1. Phân hóa tự nhiên theo chiều Đông - Tây 

Câu hỏi: Quan sát hình 16.1 và đọc thông tin trong bài, em hãy trình bày sự phân hoá theo chiều đông - tây của tự nhiên khu vực Trung và Nam Mỹ.

Lời giải:

- Ở Trung Mỹ:

+ Các sườn núi phía đông và các quần đảo có mưa nhiều, rừng rậm nhiệt đới bao phủ.

+ Sườn núi phía tây: mưa ít nên phát triển xavan và rừng thưa, cây bụi.

- Ở Nam Mỹ, sự phân hoá tự nhiên theo chiều đông - tây theo các khu vực địa hình rất rõ nét: các sơn nguyên ở phía đông, đồng bằng ở giữa và núi ở phía tây.

+ Phía đông là các sơn nguyên:

• Sơn nguyên Guy-a-na được hình thành từ lâu đời và bị bào mòn mạnh, trở thành một miền đồi và núi thấp; khí hậu nóng ẩm, rừng rậm rạp.
• Sơn nguyên Bra-xin có bề mặt bị cắt xẻ, rìa phía đông có núi thấp xen các cao nguyên núi lửa; đất tốt nhưng khí hậu khô hạn hơn nên cảnh quan rừng thưa và xavan là chủ yếu.

+ Ở giữa là các đồng bằng:

• Đồng bằng A-ma-dôn là đồng bằng rộng và bằng phẳng nhất thế giới, nằm trong khu vực khí hậu xích đạo nóng ẩm, mưa quanh năm nên toàn bộ đồng bằng được rừng rậm bao phủ.
• Các đồng bằng còn lại có mưa ít nên thực vật chủ yếu là xavan và cây bụi.

+ Phía tây là miền núi trẻ An-đét, gồm nhiều dãy núi song song so le nhau, xen giữa là các thung lũng và cao nguyên. Cảnh quan có sự khác biệt giữa sườn đông và sườn tây.

2. Phân hóa tự nhiên theo chiều Bắc - Nam

Câu hỏi: Quan sát hình 16.2 và đọc thông tin trong bài, em hãy trình bày sự phân hoá tự nhiên của khu vực Trung và Nam Mỹ theo chiếu bắc - nam.

Lời giải:

* Thiên nhiên Trung và Nam Mỹ phân hoá đa dạng theo chiều bắc - nam, thể hiện rõ nét ở khí hậu và cảnh quan như sau:

- Đới khí hậu xích đạo và cận xích đạo:

+ Phân bố: ở quần đảo Ăng-ti, Sơn nguyên Guy-a-na, đồng bằng La-nốt và đồng bằng A-ma-dôn.

+ Khí hậu: nóng quanh năm, lượng mưa tăng dần từ tây sang đông.

+ Cảnh quan: phố biến là rừng nhiệt đới ẩm và xavan.

- Đới khí hậu nhiệt đới:

+ Phân bố: chiếm phần lớn eo đất Trung Mỹ và khu vực chí tuyến Nam lục địa Nam Mỹ.

+ Khí hậu: nóng quanh năm, lượng mưa tăng dần từ tây sang đông.

+ Cảnh quan: thay đổi từ hoang mạc, cây bụi đến xavan và rừng nhiệt đới ẩm.

- Đới khí hậu cận nhiệt:

+ Phân bố: chiếm diện tích nhỏ ở phía nam lục địa Nam Mỹ.

+ Khí hậu: mùa hạ nóng và mùa đông ấm.

• Ven biển phía đông có mưa nhiều hơn, thảm thực vật điển hình là rừng cận nhiệt và thảo nguyên rừng
• Ven biển phía tây mưa rất ít, cảnh quan là hoang mạc và bán hoang mạc.

- Đới khí hậu ôn đới:

+ Phân bố: Ở phần cực nam của lục địa Nam Mỹ.

+ Khí hậu: mùa hạ mát và mùa đông không quá lạnh.

+ Cảnh quan:

• Những nơi mưa nhiều có rừng hỗn hợp.
• Những nơi ít mưa có cảnh quan hoang mạc và bán hoang mạc.

3. Phân hóa tự nhiên theo chiều cao

Câu hỏi: Quan sát hình 16.3 và đọc thông tin trong bài, em hãy trình bày sự phân hoá tự nhiên theo chiều cao của dãy núi An-đét.

Lời giải: 

* Sự phân hoá tự nhiên theo chiều cao của dãy núi An-đét:

   Do địa hình núi cao, có nhiều đình vượt quá 6 000 m nên thiên nhiên miền núi An-đét có sự thay đổi theo chiều cao rõ rệt.

- Ở dưới thấp:

+ Vùng Bắc và Trung An-đét:

• Khí hậu: nóng và ẩm ướt
• Cảnh quan: phổ biến là rừng xích đạo xanh quanh năm rậm rạp.

+ Vùng Nam An-đét:

• Khí hậu: ôn hoà
• Cảnh quan: rừng cận nhiệt và ôn đới phát triển.

- Càng lên cao, nhiệt độ và độ ẩm thay đổi, các cảnh quan tự nhiên cũng thay đổi theo, trên các định núi cao có băng tuyết.

Luyện tập

Câu 1. Dựa vào nội dung bài học, em hãy hệ thống hoá một số đặc điểm tự nhiên của khu vực Trung và Nam Mỹ vào bảng theo mẫu sau:

Câu trả lời:

* Đặc điểm tự nhiên của khu vực Trung và Nam Mỹ theo chiều đông - tây:

Vận dụng

Câu 2. Dựa vào kiến thức đã học, em hãy sưu tầm những hình ảnh nổi bật về rừng nhiệt đới ở Nam Mỹ.

Câu trả lời: 

 Rừng nhiệt đới Panama

Rừng mưa nhiệt đới Amazon

Cây dứa màu Nam Mỹ - vẻ đẹp của rừng nhiệt đới

Rừng nhiệt đới