[toc:ul]

Bài mẫu 1: Phân tích tác phẩm ôn dịch thuốc là của Nguyễn Khắc Viện

Dàn ý

1. Mở bài:

• Nguyễn Khắc Viện là một trí thức Tây học, đỗ bác sĩ tại Pháp trong thập niên bốn mươi của thế kỉ XX.
• Bài “Ôn dịch, thuốc lá” thể hiện cái tâm là cách viết, cách nói sắc sảo, độc đáo của Nguyễn Khắc Viện để lại bài học cho chúng ta về tác hại của thuốc lá

2. Thân bài:

Khái quát đầu: 

• Nhan đề rất độc đáo: “Ôn dịch, thuốc lá”. Độc đáo ở hai chữ “Ôn dịch”; độc đáo về cách dùng dấu phẩy ở đây, dấu phẩy tạo nên ngữ điệu, gợi lên một tình huống nguy cấp, phải báo động, gây ấn tượng mạnh cho người đọc, người nghe.
• Nếu viết: “Ôn dịch thuốc lá” hoặc “Thuốc lá là một loại ôn dịch” đều được, nhưng khi viết như thế thì “bằng phẳng quá”, “hiền lành quá” không hấp dẫn, không phù hợp với nội dung văn bản (chú ý, ở cuối bài tác giả có viết: “… Lại còn thêm ôn dịch thuốc lá này”.

Phân tích:

Mở đầu tác giả dùng phép so sánh – đối chiếu để lôi kéo, thu hút người đọc:

• Dịch hạch, thổ tả, những dịch bệnh khủng khiếp từng gây ra và làm chết hàng vạn, hàng triệu người.
• Cuối thế kỉ XX, loài người lại “lo âu về nạn AIDS’’ mà “chưa tìm ra giải pháp” thì “ôn dịch thuốc lá đang đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS”.
• Sự thật khủng khiếp được nhiều nhà bác học, sau mấy chục năm và hơn năm vạn công trình nghiên cứu lớn tiếng báo động, Đúng là con số biết nói!

Phân tích và chứng minh rằng ôn dịch thuốc lá gây bao tệ nạn kinh khủng:

• Phân tích lập luận:
• Nhắc lại một câu nói nổi tiếng của Trần Hưng Đạo căn dặn nhà vua làm tiền đề lập luận, làm cho luận cứ và luận chứng thêm phần sắc bén, chặt chẽ =>  tạo ra cho người đọc bao liên tưởng đầy thuyết phục về “ôn dịch thuốc lá”. 
• Khói thuốc lá rất độc, chất hắc ín sẽ “làm tê liệt” những lông rung, lông mao của những tế bào niêm mạc ở nơi vòm họng, ở phế quản, ở nang phổi; chất hắc ín ấy “tích tụ lại” gây ho hen, đờm dãi và sau nhiều năm gây viêm phế quản. 
• Người nghiện thuốc là sẽ bị chất ô-xít các-bon trong khói thuốc lá thấm vào máu… làm cho sức khỏe “ngày càng sút kém”.
• Nguy hại hơn nữa là kẻ nghiện thuốc lá “đã đầu độc” những người xung quanh do khói thuốc lá. Vợ, con… bị nhiễm độc, nhất là những thai nhi.
• Chứng  mình bằng cách đưa số liệu:
• 80% bệnh nhân ung thư vòm họng và ung thư phổi ở bệnh viện K là do thuốc lá.
• Các bệnh huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim đều do chất ni-cô-tin của thuốc lá gây ra.
•  Hàng triệu người bị viêm phế quản làm mất bao nhiêu ngày lao động và tổn hao sức khỏe đều do thuốc lá gây ra.

Phần cuối, tác giả cho biết nghiện thuốc lá là nguyên nhân của các tệ nạn khác như ma túy, trộm cắp.

• Ở Việt Nam ta, một nước thuộc diện “nghèo” mà tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở các thành phố lớn “ngang với tỉ lệ các thành phố  u – Mĩ”.

3. Kết bài:  Bài văn đã nâng cao nhận thức cho mỗi chúng ta nhất là các bạn trẻ biết về những tác hại ghê gớm về thuốc lá. Và hãy coi chừng ôn dịch, thuốc lá!

Bài viết

Nguyễn Khắc Viện là một trí thức Tây học, đỗ bác sĩ tại Pháp trong thập niên bốn mươi của thế kỉ XX. Ông là nhà hoạt động văn hóa, nhà hoạt động xã hội rất nổi tiếng ở nước ta. Bài “Ôn dịch, thuốc lá” thể hiện cái tâm là cách viết, cách nói sắc sảo, độc đáo của Nguyễn Khắc Viện để lại bài học cho chúng ta về tác hại của thuốc lá

Nhan đề rất độc đáo: “Ôn dịch, thuốc lá”. Độc đáo ở hai chữ “Ôn dịch”; độc đáo về cách dùng dấu phẩy ở đây, dấu phẩy tạo nên ngữ điệu, gợi lên một tình huống nguy cấp, phải báo động, gây ấn tượng mạnh cho người đọc, người nghe. Cách dùng dấu phẩy ở nhan đề đã thể hiện một lối nói, lối viết theo văn phong châu  u hiện đại. Nếu viết: “Ôn dịch thuốc lá” hoặc “Thuốc lá là một loại ôn dịch” đều được, nhưng khi viết như thế thì “bằng phẳng quá”, “hiền lành quá” không hấp dẫn, không phù hợp với nội dung văn bản (chú ý, ở cuối bài tác giả có viết: “… Lại còn thêm ôn dịch thuốc lá này”.

Mở đầu tác giả dùng phép so sánh – đối chiếu để lôi kéo, thu hút người đọc: Dịch hạch, thổ tả, những dịch bệnh khủng khiếp từng gây ra và làm chết hàng vạn, hàng triệu người. Nhờ tiến bộ y học mà những dịch khủng khiếp ấy “đã diệt trừ được”. Cuối thế kỉ XX, loài người lại “lo âu về nạn AIDS’’ mà “chưa tìm ra giải pháp” thì “ôn dịch thuốc lá đang đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS”. Sự thật khủng khiếp được nhiều nhà bác học, sau mấy chục năm và hơn năm vạn công trình nghiên cứu lớn tiếng báo động, Đúng là con số biết nói!

Phần thứ hai bài văn, Nguyễn Khắc Viện phân tích và chứng minh rằng ôn dịch thuốc lá gây bao tệ nạn kinh khủng. Trước hết, ông nhắc lại một câu nói nổi tiếng của Trần Hưng Đạo căn dặn nhà vua: “Nếu đánh giặc như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu” để chỉ rõ ôn dịch thuốc là giết dần giết mòn con nghiện, gây ra bao tai hại ghê gớm trong cộng đồng là nguyên nhân, nguồn gốc của mọi tệ nạn xã hội khác. Dẫn câu nói của Trần Hưng Đạo không chỉ làm tiền đề lập luận, là cho luận cứ và luận chứng thêm phần sắc bén, chặt chẽ mà còn tạo ra cho người đọc bao liên tưởng đầy thuyết phục về “ôn dịch thuốc lá”. Thuốc lá là ôn dịch, là một thứ giặc rất đáng sợ vì nó “gặm nhấm” con nghiện và xã hội.

Khói thuốc lá rất độc, chất hắc ín sẽ “làm tê liệt” những lông rung, lông mao của những tế bào niêm mạc ở nơi vòm họng, ở phế quản, ở nang phổi; chất hắc ín ấy “tích tụ lại” gây ho hen, đờm dãi và sau nhiều năm gây viêm phế quản. Người nghiện thuốc là sẽ bị chất ô-xít các-bon trong khói thuốc lá thấm vào máu… làm cho sức khỏe “ngày càng sút kém”.

Tác giả nêu lên những số liệu chứng minh “ôn dịch thuốc lá” rất đáng sợ. 80% bệnh nhân ung thư vòm họng và ung thư phổi ở bệnh viện K là do thuốc lá. Các bệnh huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim đều do chất ni-cô-tin của thuốc lá gây ra. Những cái chết đột xuất về nhồi máu cơ tim, những khối ung thư ghê tởm của con bệnh đều cho thấy “tác hại ghê gớm của thuốc lá”, Hàng triệu người bị viêm phế quản làm mất bao nhiêu ngày lao động và tổn hao sức khỏe đều do thuốc lá gây ra. Những số liệu ấy đều sức thuyết phục vì đó là căn cứ khoa học, là ý kiến của bác sĩ Viện trưởng Bệnh viện K, của bác sĩ Viện trưởng Viện Nghiên cứu các bệnh tim mạch nêu lên.

Nguy hại hơn nữa là kẻ nghiện thuốc lá “đã đầu độc” những người xung quanh do khói thuốc lá. Vợ, con… bị nhiễm độc, nhất là những thai nhi. Hiện tượng đẻ non, đẻ ra bị suy yếu… đều do bị nhiễm độc bởi khói thuốc lá. Câu văn: “Hút thuốc lá cạnh một người đàn bà có thai quả là một tội ác” vang lên như một lời kết tội nghiêm khắc. Về mặt đạo đức, người lớn (bố, anh, chú, bác.,.) nghiện thuốc lá “không những đầu độc con em mà còn nêu gương xấu”. Cho nên câu nói: “Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!” chỉ là lời lẽ ngang bướng của con nghiện!

Phần cuối, tác giả cho biết nghiện thuốc lá là nguyên nhân của các tệ nạn khác như ma túy, trộm cắp. Ở Việt Nam ta, một nước thuộc diện “nghèo” mà tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở các thành phố lớn “ngang với tỉ lệ các thành phố  u – Mĩ”.

Ở châu  Âu, chiến dịch chống thuốc lá rất quyết liệt. Cấm hút thuốc lá ở những nơi công cộng, phạt nặng những người vi phạm (như ở Bỉ), cấm quảng cáo thuốc lá trên báo chí, vô tuyến. Cuối năm 1990, có thể nêu lên những khẩu hiệu: “Một châu  u không còn thuốc lá”.

Trái lại, ở Việt Nam, một nơi có nhiều bệnh như sốt rét, bệnh phong, lao, ỉa chảy chưa thanh toán được, “lại ôm thêm ôn dịch, thuốc lá này”. Tệ nạn ấy “nghĩ đến mà kinh”. Bằng tấm lòng của người thầy thuốc, Nguyễn Khắc Viện thiết tha kêu gọi mọi người Việt Nam “phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch” thuốc lá.

 “Ổn dịch, thuốc lá” là một văn bản thuyết minh được viết bằng một phong hiện đại, độc đáo. Các lí lẽ và dẫn chứng được tác giả nêu lên qua sự phân tích sắc bén, qua sự so sánh liên tưởng đầy sức thuyết phục. Bài văn đã thể hiện sự quan tâm và lo lắng của Nguyễn Khắc Viện trước tệ nạn.

Bài văn đã nâng cao nhận thức cho mỗi chúng ta nhất là các bạn trẻ biết về những tác hại ghê gớm về thuốc lá. Và hãy coi chừng ôn dịch, thuốc lá!

Bài mẫu 2: Phân tích tác phẩm ôn dịch thuốc là của Nguyễn Khắc Viện

Dàn ý

1. Mở Bài

• Giới thiệu văn bản: Để cảnh báo về tác hại vô cùng lớn của thuốc lá đối với đời sống, sức khoẻ của con người, nhà tâm lý-giáo dục-y học Nguyễn Khắc Viện đã viết nên tác phẩm "Ôn dịch thuốc lá" như một hồi chuông cảnh tỉnh cho mọi người.

2. Thân Bài

Hiện trạng:

• Thuốc lá đang trở thành một ôn dịch với sức lây lan, tàn phá nghiêm trọng sức khỏe chính người hút

Tác hại:

• Sức nặng hủy hoại của thuốc lá còn mạnh hơn cả AIDS
• Vòm họng, nang phổi đang dần bị tê liệt gây ra bệnh viêm phế quản
• Chất ô -xít, các - bon ngấm vào máu, bám quanh các hồng cầu
• Chất ni -cô-tin làm các động mạch thắt lại gây nên các bệnh về huyết áp, nhồi máu cơ tim

Hút thuốc lá khiến những người xung quanh bị ảnh hưởng rất lớn

• Những người trong gia đình bị nhiễm bầu không khí bẩn
• Phụ nữ mang thai bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi khói thuốc của những kẻ vô ý thức

Hút thuốc lá không chỉ gây hại về mặt sức khoẻ mà là một trong những nguyên nhân làm cho tâm hồn con người bị vấy bẩn, trở nên xấu xa.

• Người anh, người bác đã làm gương xấu cho chính con em
• Gây ra những suy nghĩ, hành vi lệch lạc

Lời kêu gọi mọi người đứng lên để chống lại căn bệnh nguy hiểm này

3. Kết Bài

• Học xong bài "Ôn dịch thuốc lá", em thấy mình cần phải có trách nhiệm với chính bản thân mình, với cộng đồng và xã hội hơn. Cần phải tránh xa thuốc lá và tuyên truyền rộng rãi cho mọi người về tác hại của thứ ôn dịch này.

Bài viết

Sức khoẻ của con người là vô cùng quý giá, tuy nhiên hiện nay đang có vô số những người đang tự hủy hoại đi sức khoẻ của chính mình bởi rượu bia, ma túy, thuốc lá. Để cảnh báo về tác hại vô cùng lớn của thuốc lá đối với đời sống, sức khoẻ của con người, nhà tâm lý, giáo dục, y học Nguyễn Khắc Viện đã viết nên tác phẩm "Ôn dịch thuốc lá" như một hồi chuông cảnh tỉnh cho mọi người.

Thuốc lá đang trở thành một ôn dịch với sức lây lan, tàn phá nghiêm trọng. Đó là một vấn nạn khiến người ta ghê sợ, kinh hoàng. Mở đầu tác phẩm, Nguyễn Khắc viện đã ví sức nặng hủy hoại của thuốc lá còn mạnh hơn cả AIDS - một thứ bệnh chết người nguy hiểm. Ông đưa ra lập luận " Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ mà đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu". Kẻ hút thuốc không chết ngay tức khắc mà nó gặm nhấm từ từ vào trong từng tế bào của cơ thể gây nguy hại. Đó là những vòm họng, nang phổi đang dần bị tê liệt gây ra bệnh viêm phế quản nặng nề. Đó là các chất ô -xít, các - bon ngấm vào máu, bám quanh các hồng cầu. Đó là chất ni -cô-tin làm các động mạch thắt lại gây nên các bệnh về huyết áp, nhồi máu cơ tim. Bởi trong thuốc lá có hàng vạn chất độc hại như thế mà nó đang từng ngày, từng giờ tàn sát cơ thể con người. Tác giả đã đưa ra những dẫn chứng hết sức thuyết phục trong thực tiễn khách quan. Một Bác sĩ viện trưởng của một bệnh viện đã cho biết rằng trên 80% số người bị ung thư vòm họng và ung thư phổi là do thuốc lá. Những bệnh nhân buộc phải cắt đi bàn chân của mình vì bị tắc động mạch chân cũng là do thuốc lá. Những người mới 40-50 tuổi chết đột xuất vì nhồi máu cơ tim cũng bởi thuốc lá. Và những khối ứng thu kinh hoàng được phát hiện không gì ngoài nguyên nhân từ thuốc lá.

Có thể thấy, thuốc lá đã đầu độc sức khoẻ con người ghê gớm vô cùng. Song, nó không chỉ khiến bản thân người hút gặp vấn đề mà còn khiến những người xung quanh bị ảnh hưởng. Tác giả đã khẳng định một cách chắc chắn: "Hút thuốc lá là quyền của anh nhưng anh không có quyền đầu độc những người ở gần anh" . Vợ con anh, những người nghiệp của anh, những người phụ nữ mang thai vô tình ngồi gần kẻ nghiện thuốc vô ý thức đều bị đầu độc bởi chính những làn khói kia". Tội nghiệp thay cho những cái thai còn nằm trong bụng mẹ.....một tội ác".

Mặt khác, hút thuốc lá không chỉ gây hại về mặt sức khoẻ mà còn mang đến những ảnh hưởng, "di chứng" về mặt tinh thần. Những người anh, người bác đã làm gương xấu cho chính con em trong gia đình mình, và có gì đảm bảo nếu những đứa trẻ trong sáng ấy bị khói thuốc "đầu độc" trong chính tư tưởng, gây ra những suy nghĩ, hành vi lệch lạc?

Bằng việc đưa ra những hậu quả mà tác nhân thuốc lá ôn dịch gây ra, Nguyễn Khắc Viện đã tiếp tục kêu gọi mọi người đứng lên để chống lại căn bệnh nguy hiểm này: "Nước ta khác với các nước châu u....ngăn ngừa nạn ôn dịch này". Các nước châu u đang từng ngày cùng nhau chung tay chống lại chúng với hàng loạt các khẩu hiệu, các điều luật quy định , các chiến dịch cấm quảng cáo,...thế giới đang hành động vậy tại sao chúng ta không hành động? Lời kêu gọi cũng như lời đề nghị khẩn thiết, lời góp ý chân thành nhưng đầy hệ trọng cho mỗi người hiểu và biết mình cần phải làm gì, cần phải đưa ra những biện pháp như thế nào để phòng chống ôn dịch này.

Bài mẫu 3: Phân tích tác phẩm ôn dịch thuốc là của Nguyễn Khắc Viện

Dàn ý

1. Mở bài:

• Thuốc lá là một loại thuốc có thể nguy hại đến tính mạng của con người, tuy nó không trực tiếp cướp đoạt đi mạng sống của con người nhưng nó lại có sự ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe
• Nói về tác hại của thuốc lá, tác giả Nguyễn Khắc Viện trong văn bản Ôn dịch thuốc lá đã trình bày vô cùng chi tiết về tác hại của loại ôn dịch này.

2. Thân bài:

• Thuốc lá không chỉ là loại thuốc có thể gây nguy hại cho sức khỏe mà nó còn nguy hiểm hơn, vượt qua một loại nguy hại mà nó còn là ôn dịch- tức một loại bệnh nguy hiểm
• Nhấn mạnh vào sự nguy hiểm của thuốc lá, tác giả đã có sự so sánh với căn bệnh thể kỉ AIDS và khẳng định thuốc lá còn nguy hiểm hơn AIDS
• Khói thuốc có nhiều thành phần gây nguy hại cho sức khỏe không chỉ bản thân mà còn với những người xung quanh
• Tác giả cũng nhấn mạnh đến việc hút thuốc là quyền riêng của mỗi người nhưng cần phải có trách nhiệm với ý thức của người khác

Mở rộng:

• Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa chủ đề tác hại của thuốc lá vào chương trình Ngữ văn ở trung học cơ sở để giúp học sinh nhận thức được tác hại ghê gớm của thuốc lá và hạn chế dần tệ hút thuốc lá trong cán bộ, công nhân viên, đặc biệt là đội ngũ giáo viên, những người mà hai lá phổi của họ là "công cụ" quan trọng nhất của nghề dạy học.
• Riêng đối với học sinh, khi đã nhận thức đầy đủ về tác hại của thuốc lá, các em sẽ lánh xa tệ nghiện hút và góp phần đẩy lùi tệ nghiện thuốc lá trong gia đình cũng như ngoài xã hội.

3. Kết bài: Nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn cả ôn dịch: nó gặm nhấm sức khỏe của con người nên không dễ kịp thời nhận biết, nó gây tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và xã hội. Bởi vậy, muốn chống lại nó, cần phải có quyết tâm cao hơn và biện pháp triệt để hơn là phòng chống ôn dịch.

Bài viết

Thuốc lá là một loại thuốc có thể nguy hại đến tính mạng của con người, tuy nó không trực tiếp cướp đoạt đi mạng sống của con người nhưng nó lại có sự ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe, khiến cho người dùng và cả những người xung quanh bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nói về tác hại của thuốc lá, tác giả Nguyễn Khắc Viện trong văn bản Ôn dịch thuốc lá đã trình bày vô cùng chi tiết về tác hại của loại ôn dịch này.

Trong cách định nghĩa của Nguyễn Khắc Viện, thuốc lá không chỉ là loại thuốc có thể gây nguy hại cho sức khỏe mà nó còn nguy hiểm hơn, vượt qua một loại nguy hại mà nó còn là ôn dịch- tức một loại bệnh nguy hiểm, lây lan rộn làm chết người hàng loạt trong một thời gian nhất định. Ngay đầu văn bản, tác giả bài viết đã chỉ đích danh thuốc lá là một loại ôn dịch: “Dịch hạch, thổ tả, hàng vạn, hàng triệu người chết, nhờ tiến bộ y học, loài người hầu hết diệt trừ được những dịch khủng khiếp ấu. Nhưng vào cuối thế kỉ này lại xuất hiện hiện những ôn dịch khác”.

Nhấn mạnh vào sự nguy hiểm của thuốc lá, tác giả đã có sự so sánh với căn bệnh thể kỉ AIDS và khẳng định thuốc lá còn nguy hiểm hơn AIDS “Ôn dịch thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng của con người còn nặng hơn AIDS”. Thuốc lá không gây ra cái chết tức thời mà nó ngấm vào cơ thể con người theo thời gian, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe: Hẳn rằng người hút thuốc lá không lăn đùng ra chế, không say bê bết như người uống rượu…”

Tác giả cũng chỉ ra trong khói thuốc có nhiều thành phần gây nguy hại cho sức khỏe, đó là những chất độc, nó ngấm vào cơ thể và nạn nhân đầu tiên chính là những ông rung của những tế bào niêm mạc ở vòm họng, ở phế quản, ở nang phổi bị chất hắc ín ở trong khói thuốc làm tê liệt. Trong khói thuốc có chứa chất độc hại đó là ô xít các bon, chất này thấm vào máu, bám chặt các hồng cầu không cho chúng tiếp cận ô xi nữa.

Hút thuốc không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng mà nó còn ảnh hưởng đến những người xung quanh nếu không may hít phải khói thuốc. Thậm chí, còn nguy hại hơn là người hút thuốc: Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc cũng bị nhiễm độc, cũng đau tim mạch, đau phế quản, cũng bị ung thư”. Tác giả cũng nhấn mạnh đến việc hút thuốc là quyền riêng của mỗi người nhưng cần phải có trách nhiệm với ý thức của người khác: “Anh có quyền hút, nhưng có mặt người khác, xin mời anh ra ngoài sân, ngoài hành lang mà hút”

Trong những năm gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa chủ đề tác hại của thuốc lá vào chương trình Ngữ văn ở trung học cơ sở để giúp học sinh nhận thức được tác hại ghê gớm của thuốc lá và hạn chế dần tệ hút thuốc lá trong cán bộ, công nhân viên, đặc biệt là đội ngũ giáo viên, những người mà hai lá phổi của họ là "công cụ" quan trọng nhất của nghề dạy học. Riêng đối với học sinh, khi đã nhận thức đầy đủ về tác hại của thuốc lá, các em sẽ lánh xa tệ nghiện hút và góp phần đẩy lùi tệ nghiện thuốc lá trong gia đình cũng như ngoài xã hội.

Giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn thất to lớn cho sức khỏe và tính mạng của con người. Song nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn cả ôn dịch: nó gặm nhấm sức khỏe của con người nên không dễ kịp thời nhận biết, nó gây tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và xã hội. Bởi vậy, muốn chống lại nó, cần phải có quyết tâm cao hơn và biện pháp triệt để hơn là phòng chống ôn dịch.