Khởi động

Em thấy nước ở đâu trong hình 1?

Bài giải

Em thấy nước được đựng ở trong cốc.

1. Các thể của nước

Khám phá

Xác định các thể rắn, thể lỏng, thể khí (hơi) của nước trong mỗi hình dưới đây.

Bài giải

2a: Thể rắn

2b: Thể khí

2c: Thể rắn

2. Sự chuyển thể của nước

Khám phá 1:

Trong các hình 3a và 3b, 4a và 4b, nước đã chuyển từ thể nào sang thể nào?

Bài giải

3a -> 3b: thể lỏng sang thể rắn

4a -> 4b: thể rắn sang thể lỏng

Luyện tập 1:

Đề xuất và thực hiện thí nghiệm về sự chuyển thể trên của nước.

Vẽ lại sơ đồ các sự chuyển thể ở các hình 3a, 3b và 4a, 4b theo gợi ý.

Bài giải

Cho nước từ thể lỏng bỏ vào ngăn đá để chuyển sang thể rắn.

Sơ đồ:

+ Nước (thể lỏng) -> Đông đặc -> Nước đá (thể rắn)

+ Nước (thể lỏng) <- Nóng chảy <- Nước đá (thể rắn)

Khám phá 2: 

Sự chuyển thể nào của nước làm xuất hiện hơi nước phía trên nồi?

Sự chuyển thể nào làm xuất hiện nước ở dưới nắp nồi?

Vẽ lại sơ đồ các sự chuyển thể ở hình 5 theo gợi ý.

Bài giải

• Bay hơi.
• Ngưng tụ.

       + Nước (thể lỏng) -> Bay hơi -> Hơi nước (thể khí)

       + Nước (thể lỏng) <- Ngưng tụ <- Hơi nước (thể khí)

Luyện tập 2:

Trò chơi: "Ghép chữ vào hình"

Vẽ sơ đồ sự chuyển thể của nước.

Bài giải

Thể rắn -> Nóng chảy -> Thể lỏng -> Bay hơi -> Thể khí 

Thể rắn <- Đông đặc <- Thể lỏng <- Ngưng tụ <- Thể khí 

Vận dụng

Hãy kể một số ứng dụng về sự chuyển thể của nước trong đời sống hằng ngày ở gia đình em.

Bài giải

• Phơi khô quần áo ướt.
• Làm đá lạnh.
• Xông hơi.
• Làm nước cất.

3. Vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên

Khám phá:

Quan sát hình 7 và cho biết:

• Sự chuyển thể nào làm cho nước ở mặt đất, biển, sông, hồ,... trở thành hơi nước.
• Hơi nước trở thành hạt nước nhỏ trong mây do sự chuyển thể nào. Nước mưa sẽ rơi xuống đâu.
• Nước ở những nơi này sẽ chuyển thể như thế nào để tạo thành vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên. 

Bài giải

• Bay hơi.
• Ngưng tụ.
• Nước mưa sẽ rơi xuống mặt đất, biển, sông, hồ, ...
• Nước ở những nơi này sẽ tiếp tục bay hơi để tạo thành vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên.

Luyện tập

Hãy vẽ sơ đồ vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên và chia sẻ với bạn.

Bài giải

Nước ở mặt biển, sông, hồ, ... bay hơi lên cao -> Gặp hơi lạnh ngưng tụ lại thành những hạt nước nhỏ và tạo thành mây -> Gió thổi mây hợp thành các hạt nước lớn hơn, nặng hơn và rơi xuống thành mưa -> Nước mưa rơi xuống cung cấp nước cho mặt đất, biển, sông, hồ, ...

Vận dụng

Em tập làm khoa học: "Tìm hiểu về sự chuyển thể của nước"

Chuẩn bị: Một bát to; một cốc nhỏ, thấp, khô ráo; tấm kính trong nước nóng; một số viên nước đá.

Thực hiện:

• Rót nước nóng vào khoảng 2/3 bát (hình 8a). Đặt cốc vào giữa bát.

       Đậy bát bằng tấm kính trong (hình 8b).

• Đặt nhẹ một số viên nước đá lên tấm kính (hình 8c). Sau khoảng 3 phút, quan sát tấm kính và cốc (hình 8d và hình 8e).

Thảo luận:

• Em thấy gì trên mặt kính và bên trong cốc?
• Vì sao có các giọt nước nhỏ phía dưới tấm kính và có một ít nước trong cốc?
• So sánh các hiện tượng trong thí nghiệm trên với vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên.

Bài giải

Em thấy nước bốc hơi và tạo thành các giọt nước li ti trên mặt kính và nước giọt xuống phía trong cốc.

Do nước nóng nên bốc hơi bay lên nhưng gặp lạnh nên ngưng tụ lại đọc trên mặt kính và hợp lại nặng tạo thành giọt nước rơi xuống trong cốc.

Hiện tượng tỏng thí nghiệm trên giống với vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên.