1. Tác giả

- Miguel de Cervantes Saavedra (1547 – 1616), sinh ra tại thị trấn gần thủ đô Mađrít (Tây Ban Nha) trong một gia đình quý tộc nhỏ, đã sa sút. Ông thân sinh ra Xec-van-tec làm nghề thầy thuốc, phải lang thang từ tỉnh này sang tỉnh khác để kiếm tiền nuôi sống bảy đứa con.

- Ông sáng tạo ra kiểu nhân vật lưỡng diện: vừa điên rồ, vừa sáng suốt, dùng tiếng cười và thủ pháp lạ hóa điêu luyện trong việc bóc trần những thói hư, tật xấu của con người và xã hội.

2. Tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê (Don Quixote).

Đôn Ki-hô-tê, Don Quixote, Don Kijote, Don Quijote hay Đông-Ki-Sốt (tiếng Tây Ban Nha: Don Quixote de la Mancha) là tiểu thuyết của nhà văn Tây Ban Nha Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616). Tác phẩm còn có tên đầy đủ là El Ingenioso hidalgo Don Quixote de la Mancha (Đôn Kihôtê, nhà hiệp sĩ quý tộc tài ba xứMancha). Phần đầu tiên được xuất bản năm 1605 và phần thứ 2 xuất bản năm 1615. Đây là một trong những tiểu thuyết viết sớm nhất bằng ngôn ngữ châu Âu hiện đại và có thể cho rằng là tác phẩm gây ảnh hưởng và điển hình nhất trong danh sách các tác phẩm của văn học Tây Ban Nha. Đôn Kihôtê được coi là một trong số ít tác phẩm có nhiều người đọc nhất trong văn học phương Tây; một cuộc điều tra năm 2002 do Viện Nobel Na Uy tiến hành đã cho thấy đây là tiểu thuyết hay nhất trong mọi thời đại.

CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu hỏi 1. Hai thầy trò đã phát hiện ra điều gì và nhận định ra sao?

Lời giải:

• Hai thầy trò phát hiện có ba, bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng.
• Đôn Ki-hô-tê nhận định đó là những chiếc cối xay gió giữa đồng đó là những gã khổng lồ ghê gớm.

Câu hỏi 2. Diễn biến sự việc như thế nào? Hậu quả ra sao?

Lời giải:

- Xông vào đánh cối xay gió. Trong trận giao chiến: lấy khiên che kín thân, cầm ngọn giáo, thúc ngựa phi thẳng tới chiếc cối xay gió gần nhất, đâm giáo vào cánh quạt.

- Kết quả: Giáo gẫy tan tành, người và ngựa lăn ra xa, ngựa: toạc nửa vai.

Câu hỏi 3. Hãy hình dung nét mặt, cử chỉ của Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô lúc này.

Lời giải:

- Xan-chô hoảng hốt, sợ hãi, thúc lừa đến bên Đôn Ki-hô-tê.

- Đôn Ki-hô-tê dù đau đớn nhưng vẫn cố tỏ ra là mình ổn.

Câu hỏi 4. Quan điểm của Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô về vấn đề bị thương như thế nào?

Lời giải:

• Quan điểm của Đôn Ki-hô-tê về vấn đề bị thương: "các hiện sĩ giang hồ bị thương thế nào cũng không được rên rỉ, dù xổ cả gan ruột ra ngoài".
• Quan điểm của Xan-chô về vấn đề bị thương: "chỉ cần hơi đau một chút là tôi rên rỉ ngày, trừ phi đến cả giám mã của hiệp sĩ giang hồ cũng bị cấm không được rên rỉ."

CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu hỏi 1. Xác định nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió. Theo em, cốt truyện trong đoạn trích này là cốt truyện đơn tuyến hay đa tuyến? Vì sao?

Lời giải:

Nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió

• Phần 1: Thầy trò Đôn-ki-hô-tê trước trận chiến đấu
• Phần 2: Hiệp sĩ liều mình tấn công lũ khổng lồ
• Phần 3: Hai thầy trò tiếp tục lên đường

Theo em, cốt truyện trong đoạn trích này là cốt truyện đơn tuyến vì nó chỉ xoay quanh truyện nhân vật Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió; tất cả những con người, sự kiện trong tác phẩm đều liên quan trực tiếp tới nhân vật này.

Câu hỏi 2. Nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa được tác giả khắc họa như thế nào? Hãy liệt kê những đặc điểm của hai nhân vật này (dáng vẻ bên ngoài, suy nghĩ, sở thích, lời nói và hành động).

Lời giải:

Đôn-ki-hô-tê

• Xuất thân: Qúy tộc nghèo
• Dáng vẻ: Gấy gò, cao lênh khênh
• Trang bị: Một con ngựa còm, mũ, áo, giáp đều bằng sắt đã han rỉ
• Mục đích: Làm hiệp sĩ, trừ gian tà, cứu người lương thiện
• Tính cách: Dũng cảm
• Suy nghĩ: viển vông xa vời thực tế

Xan- chô Pan- xa

• Xuất thân: nông dân
• Dáng vẻ: béo lùn
• Trang bị: Một con lừa thấp lè tè, một túi thức ăn, một bầu rượu
• Mục đích: làm giám mã, mong hưởng chiến lợi phẩm để làm giàu
• Tính cách: thật thà
• Suy nghĩ: tỉnh táo, thực dụng

Câu hỏi 3. Vì sao Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió? Xan-chô nhìn nhận về cối xay gió có gì khác với Đôn Ki-hô-tê?

Lời giải:

Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió vì: 

• Kiên quyết tiêu diệt cái ác, cái xấu
• Dũng cảm, chủ động tấn công địch, không sợ chênh lệch lực lượng
• Quyết chiến thắng kẻ thù cho dù chúng dùng pháp thuật xấu xa.
• Theo gương các hiệp sĩ giang hồ, dù có bị thương.

Xan-chô xác định những thứ Đôn Ki-hô-tê nói đến là cối xay gió trong khi Đôn Ki-hô-tê cho rằng đó là những gã khổng lồ.

Câu hỏi 4. Qua đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió, em có nhận xét gì về cách xây dựng hai nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô của tác giả?

Lời giải:

Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa được nhà văn là cố tình xây dựng với sự tương phản hoàn toàn về mọi mặt. Đôn Ki-hô-tê gầy gò, cao lênh khênh lại cưỡi trên lưng con ngựa còm nên trông như càng cao thêm. Xan-chô Pan-xa đã béo lùn lại ngồi trên lưng lừa nên càng lùn tịt. Đôn Ki-hô-tê có khát vọng cao cả, Xan-chô Pan-xa chỉ có ước muốn tầm thường. Đôn Ki-hô-tê khao khát giúp ích cho đời, Xan-chô Pan-xa chỉ nghĩ đến quyền lợi cá nhân. Đôn Ki-hô-tê sống với ảo ảnh và lí tưởng, Xan-chô Pan-xa sống với rượu thịt và thực tế. Đôn Ki-hô-tê dũng cảm, Xan-chô Pan-xa hèn nhát… Đặt cạnh nhau, người này sẽ làm cho tính cách của người kia nổi bật.

Câu hỏi 5. Theo em, việc Đôn Ki-hô-tê say mê, muốn trở thành hiệp sĩ giang hồ và hành động của nhân vật này có những điểm nào tốt và không tốt? Câu chuyện nhằm ca ngợi hay phê phán điều gì?

Lời giải:

- Điểm tốt và không tốt lí tưởng và hành động của Đôn Ki-hô-tê:

• Đầu óc mê muội, không tỉnh táo:
• Nhìn thấy những chiếc cối xay gió (đến ba bốn chục chiếc) lão lại tưởng là bọn khổng lồ gian ác, sau đó lại tưởng là pháp thuật của pháp sư Phơ-re-xtôn.
• Tư tưởng: Đôn Ki-hô-tê muốn diệt ác cứu đời. Khát vọng ấy tuy tốt đẹp nhưng đã bị đầu óc hoang tưởng kia làm cho sai lệch và trở nên hão huyền.
• Hành động: Chẳng chút sợ sệt, lão xông vào cuộc giao tranh dữ dội một cách dũng cảm, không cân sức.
• Tuy bị trọng thương nhưng lão không hề rên rỉ. Lẽ ra điều ấy đáng được khen ngợi, nhưng thật đáng tiếc là lão muốn làm theo các hiệp sĩ giang hồ trong sách mà lão rất say mê. Đôn Ki-hô-tê cũng không quan tâm đến những nhu cầu của cá nhân mình, kế cả chuyện ăn, chuyện ngủ như bao nhiêu kẻ trên đời.

=> Đôn-ki-hô-tê là nhân vật có lý tưởng tốt, hành hiệp trượng nghĩa nhưng hành động thì điên rồ, phi thực tế bởi chính những ảo tưởng, mê muội khi đọc chuyện kiếm hiệp.

- Câu chuyện nhằm phê phán: Nhà văn muốn phê phán những tiểu thuyết hiệp sĩ phiêu lưu hão huyền trong xã hội đương thời; chế giễu tàn dư của lí tưởng hiệp sĩ phong kiến lỗi thời.

Câu hỏi 6. Đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió gợi cho người đọc hai lối sống: mơ mộng và thực dụng. Theo em, nên chọn lối sống nào? Vì sao?

Lời giải:

Đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió gợi cho người đọc hai lối sống: mơ mộng và thực dụng. Tuy nhiên, em không chọn một lối sống nào trong cả hai. Bởi lẽ:

• Lối sống thực dụng là lối sống coi nặng giá trị vật chất, chạy đua theo những nhu cầu trước mắt, đặt lợi ích của bản thân lên trên tất cả, gần với sự ích kỉ, trục lợi. Lối sống thực dụng là một căn bệnh nguy hiểm có thể làm băng hoại đạo đức con người.
• Cuộc sống xung quanh chúng ta, có rất nhiều người thường hay suy nghĩ mộng tưởng, xa rời thực tế về công việc, tình yêu, bạn bè,...Một người mơ mộng, sống không thực tế có khả năng cao phải đối diện với rất nhiều thất bại trong cuộc sống. Công việc có thể hiểu là trong làm ăn, chuyện tình cảm, chuyện bạn bè,... Đối trước công việc nào cũng mộng tưởng sinh ra chán nản, nhàm chán dẫn đến mọi việc đổ vỡ, thất bại. 

PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG TÁC PHẨM 

Câu hỏi 1. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật trong văn bản Đánh nhau với cối xay gió

Lời giải:

Nội dung: Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan- xa đã tạo nên một cặp nhân vật bất hủ.Qua đó tác giả còn muốn báo trước sự xuất hiện của thời đại phục hưng với những con người mới, những tính cách mới nghị lực mới và sáng ngời chủ nghĩa nhân văn.

Nghệ thuật:

• Thành công khi xây dựng được cặp nhân vật tương phản
• Có giọng điệu hài hước, phê phán

Câu hỏi 2.  Em hãy nêu nội dung chính của bài Đánh nhau với cối xay gió

Lời giải:

• Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan- xa đã tạo nên một cặp nhân vật bất hủ.Qua đó tác giả còn muốn báo trước sự xuất hiện của thời đại phục hưng với những con người mới, những tính cách mới nghị lực mới và sáng ngời chủ nghĩa nhân văn.

Câu hỏi 3. Nêu tác giả, tác phẩm, bố cục của đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió

Lời giải:

1. Tác giả

- Xec –van –tet (1547- 1616)

- Là nhà văn nổi tiếng của Tây Ban Nha thời phục hưng

2. Tác phẩm

a, Xuất xứ:

- VB trích từ phần đầu chương VIII của cuốn tiểu thuyết Đôn-ki-hô-tê

b, Bố cục: 3 phần

- Phần 1: Từ đầu → Không cân sức: Thầy trò Đôn-ki-hô-tê trước trận chiến đấu

- Phần 1: Nói rồi → Toạc nửa vai: Hiệp sĩ liều mình tấn công lũ khổng lồ

- Phần 1: Vừa bàn tán → hết: Hai thầy trò tiếp tục lên đường

c, Thể loại: Tiểu thuyết.

d, PTBĐ: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.

Câu hỏi 4. Phân tích tác phẩm Đánh nhau với cối xay gió

Lời giải:

Xéc-van-tét (1547-1616) là một nhà văn lớn, yêu công lí, đã thể hiện những giá trị nhân văn cao quý, nhà văn nổi tiếng có tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê làm say mê bao thế hệ người đọc trên thế giới, Đôn Ki-hô-tê cũng là nhân vật chính trong tác phẩm, đặc biệt là nhân vật ấy, một nhân vật vừa đáng cười chê, lại vừa đáng thương yêu, khâm phục.

Đoạn trích “Đánh nhau với cối xay gió” là đoạn trích tiêu biểu góp phần làm nổi bật tính cách nhân vật chính: nhân vật Đôn Ki-hô-tê, một con người có lí tưởng tốt đẹp nhưng vì mê muội bởi những tác phẩm tiểu thuyết kiếm hiệp lỗi thời nên hành động mê muội, đáng cười.

Trên đường đi thực hiện những ý định viển vông, hai thầy trò phát hiện thấy ba bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng. Đôn Ki-hô-tê tưởng tượng đó là những tên khổng lồ, và quyết giao chiến. Bỗng lúc đó gió nổi lên, cối xay gió bắt đầu chuyển động và Đôn Ki-hô-tê càng hăng máu xông vào. Giáo gãy, ngựa và người văng ra, Đôn Ki-hô-tê bị đau như trời giáng. Kết cục, hai thầy trò đi về phía cảng La-pi-xê, vì Đôn Ki-hô-tê nghĩ: “con đường này có lắm người qua lại chẳng thể nào không gặp nhiều chuyện phiêu lưu khác nhau”.

Đoạn trích này làm hiện lên rất rõ tính cách của Đôn Ki-hô-tê. Sự mê muội do đọc quá nhiều sách kiếm hiệp đã khiến người hiệp sĩ tưởng những chiếc cối xay gió là bọn khổng lồ gian ác, sau đó lại tưởng là phép thuật của pháp sư Phơ-re-xtôn. Vì thế mà, không một chút ngần ngại, lão hiệp sĩ đã lao vào để tiêu trừ cái lũ gian ác ấy. Ước mơ và khát vọng của người hiệp sĩ không phải là không tốt đẹp và dũng cảm nếu đối thủ là quân gian ác thực sự, nhưng nó lại là hành động thật nực cười bởi đối thủ của anh ta lại là… những chiếc cối xay gió.

Tính cách của Đôn Ki-hô-tê còn được thể hiện rõ ở đoạn tiếp theo: lão bị trọng thương những không hề rên rỉ (lão cần phải chứng tỏ mình là một hiệp sĩ giang hồ); lão cũng không quan tâm đến chuyện ăn, chuyện ngủ bởi lão còn đang mơ đến… “tình nương”.

Nhân vật Đôn Ki-hô-tê tuy cuộc đời không thành công, gặp nhiều chuyện không may, tính tình nông nổi, hành động mù quáng và cố chấp nhưng lúc nào cũng vì chính nghĩa, vì công bằng trong cuộc sống. Ông sẵn sàng bất chấp hiểm nguy để bảo vệ kẻ yếu. Đó là một phẩm chất đáng quý, đáng trân trọng ở nhân vật này.