KHỞI ĐỘNG

Theo em, tại sao Tin học được ứng dụng sâu rộng vào mọi lĩnh vực, hoạt động của xã hội ngày nay?

Lời giải:

Vì ngày nay, một số công việc như học tập trực tuyến, giao dịch trực tuyến, bán hàng trực tuyến; hoạt động lao động, sản xuất, quản lí có ứng dụng tin học như quản lí theo dõi dữ liệu bệnh nhân trong y tế, ứng dụng khám chữa bệnh từ xa, ứng dụng ngân hàng trực tuyến,… mang lại nhiều lợi ích tăng hiệu quả công việc cho các tổ chức như bệnh viện, ngân hàng; giáo viên và học sinh.

KHÁM PHÁ

1. Ứng dụng tin học giúp tăng hiệu quả công việc

Câu hỏi 1: Theo em ứng dụng tin học mang lại lợi ích như thế nào cho những người làm dịch vụ kinh doanh vận tải hành khách (ví dụ, taxi công nghệ)?

Lời giải:

Taxi công nghệ:

Các khách hàng và các lái xe cài ứng dụng trên điện thoại thông minh; khách hàng cung cấp thông tin điểm đi, điểm đến; số điện thoại cho Trung tâm điều hành; Trung tâm điều hành cung cấp thông tin khách hàng đến lái xe và cung cấp thông tin lái xe (nhận vận chuyển) đến khách hàng.

Do vậy, lái xe có thể chọn khách hàng, tuyến đường phù hợp (ví dụ: khách hàng gần nhất, tuyến đường ngắn nhất,…). Từ đó tiết kiệm chi phí vận chuyển xe không có hành khách,…

Câu hỏi 2: Em hãy nêu ví dụ cho thấy ứng dụng tin học giúp tăng hiệu quả của một số nghề nghiệp như hoạ sĩ, kiến trúc sư, kế toán, nhà báo, ...

Lời giải:

Hoạ sĩ, kiến trúc:

Ứng dụng tin học:

– Sử dụng phần mềm đồ hoạ, phần mềm thiết kế để vẽ, thiết kế tranh ảnh, bản vẽ kĩ thuật trên máy tính.

– Tạo sản phẩm mới trên cơ sở kế thừa, chỉnh sửa, cải tiến sản phẩm đã có.

Hiệu quả đem lại:

– Dễ dàng, nhanh chóng tạo được các hình vẽ đẹp, các bản vẽ kĩ thuật có độ chính xác cao.

– Tiết kiệm thời gian, công sức, nâng cao hiệu quả công việc.

Kế toán:

Ứng dụng tin học:

– Sử dụng phần mềm kế toán để quản lí thu, chi trả tiền lương.

Hiệu quả đem lại:

– Xử lí tự động việc tính toán, đối chiếu, thống kê, kết xuất báo cáo, đảm bảo tính chính xác, nhanh chóng, giảm thời gian, công sức, tăng hiệu quả thực hiện công việc.

Nhà báo:

Ứng dụng tin học:

– Sử dụng thiết bị số để thu thập thông tin, soạn bài viết (bao gồm hình ảnh, âm thanh, video, chữ,…)

– Gửi, đăng tải bài viết qua mạng.

Hiệu quả đem lại:

– Bài viết phong phú, sinh động, hấp dẫn, hiệu quả truyền đạt thông tin cao hơn.

– Bài viết được đăng tải kịp thời, nhanh chóng, có tính thời sự, tính cập nhật khi đến với công chúng.

2. Một số nghề thuộc lĩnh vự Tin học, liên quan đến ứng dụng Tin học

Câu hỏi 1: Có bạn cho rằng chỉ lập trình mới thực sự là nghề nghiệp trong lĩnh vực Tin học. Em có đồng ý với bạn không? Tại sao?

Lời giải:

Em không đồng ý với quan niệm “chỉ lập trình mới thực sự là nghề nghiệp trong lĩnh vực tin học”. Có một số nghề thuộc lĩnh vực tin học và một số nghề liên quan đến ứng dụng tin học.

Nghề thuộc lĩnh vực tin học là các nghề tạo ra sản phẩm tin học (phần cứng, phần mềm máy tính), đảm bảo hoạt động, an toàn cho hệ thống thông tin (máy tính, mạng máy tính, cơ sở dữ liệu, …)

Nghề liên quan đến ứng dụng tin học là các nghề mà công việc cần sử dụng các ứng dụng tin học (kinh doanh trực tuyến, taxi công nghệ, …). Những nghề này chỉ xuất hiện khi có các ứng dụng tin học.

Câu hỏi 2: Hãy thảo luận với bạn để nêu một số nghề thuộc lĩnh vực Tin học và một số nghề liên quan đến ứng dụng tin học.

Lời giải:

Một số nghề thuộc lĩnh vực tin học:

– Phát triển phần mềm: Khảo sát, phân tích, thiết kế, lập trình, kiểm thử, chuyển giao và bảo trì.

– Bảo trì, sửa chữa máy tính: Sửa chữa, vệ sinh phần cứng; cập nhật phần mềm diệt virus; tối ưu hệ điều hành; sao lưu dữ liệu; dọn dẹp tệp rác; …

– Quản trị mạng, hệ thống máy tính: Cài đặt, hỗ trợ và quản lí mạng và hệ thống máy tính; bảo trì, khắc phục sự cố phần cứng, phần mềm mạng đảm bảo hoạt động của hệ thống mạng; …

– Quản trị cơ sở dữ liệu: Thiết kế, cài đặt, cấu hình cơ sở dữ liệu; đảm bảo cơ sở dữ liệu hoạt động hiệu quả, không bị lỗi; quản trị người sử dụng; …

– Bảo mật hệ thống thông tin: Thiết kế, kiểm tra, đánh giá giải pháp bảo mật, bảo vệ an toàn các thông tin, dữ liệu trong hệ thống thông tin; xử lí sự cố an toàn thông tin; …

Một số nghề liên quan đến ứng dụng tin học:

– Kinh doanh trực tuyến: Sử dụng nền tảng để tìm kiếm, thu hút khách hàng và mua, bán hàng trên các website, mạng xã hội.

– SEO: Tạo danh sách từ khoá, tối ưu cấu trúc website, nâng cao chất lượng nội dung của website, … để trang web xuất hiện trong đầu danh sách kết quả tìm kiếm của máy tìm kiếm nhằm tăng lượng người truy cập.

– Taxi công nghệ: Cài đặt ứng dụng trên điện thoại thông minh để kết nối (qua Trung tâm điều hành), tiếp nhận nhu cầu di chuyển của khách hàng; lựa chọn khách hàng, tuyến đường di chuyển phù hợp.

3. Bình đẳng giới trong việc sử dụng máy tính, ứng dụng tin học

Câu hỏi 1: Theo em, quan niệm sai lầm nào làm hạn chế cơ hội nữ giới sử dụng máy tính, ứng dụng tin học? Nêu ví dụ minh họa.

Lời giải:

Vẫn còn tồn tại quan niệm nghề nghiệp trong lĩnh vực tin học phù hợp với nam giới hơn nữ giới.

Điều này dẫn đến nữ giới có ít cơ hội hơn nam giới trong việc tiếp cận, sử dụng máy tính, ứng dụng tin học, làm việc trong lĩnh vực tin học.

Ví dụ, theo TopDev, năm 2021, nữ giới chỉ chiếm khoảng 7,85% trong số những người lập trình viên tại Việt Nam.

Câu hỏi 2: Theo em, tại sao cần có sự bình đẳng giới trong sử dụng máy tính, ứng dụng tin học?

Lời giải:

Phấn đấu bình đẳng giới nhằm hướng đến một xã hội tiến bộ, bình đẳng và phát triển bền vững. Ở Việt Nam, mặc dù đã có những tiến bộ rõ rệt, nhưng ở một số nơi, vẫn còn sự phân biệt nam, nữ trong một số lĩnh vực của đời sống xã hội.

Ngày nay Tin học là kiến thức, kĩ năng căn bản, thiết yếu đối với cả nam giới và nữ giới.

Do vậy, cần xoá bỏ bất bình đẳng giới trong sử dụng máy tính, ứng dụng tin học để nữ giới có cơ hội học tập, việc làm, phát triển như nam giới, hướng tới xã hội văn minh, tiến bộ.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi 1: Hãy nêu lợi ích mà Tin học mang lại cho công việc của em, người thân của em?

Lời giải:

Một số lợi ích mà tin học mang lại cho bản thân, gia đình như: tìm kiếm thông tin phục vục học tập, giải trí, cập nhật tin tức, trao đổi, liên lạc, kết nối với người thân, bạn bè, bán hàng qua mạng, học hỏi kinh nghiệm rèn luyện, bảo vệ sức khoẻ, chăm sóc vật nuôi, cây trồng, …

Câu hỏi 2: Theo em, nữ giới thường có lợi thế khi đảm nhiệm những công việc nào trong lĩnh vực công nghệ thông tin?

Lời giải:

Nữ giới thường có lợi thế khi đảm nhận những công việc như: quản lí dự án (project manager), giao tiếp với khách hàng (account executive), lập trình, kiểm thử, thiết kế đồ hoạ, …

Câu hỏi 3: Theo em, tại sao cần thúc đẩy nữ giới tham gia nhiều hơn vào lĩnh vực Tin học?

Lời giải:

Ngày nay Tin học là kiến thức, kĩ năng căn bản, thiết yếu đối với cả nam giới và nữ giới.

Xoá bỏ bất bình đẳng giới trong sử dụng máy tính, ứng dụng tin học để nữ giới có cơ hội học tập, việc làm, phát triển như nam giới, hướng tới xã hội văn minh, tiến bộ.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Em có mong muốn sẽ làm việc trong lĩnh vực Tin học không? Tại sao?

Lời giải:

Ví dụ:

Điểm mạnh về sự tinh tế, khả năng lắng nghe trong giao tiếp giúp em phát huy được vai trò quản lí dự án, giao tiếp khách hàng, tư vấn trực tuyến (tư vấn qua mạng).

Ưu điểm về tính cẩn thận, tỉ mỉ, óc thẩm mĩ, sáng tạo, hoạt ngôn giúp em có thể làm tốt công việc thiết kế đồ hoạ; blogger/vlogger (sáng tạo và chia sẻ nội dung về bài viết, video clip, … lên trang thông tin điện tử cá nhân, tài khoản mạng xã hội Facebook, Youtube, Tiktok, … để thu hút sự quan tâm của công đồng mạng.

Blogger/Vlogger có thể kiếm được tiền từ nội dung của mình khi đáp ứng một số điều kiện về số lượng người theo dõi (Follower), người xem (Viewer), …