua; que khuấy; hai cốc thuỷ tinh trong, không màu, có dán nhãn A và B.
• Tiến hành: Lấy nước đục trong xô vào cốc A. Đổ 1/4 lượng phèn chua đã chuẩn bị vào xô nước rồi khuấy đều. Sau khoảng 30 phút, lấy nước đã lọc ở phần trên của xô nước vào cốc B và quan sát đáy xô.

Câu hỏi. So sánh nước ở cốc A và cốc B, cho biết nước ở cốc nào trong hơn

Trả lời: Nước trong cốc B trong hơn.

LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG

Câu hỏi. Gia đình và địa phương em đã dùng những cách làm sạch nước nào? Nhận xét những cách làm sạch nước đó?

Bài giải

Gia đình và địa phương em đã dùng những cách làm sạch nước như: Dùng máy lọc nước, phèn chua, clorua. Dùng máy lọc nước cho nguồn nước sử dụng trong nấu ăn, sinh hoạt. Còn sử dụng phèn chua hoặc clorua để làm sạch nguồn nước sinh hoạt dùng trong tưới tiêu.