Biểu hiện của sự phát triển thủ công nghiệp, thương nghiệp trong các thế kỉ XVI – XVIII:

Biểu hiện sự phát triển thủ công nghiệp:

• Nghề thủ công truyền thống tiếp tục phát triển và đạt trình độ cao như dệt, gốm…
• Một số nghề mới xuất hiện như: Khắc in trên gỗ, làm đường trắng, làm đồng hồ, làm tranh sơn mài.
• Khai thác mỏ - một ngành quan trọng rất phát triển ở cả Đàng Trong và Đàng Ngoài.
• Các nghề thủ công xuất hiện ngày càng nhiều.
• Ở đô thị, chợ thủ công đã lập phường hội vừa sản xuất vừa bán hàng.

Biểu hiện sự phát triển thương nghiệp: Cả nội thương và ngoại thương đều phát triển.

• Về nội thương:
• Chợ làng, chợ huyện mọc lên khắp nơi và ngày càng đông đúc
• Ở nhiều nơi xuất hiện làng buôn
• Buôn bán lớn, buôn bán giữa các vùng miền phát triển
• Về ngoại thương:
• Thuyền buôn các nước, kể cả các nước châu Âu như Bồ Đào Nha, Hà Lan, Anh đến nước ta buôn bán ngày càng tấp nập.
• Thương nhân nhiều nước đã tụ hội lập phố xã, cửa hàng buôn bán lâu dài.