BÀI 14: CÔNG CUỘC XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ ĐẤT NƯỚC

THỜI NGÔ – ĐINH – TIỀN LÊ (938 – 1009)

(4 tiết)

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

HS học về:

-       Quá trình xây dựng và củng cố nhà nước quân chủ sơ khai thời Ngô, Đinh, Tiền Lê.

-       Quá trình giữ nước, chống quân Tống xâm lược, củng cố và bảo vệ độc lập dân tộc, thời Tiền Lê.

-       Những nét chính về đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội Việt Nam trong thế kỉ X.

2. Năng lực

-       Năng lực chung:

·      Tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.

·      Giao tiếp và hợp tác: có thói quen trao đổi, giúp đỡ nhau trong học tập; biết cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ học tập theo sự hướng dẫn của thầy cô.

·      Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, có sáng tạo khi tham gia các hoạt động lịch sử.

-       Năng lực lịch sử:

·      Phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử: Biết cách thu thập, xử lí thông tin, sử liệu để học tập, khám phá lịch sử Việt Nam thời Ngô, Đinh, Tiền Lê; Biết sử dụng tư liệu trong bài học để giải quyết các yêu cầu học tập do GV tổ chức.

·      Phát triển năng lực nhận thức và tư duy lịch sử: Nêu được những nét chính về Việt Nam thời Ngô; Trình bày được công cuộc thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh và sự thành lập của nhà Đinh; Mô tả được cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn năm 981; Giới thiệu được những nét chính về tổ chức chính quyền thời Ngô – Đinh – Tiền Lê; Nhận biết được đời sống xã hội, văn hóa dưới thời Ngô – Đinh – Tiền Lê; Giải thích được những việc làm thể hiện ý thức độc lập tự chủ của Ngô Quyền, Đinh Tiên Hoàng trong xây dựng đất nước.

·      Phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Nhận xét được những đặc điểm nổi bật về kinh tế, văn hóa xã hội thời Đinh – Tiền Lê; Liên hệ thực tiễn cuộc sống và giới thiệu được một nhân vật lịch sử đã có công dựng nước hoặc giữ nước thời Ngô – Đinh – Tiền Lê khiến bản thân khâm phục, muốn học tập và noi gương.

3. Phẩm chất

-       Yêu nước: Có ý thức trách nhiệm giữ gìn, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, ghi nhớ công ơn xây dựng đất nước của tổ tiên.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

-       SGK, SGV, SBT Lịch sử Địa lí 7 – phần Lịch sử.

-       Sơ đồ, lược đồ, tranh ảnh minh họa có liên quan đến nội dung bài học Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Ngô – Đinh – Tiền Lê (938 – 1009).

-       Máy tính, máy chiếu.

2. Đối với học sinh

-       SGK, SBT Lịch sử Địa lí 7 – phần Lịch sử.

-       Đọc trước bài học trong SGK.

-       Tìm kiếm và đọc trước tài liệu có liên quan đến bài học Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Ngô – Đinh – Tiền Lê (938 – 1009).

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú, tâm thế cho HS vào bài học và giúp HS có hiểu biết ban đầu về bài học mới.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Ô chữ bí mật; HS vận dụng kiến thức, hiểu biết của bản thân để trả lời câu hỏi

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS cho các ô chữ hàng ngang, hàng dọc có liên quan đến bài học Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Ngô – Đinh – Tiền Lê (938 – 1009).

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Ô chữ bí mật, nêu vấn đề cho HS tìm ô chữ chìa khóa của bài học. HS có quyền chọn bất kì ô chữ nào để giải đố, cá nhân HS nào giải đúng ô chữ sẽ được điểm cộng.

- GV nêu câu hỏi theo các ô chữ mà HS lựa chọn:

+ Ô số 1 (10 chữ cái): Vị vua sáng lập nhà Đinh.

+ Ô số 2 (6 chữ cái): Kinh đô Việt Nam thời Ngô.

+ Ô số 3 (8 chữ cái): Vua sáng lập nhà Ngô, người đánh thắng quân Nam Hán.

+ Ô số 4 (13 chữ cái): Tên gọi tôn vinh tài năng quân sự của Đinh Bộ Lĩnh.

+ Ô số 5 (8 chữ cái): Niên hiệu của Đinh Tiên Hoàng.

+ Ô chữ chủ đề (9 chữ cái).

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS lựa chọn các ô chữ hàng ngang theo ý thích, vận dụng kiến thức, hiểu biết thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.

- HS tìm ô chữ hàng dọc (ô chữ chủ đề).

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS xung phong trả lời:

Ô chữ chủ đề:DAI CO VIET

- GV mời đại HS khác nhận xét, nêu ý kiến khác (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, kết luận ô chữ chủ đề.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Trong gần một thế kỉ sau ngày giành độc lập, vận mệnh dân tộc thường xuyên lâm nguy bởi các thể lực cát cứ cũng như tham vọng xác lập lại ách thống trị ở nước ta của phong kiến phương Bắc. Các vua thời Ngô, Đinh, Tiền Lê đã thực hiện những gì để chấm dứt cát cứ, củng cố nhà nước non trẻ và chống giặc phương Bắc? Đời sống văn hoá, xã hội thời này có những điểm gì nội bật? Chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 14 : Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Ngô – Đinh – Tiền Lê (938 – 1009).

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu Ngô Quyền dựng nền độc lập

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được những việc làm thể hiện ý thức độc lập tự chủ của Ngô Quyền trong xây dựng đất nước.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, đọc thông tin, tư liệu 14.1, 14.2 kết hợp đọc mục Em có biết SGK tr.51 để tìm hiểu về những việc làm thể hiện ý thức độc lập tự chủ của Ngô Quyền trong xây dựng đất nước.

c. Sản phẩm: HS trình bàyvà ghi vào vởnhững việc làm thể hiện ý thức độc lập tự chủ của Ngô Quyền trong xây dựng đất nước.

d. Tổ chức hoạt động: