BÀI 6. MÔMEN LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA VẬT

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

- Thảo luận để thiết kế hoặc lựa chọn và thực hiện phương án tổng hợp được hai lực song song bằng dụng cụ thực hành. 

- Nêu được khái niệm mômen lực, mômen ngẫu lực; Nêu được tác dụng của ngẫu lực lên một vật chỉ làm quay vật. 

- Phát biểu và vận dụng quy tắc mômen cho một số trường hợp đơn giản trong thực tế. 

- Thảo luận để rút ra được điều kiện để vật cân bằng: lực tổng hợp tác dụng lên vật bằng không và tổng mômen lực tác dụng lên vật (đối với một điểm bất kì) bằng không.

2. Năng lực

- Năng lực chung:

+ Tự chủ và học tập: Tích cực trong việc liên hệ thực tiễn để đưa ra câu trả lời cho các phần thảo luận, luyện tập.

+ Giao tiếp và hợp tác: Chủ động trong giao tiếp khi làm việc nhóm; Biết khiêm tốn tiếp thu sự góp ý và nhiệt tình chia sẻ, hỗ trợ các thành viên trong nhóm.

- Năng lực môn vật lí:

+ Năng lực nhận thức vật lí: Nêu được khái niệm moment lực, moment ngẫu lực; nêu được tác dụng của ngẫu lực lên một vật chỉ làm vật quay; phát biểu được quy tắc moment; rút ra được điều kiện để vật cân bằng: Lực tổng hợp tác dụng lên vật bằng không và tổng moment lực tác dụng lên vật (đối với một điểm bất kì) bằng không.

+ Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng được quy tắc moment cho một số trường hợp đơn giản trong thực tế.

3. Phẩm chất: trách nhiệm, chăm chỉ và trung thực.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên:

- SGK, SGV, Kế hoạch bài dạy

- Tranh ảnh, tài liệu liên quan đến bài học

- Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh:

- Sách giáo khoa

- Đọc trước nội dung bài 6. Mômen lực. Điều kiện cân bằng của vật.  

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS trước khi vào bài học mới.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, HS thảo luận đưa ra câu trả lời cho vấn đề GV nêu ra

c. Sản phẩm học tập: HS đưa ra câu trả lời cho câu hỏi mở đầu trong SGK

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu hình 4.1 và đặt vấn đề như trong SGK: Khi dùng dụng cụ tháo bánh ô tô như hình 6.1, một người thợ học việc tác dụng hai lực cùng độ lớn và cùng hướng lên dụng cụ. Phép cộng vectơ hai lực đó cho kết quả khác 0 nhưng dụng cụ lại đứng yên. Vậy, tổng hợp lực của hai lực song song này được xác định như thế nào mà không làm dụng cụ chuyển động?

Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận nhiệm, suy nghĩ trả lời câu hỏi

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- HS suy nghĩ, dự đoán về tổng hợp lực của hai lực song song.  

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện

- GV dẫn dắt HS vào nội dung bài học mới : Bài 6. Mômen lực. Điều kiện cân bằng của vật

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Nhận xét về tác dụng bởi hợp lực của hai lực song song cùng chiều

a. Mục tiêu:

- HS lấy ví dụ và nêu nhận xét về lực có thể gây ra tác dụng tương tự tác dụng bởi hai lực song song cùng chiều

- HS biết được quy tắc tổng hợp hai lực song song cùng chiều  

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thảo luận tìm hiểu về quy tắc tổng hợp hai lực song song cùng chiều

c. Sản phẩm học tập: Nội dung nhận xét về tác dụng của hợp lực so với tác dụng của hai lực song song tác dụng đồng thời.

d. Tổ chức thực hiện :