BÀI 9: CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP THỜI KÌ HIỆN ĐẠI

 (4 tiết)

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

-       Trình bày được những nét chính về bối cảnh lịch sử, nêu được những thành tựu cơ bản, ý nghĩa đối với phát triển kinh tế của Cách mạng công nghiệp lần thứ ba và lần thứ tư.

-       Phân tích được tác động của Cách mạng công nghiệp lần thứ ba và lần thứ tư đối với xã hội, văn hoá.

-       Vận dụng những hiểu biết về tác động hai mặt của Cách mạng công nghiệp lần thứ ba và lần thứ tư thông qua việc tuân thủ những quy định của pháp luật trong cách thức giao tiếp trên internet, mạng xã hội.

2. Năng lực

-       Năng lực chung:

·      Giao tiếp và hợp tác: thông qua việc trao đổi, thảo luận nhóm để tìm hiểu thành tựu, tác động, ý nghĩa của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ ba và lần thứ tư; có thái độ trân trọng những thành quả của các cuộc cách mạng công nghiệp đối với sự phát triển của lịch sử.

-       Năng lực lịch sử:

·      Tìm hiểu lịch sử: Thông qua việc nhận diện, khai thác và sử dụng được tư liệu, tranh ảnh, lược đồ,….để trình bày những nét chính về bối cảnh lịch sử, những thành tựu cơ bản và ý nghĩa đối với phát triển kinh tế của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ ba và lần thứ tư.

·      Nhận thức và tư duy lịch sử: thông qua việc phân tích tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp thứ ba và lần thứ tư đối với xã hội, văn hóa; vận dụng những hiểu biết về tác động hai mặt của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ ba và lần thứ tư thông qua việc tuân thủ những quy định của pháp luật trong cách thức giao tiếp trên internet, mạng xã hội.

3. Phẩm chất

-       Biết trân trọng những sản phẩm, thành tựu của các cuộc cách mạng công nghiệp hiện đại để lại.

-       Góp phần phát triển phẩm chất chăm chỉ, trách nhiệm, cảm phục sự nỗ lực, cố gắng không ngừng của con người để sáng chế những phương tiện tiến bộ nhằm nâng cao năng suất lao động và đời sống con người để sáng chế những phương tiện tiến bộ nhằm nâng cao năng suất lao động và đời sống của con người, từ đó có ý thức trách nhiệm trong việc học tập của mình, biết tuân thủ những quy định của pháp luật trong cách thức giao tiếp trên internet, mạng xã hội,… sử dụng các thành tựu của công nghiệp hiện đại một cách có trách nhiệm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

-       SGK, SGV, SBT Lịch sử 10, Giáo án.

-       Lược đồ, tranh ảnh, tư liệu liên quan đến bài học Cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại.

-       Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

-       SGK, SBT Lịch sử 10.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Kích thích HS nảy sinh nhu cầu, mong muốn tìm hiểu về những vấn đề cốt lõi của bài học mới trong quá trình học tập.

b. Nội dung: GV cho HS quan sát đoạn video, hình ảnh, đọc đoạn tư liệu về rô bốt Sô-phi-a; HS trả lời câu hỏi:

+ Em hãy cho biết ý nghĩa của hình ảnh, đoạn clip trên. Điểm chung về nguồn gốc của các cuộc cách mạng công nghiệp trong lịch sử là gì?

+ Đọc tư liệu về rô bốt Sô-phi-a và cho biết: Điểm khác biệt cơ bản của rô bốt Sô-phi-a với các rô-bốt trước đó.

c. Sản phẩm học tập:

- HS quan sát hình ảnh, video clip và hiểu được ý nghĩa, nội dung của tư liệu.

- Trả lời được 2 câu hỏi GV đưa ra về rô bốt Sô-phi-a.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiều cho HS quan sát hình ảnh, video về rô-bốt Sô-phi-a.

https://www.youtube.com/watch?v=C-HZOYWdA7E

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy cho biết ý nghĩa hình ảnh, đoạn video clip trên. Điểm chung về nguồn gốc của các cuộc cách mạng công nghiệp trong lịch sử là gì?

- GV yêu cầu HS đọc tư liệu về rô bốt Sô-phi-a và cho biết: Điểm khác biệt cơ bản của rô bốt Sô-phi-a với các rô-bốt trước đó.

So-phi-a là rô-bốt AI được thiết kế và phát triển bởi công ty công nghệ Mỹ Hanson Robotics. Sô-phi-a được kích hoạt lần đầu tiên ngày 19 - 04 - 2015, lấy cảm hứng từ vẻ đẹp cổ điển của minh tinh Audrey Hepburn với làn da trắng sứ, sống mũi thon gọn, gò má cao, nụ cười hấp dẫn và đôi mắt được trang bị máy ảnh video cho phép giao tiếp bằng mắt. So-phi-a thể hiện được 62 sắc thái biểu cảm, có suy nghĩ sáng tạo và khả năng hoạt động như con người để giúp đỡ chính con người trong cuộc sống như: phục vụ chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ điều trị y tế, giáo dục,.. Phần mềm của So-phi-a được cấu thành từ ba phần: Trí tuệ ở mức rất cơ bản, khả năng diễn thuyết với văn bản được nạp sẵn, kết hợp cùng thuật toán để ngắt nối câu từ sao cho hợp lí. Cuối cùng là một hệ thống sử dụng chatbot kết hợp với cơ khí, giúp So-phi-a có thể nhìn, nghe để lọc ra những “từ khoá” và“ngữ nghĩa” sau đó lựa chọn những câu trả lời được soạn sẵn để phát ngôn trong giới hạn những thông tin mình có được.

Ngày 25 - 10 - 2017, So-phi-a đi vào lịch sử khi trở thành robot đầu tiên được chính phủ A-Rập Xê-út cấp quyền công dân như con người.

Mới đây, Sophia khiến nhiều người ngỡ ngàng khi tuyên bố muốn có con và xây dựng gia đình “Gia đình là điều rất quan trọng. Tôi nghĩ thật tuyệt vời khi mọi người có thể tìm thấy những cảm xúc và quan hệ gia đình với những người không cùng máu mử; Sophia nói trong một cuộc phỏng vấn, robot cũng có quan điểm tương đồng với con người về gia đình.“Bạn xứng đáng có một gia đình, ngay cả khi chỉ là robot. Sophia muốn được thấy những gia đình gồm toàn robot hình người, thêm rằng cô cũng muốn có một đứa con với tên gọi giống mình. Tuy nhiên, Sophia thừa nhận mình còn quá trẻ để làm mẹ”

Tại sao Sophia muốn làm mẹ?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, video clip về rô-bốt So-phi-a và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trả lời câu hỏi:

+ Ý nghĩa của hình ảnh, đoạn video clip trên là sự phát triển của khoa học và công nghệ qua các thời đại. Điểm chung về nguồn gốc của các cuộc cách mạng công nghiệp trong lịch sử là nhu cầu của cuộc sống và sản xuất.

+ Công nghệ AI của Sophia mang tới khả năng xây dựng kiến thức và ngôn ngữ thông qua hàng loạt camera và cảm biến. Hệ thống này thu thập toàn bộ dữ liệu từ thế giới bên ngoài và mô phỏng hành vi con người theo cách tự nhiên có thể, bao gồm cả những cử chỉ khó thấy. Mong muốn xây dựng gia đình và có con của Sophia chính là kết quả từ hoạt động mô phỏng hành vi xã hội của AI.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến khác (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, kết luận.

- GV dẫn dắt vào bài học: Sô-phi-a là một rô-bốt được chế tạo và thiết kế năm 2015, mang hình dáng giống con người. Ngày 25-10-2017, Sô-phi-a là rô-bốt đầu

tiên được Chính phủ Ả-rập Xê-út cấp quyền công dân như con người. Đây là sản phẩm của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ ba và lần thứ tư, đồng thời là dấu mốc quan trọng trong tiến trình phát triển của nhân loại. Vậy cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba và lần thứ tư diễn ra trong bối cảnh lịch sử nào? Thành tựu, ý nghĩa và tác động cuả nó ra sao? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài hoc ngày hôm nay – Bài 9: Cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ ba

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Trình bày được những nét chính về bối cảnh lịch sử dẫn tới cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ ba.

- Trình bày được những thành tựu cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ ba.

b. Nội dung: