Khởi động

Hãy kể tên các món ăn mà gia đình em đã ăn trong ngày gần đây. Chúng chứa đủ các thành phần dinh dưỡng và năng lượng không?

Bài giải

Các món ăn: cơm, cá rán, bánh mì, sữa, canh rong biển, thịt lợn rang sả ớt, sữa chua nếp cẩm, chè sầu, xoài, cam, bún cá, thịt gà nấu xáo, ...

Chúng chứa đủ các thành phần dinh dưỡng và năng lượng để cho cơ thể hoạt động bình thường.

1. Vì sao chúng ta cần ăn phối hợp nhiều loại thức ăn?

Khám phá:

Hãy quan sát, đọc các thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi:

• Thức ăn nào có nguồn gốc từ động vật, thức ăn nào có nguồn gốc từ thực vật?
• Thức ăn chứa chất đạm, chất béo từ động vật có ích lợi gì?
• Thức ăn chứa chất đạm, chất béo từ thực vật có ích lợi gì?
• Điều gì sẽ xảy ra nếu cơ thể thiếu chất bột đường, vi-ta-min và chất khoáng?
• Theo em, cần ăn phối hợp các loại thức ăn như thế nào để cơ thể khoẻ mạnh?

Bài giải

• Thức ăn có nguồn gốc từ thực vật: sữa đậu, đậu, lạc, vừng, bơ
• Thức ăn có nguồn gốc từ động vật: thịt bò, lợn, gà, cá, thịt mỡ
• Thức ăn chứa chất đạm, chất béo từ động vật có ích lợi: rất có lợi cho sức khỏe, cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể.
• Thức ăn chứa chất đạm, chất béo từ thực vật có ích lợi: tốt cho tim mạch, dễ tiêu.
• Nếu cơ thể thiếu chất bột đường, vi-ta-min và chất khoáng cơ thể sẽ cảm thấy mệt mỏi, sức khỏe suy giảm, ...
• Cần ăn phối hợp các loại thức ăn một cách đa dạng, phong phú, đầy đủ để cơ thể khoẻ mạnh.

Luyện tập

Hãy chỉ ra các chất dinh dưỡng có trong mỗi suất ăn dưới đây.

Em nên chọn suất ăn nào? Vì sao?

Điều gì sẽ xảy ra đối với cơ thể nếu chúng ta thường xuyên ăn một hoặc hai loại thức ăn trong một thời gian dài?

Bài giải

Chất dinh dưỡng trong mỗi hình:

• Hình 1: chất bột đường, chất béo, chất khoáng.
• Hình 2: chất béo, chất đạm, chất bột đường.
• Hình 3: chất đạm, chất bột đường, chất béo, chất vitamin, chất khoáng.

Em nên chọn suất ăn hình 3 vì có đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể trong 1 bữa ăn.

Nếu chúng ta thường xuyên ăn một hoặc hai loại thức ăn trong một thời gian dài sẽ khiến cơ thể bị thiếu chất có thể dẫn đến suy dinh dưỡng hoặc một số bệnh liên quan đến dinh dưỡng cơ thể.

2. Vai trò của nước đối với cơ thể

Khám phá:

Hãy cho biết:

• Vai trò của nước đối với cơ thể.
• Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta không uống đủ nước.

Bài giải

Vai trò của nước đối với cơ thể:

- Nước làm mát cơ thể, tham gia vào quá trình bài tiết các chất thải của cơ thể qua việc đổ mồ hôi, đi tiểu và đại tiện,...

- Nước chiếm khoảng 2/3 khối lượng cơ thể, tham gia vào nhiều quá trình quan trọng như: hỗ trợ quá trình tiêu hoá; giúp vận chuyển chất dinh dưỡng và ô-xi đến các cơ quan trong cơ thể; phòng tránh một số bệnh như táo bón, sỏi thận,...

Nếu chúng ta không uống đủ nước thì cơ thể sẽ mệt mỏi, sức khỏe suy giảm và có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu thiếu nước trong thời gian dài.

3. Nguyên tắc ăn uống cân bằng, lành mạnh

Khám phá:

Dựa vào hình 5 để trả lời các câu hỏi:

• Những thức ăn, đồ uống nào nên ăn ít, ăn hạn chế?
• Những thức ăn, đồ uống nào cần ăn vừa phải?
• Những thức ăn nào cần ăn đủ?

Bài giải

• Những thức ăn, đồ uống nên ăn ít, ăn hạn chế: muối, đường, nước ngọt, kẹo, ...
• Những thức ăn, đồ uống cần ăn vừa phải: sữa, dầu, bánh mì, thịt, cá, ...
• Những thức ăn cần ăn đủ: rau, củ, hoa qủa, cơm, bánh mì, khoai, ...

Vận dụng

Em tập làm khoa học

• Điều tra về bữa ăn trong ba ngày ở nhà hoặc ở trường của em và hoàn thành phiếu theo gợi ý.
• Các bữa ăn đó đã cân bằng, lành mạnh chưa?

Em cần thay đổi điều gì về thói quen ăn uống để các bữa ăn cân bằng, lành mạnh và có lợi cho sức khoẻ?

Bài giải

Các bữa ăn đó chưa cân bằng, lành mạnh vì thiếu vitamin, hoa quả, ít rau củ.

Cần thay đổi thói quen ăn nhiều thịt, chất béo, thay bằng ăn nhiều rau củ, hoa quả.