MỞ ĐẦU

Câu hỏi. Kể tên các loại cây rừng mà em biết. Những loại cây đó được trồng như thế nào?

Lời giải:

Một số loại cây rừng: cây thông, cây cọ, cây đước, cây cui, cây côi, cây dừa nước, cây dà vôi, cây vẹt, cây phi lao... được trồng bằng gieo hạt hoặc cây con trong rừng vào mùa xuân hoặc mùa thu.

1. Mục đích của việc trồng cây rừng

Câu hỏi. Mục đích của việc trồng cây rừng là gì?

Lời giải:

Mục đích của việc trồng cây rừng:

• Mở rộng diện tích rừng
• Phủ xanh đất trống, đồi núi trọc
• Tạo việc làm và mang lại thu nhập cho người dân

2. Thời vụ trồng

Câu hỏi 1. Kiểu thời tiết nào phù hợp cho việc trồng rừng ở nước ta?  Vì sao?

Lời giải:

Kiểu thời tiết nào phù hợp cho việc trồng rừng ở nước ta: thời tiết ấm, ẩm vì sẽ giúp cây con bén rễ nhanh, tỉ lệ sống cao, sinh trưởng, phát triển tốt.

Câu hỏi 2. Đề xuất thời vụ trồng cây phù hợp cho từng miền và giải thích lí do theo mẫu Bảng 5.1

Lời giải:

Câu hỏi 3. Thời vụ trồng các loại cây thân gỗ ở địa phương em là khi nào?

Lời giải:

Thời vụ trồng các loại cây thân gỗ ở địa phương em:

• Cây khế: vụ xuân ( tháng 2-3) + vụ thu (tháng 8 -10)
• Cây bưởi: cuối mùa khô, đầu mùa mưa, tháng 5-6 dương lịch
• Cây xoài: quanh năm, nhưng tốt nhất vào đầu mùa mưa.

Câu hỏi 4. Sưu tầm các câu ca dao, tục ngữ có liên quan thời vụ trồng cây.

Lời giải:

Các câu ca dao, tục ngữ có liên quan thời vụ trồng cây.

• Mùa xuân là Tết trồng cây

Làm cho đất nước càng ngày càng xuân.

• Tháng chạp là tháng trồng khoai

Tháng giêng trồng đậu tháng hai trồng cà

  Tháng ba cày vỡ ruộng ra

Tháng tư làm mạ mưa sa đầy đồng

• Tháng giêng trồng trúc, tháng lục trồng tiêu

3. Làm đất trồng cây rừng

Câu hỏi 1. Hãy sắp xếp hình ảnh trong Hình 5.1 theo thứ tự của kĩ thuật đào hố trồng cây rừng.

Lời giải:

Thứ tự các bước đào hố trồng cây rừng: a - e - d - c - d - b

Câu hỏi 2. Tại sao trước khi đào hố trồng cây rừng phải làm cỏ và phát quang ở xung quanh miệng hố?

Lời giải:

Trước khi đào hố trồng cây rừng phải làm cỏ và phát quang ở xung quanh miệng hố vì:

• Đất hoang lâm nghiệp thường có cây hoang dại mọc nhiều. 
• Chúng sẽ chèn ép và cạnh tranh ánh sáng, chất dinh dưỡng và nước với cây trồng còn non yếu.

Câu hỏi 3. Vì sao khi lấp hố trồng cây phải cho lớp đất màu trộn với phân bón xuống hồ trước?

Lời giải:

Khi lấp hố trồng cây phải cho lớp đất màu trộn với phân bón xuống hồ trước vì:

• Đất trồng phần lớn ở vùng đồi núi, đất bị rửa trôi mạnh, khô cằn và thiếu dinh dưỡng.
• Cho lớp đất màu trộn phân bón xuống trước để lớp đất màu và phân bón không bị rửa trôi và cung cấp chất dinh dưỡng cho cây con hồi phục nhanh và phát triển mạnh trong thời gian mới trồng.

Câu hỏi 4. Mô tả kích thước và khoảng cách hố trồng một loại cây rừng hoặc cây trồng ở gia đình, vườn trường hoặc địa phương em. Vì sao lại bố trí kích thước và khoảng cách hố trồng như vậy?

Lời giải:

HS tự thực hiện.

4. Trồng rừng bằng cây con

4.1. Trồng rừng bằng cây con có bầu

Câu hỏi 1. Trồng rừng bằng cây con có bầu có những ưu điểm gì?

Lời giải:

Trồng rừng bằng cây con có bầu có ưu điểm: Cây được trồng có đầy đủ lá, thân, rễ, có sức đề kháng cao, giảm thời gian và số lần chăm sóc, tỉ lệ sống cao.

Câu hỏi 2. Vì sao khi trồng rừng bằng cây con có bầu cần phải rạch túi bầu và tránh làm hỏng bầu đất?

Lời giải:

Khi trồng rừng bằng cây con có bầu cần phải rạch túi bầu và tránh làm hỏng bầu đất vì cách trồng này giúp bầu đất có đủ phân bón và đất tơi xốp, cây có tỉ lệ sống cao và phát triển tốt.

Câu hỏi 3. Kể tên một số loại cây rừng thường được trồng bằng cây con có bầu.

Lời giải:

Một số loại cây rừng thường được trồng bằng cây con có bầu: cây cọ, cây đước, cây sú vẹt...

Câu hỏi 4. Các hình ảnh trong Hình 5.2 tương ứng với bước nào của quy trình trồng rừng bằng cây con có bầu?

Lời giải:

• Hình 5.2a: Bước 3 - Đặt bầu cây vào giữa hố đất.
• Hình 5.2b: Bước 2 - Rạch túi bầu
• Hình 5.2c: Bước 1 - Tạo lỗ trong hố đất.
• Hình 5.2d: Bước 6 - Vun gốc
• Hình 5.2e: Bước 5 - Lấp đất và nén đất lần 2
• Hình 5.2g: Bước 4 - Lấp và nén đất lần 1

Câu hỏi 5. Tìm hiểu và mô tả quy trình trồng trong thực tế một loại cây rừng hoặc cây xanh bằng cây con có bầu.

Lời giải:

Quy trình trồng trong thực tế cây đước:

• Chọn vườn ươm và giống cây:
• Chọn vườn ươm gần nơi trồng rừng (có bờ ao xung quanh để bảo vệ), thuận lợi cho việc chuyển cây con.
• Chọn giống quả đước sinh trưởng khỏe mạnh (có tuổi từ 10 - 30 tuổi, có đường kính 8-20 cm và chiều cao trên 12m), không bị sâu bệnh. 
• Tạo bầu:
• Sử dụng túi bầu có đáy, kích thước D = 15cm, H = 20cm, đục các lỗ nhỏ có D = 0,5 cm xung quanh để thoát nước; sử dụng 95% loại đất cát pha ngập thuỷ triều hàng ngày để đóng bầu; 
• Xếp bầu theo hàng, cứ hai hàng để cách một hàng, lấp đất xung quanh luống để giữ bầu
• Từ tháng thứ hai cứ 2 tháng đảo bầu một lần, bằng cách dịch chuyển bầu để tránh rễ cắm sâu vào đất. Tiến hành đảo bầu kết hợp với phân loại cây vào thời gian thuỷ triều rút.
• Cấy cây:
• Trụ mầm cấy trực tiếp 1/3 chiều dài quả (5 - 7cm) vào bầu đất
• Mỗi bầu chỉ cấy 1 quả.
• Cấy quả vào ngày râm mát, tránh ngày mưa bão.
• Chăm sóc phòng trừ sâu bệnh: 
• Thường xuyên theo dõi bắt bỏ các loài động vật này đề phòng cắn nát trụ mầm.
• Gỡ bỏ rong, rêu, vật cản bám vào quả.

4.2. Trồng rừng bằng cây con rễ trần

Câu hỏi 1. Trồng rừng bằng cây con rễ trần được thực hiện đối với những loại cây trồng nào? Vì sao?

Lời giải:

Trồng rừng bằng cây con rễ trần được thực hiện đối với loại cây phục hồi nhanh, bộ rễ khoẻ (bạch đàn, trám, đước..), nơi đất ẩm và tốt. Vì khi bứng cây bộ rễ bị tổn thương, cây trồng chậm phát triển.  

Câu hỏi 2. Các hình ảnh trong Hình 5.3 tương ứng với những bước nào trong quy trình trồng rừng bằng cây con rễ trần.

Lời giải:

• Hình 5.3a: Bước 1 - Tạo lỗ trong hố đất.
• Hình 5.3b: Bước 3 - Lấp đất kín gốc cây
• Hình 5.3c: Bước 4 - Nén đất
• Hình 5.3d: Bước 2 - Đặt cây con vào giữa hố.
• Hình 5.3e: Bước 5 - Vun gốc

Câu hỏi 3. Đối với những vùng đồi trọc lâu năm, nên trồng rừng bằng cây con có bầu hay cây con rễ trần? Vì sao?

Lời giải:

Đối với những vùng đồi trọc lâu năm, nên trồng rừng bằng cây con rễ trần vì：

• Ở vùng đồi núi trọc khi gặp mưa lũ nước chảy mạnh gây xói mòn.
• Trồng cây rễ trần để cây bám chắc vào đất không bị cuốn trôi khi mưa lũ.

Câu hỏi 4. Em hãy thực hiện quy trình trồng một loại cây rừng hoặc cây xanh bằng cây con ở vườn trường hoặc vườn nhà.

Lời giải:

Thực hành: HS tự chọn cây trồng phù hợp thực hiện trồng tại vườn trường hoặc vườn nhà.

Câu hỏi 5. Ngoài hai cách trồng cây rừng trên, người ta còn trồng rừng bằng cách gieo hạt trực tiếp vào hố trồng. Vì sao trồng rừng bằng cách gieo hạt vào hố ít được áp dụng trong thực tế?

Lời giải:

Ngoài hai cách trồng cây rừng trên, người ta còn trồng rừng bằng cáAi trồng rừng thường sẽ ngang phẳng xuống dưới đồng bằng làm cho đất có thể khó lên hạt khi trông trực tiếp vào hố