HƯỚNG DẪN PHÂN TÍCH KIỂU VĂN BẢN

Câu 1: Xác định bố cục của bài viết và nội dung chính của từng phần.

Bài giải

Bài viết gồm ba phần

• Phần mở đầu: Giới thiệu chung về hiện tượng tự nhiên muốn giải thích.
• Phần nội dung: Giải thích nguyên nhân và cách thức diễn ra của hiện tượng tự nhiên.
• Phần kết thúc: Tóm tắt nội dung đã giải thích

Câu 2: Các đề mục có mối quan hệ như thế nào với nhan đề? Nhận xét về hình thức trình bày nhan đề, các đề mục và tác dụng của chúng.

Bài giải

Các đề mục triển khai các ý để chứng minh nhan đề.

Nhan đề và các đề mục được in đậm và đứng đầu đoạn văn giúp người đọc dễ theo dõi văn bản và tô đậm các ý chính.

Câu 3: Tác giả in đậm những từ ngữ nào? Mục đích in đậm là gì?

Bài giải

Tác giả in đậm các từ nhật thực, nguyệt thực. Mục đích in đậm là để đánh dấu từ khóa cần theo dõi, giúp người đọc dễ nhìn cũng như biết được các từ cần chú ý, các từ in đậm là từ khóa để theo dõi câu văn, thể hiện ý chính.

Câu 4: Tác giả chủ yếu chọn cách trình bày thông tin như thế nào trong bài viết trên? Dựa vào đâu em có thể xác định được như vậy? Hiệu quả của cách trình bày đó là gì?

Bài giải

Văn bản trên thông tin được trình bày theo cách diễn dịch, các đoạn văn đều là triển khai, làm rõ đặc điểm của nhật thực và nguyệt thực, giúp cho người đọc biết được sự khác nhau. Dựa trên đề mục và ý chính của đoạn văn muốn truyền tải mà xác định được. Viếc trình bày đó giúp người đọc hiểu nguyệt thực và nhật thực là gì cũng như sự khác nhau giữa hai hiện tượng thiên nhiên trên.

Câu 5: Nhận xét về từ ngữ được sử dụng trong bài viết?

Bài giải

Bài viết sử dụng từ ngữ phong cách khoa học, thuộc về hiện tượng tự nhiên.

Câu 6: Bài viết đã sử dụng loại phương tiện phi ngôn ngữ nào? Chỉ ra hiệu quả và cách trình bày của loại phương tiện ấy trong văn bản.

Bài giải

Văn bản đã sử dụng loại phương tiện phi ngôn ngữ hình ảnh. Việc sử dụng phương tiện ấy trong văn bản giúp cụ thể hóa lời thuyết minh trong văn bản giúp người đọc tiếp nhận thông tin một cách dễ dàng, đầy đủ và đúng đắn nhất, giúp người đọc dễ dàng hình dung ra hình ảnh nhật thực và nguyệt thực.

Hình ảnh được đưa ra sau khi nêu ra đặc điểm giúp người đọc dễ hình dung hai hiện tượng trên.

HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH VIẾT

Đề bài: Trường em tổ chức tuần lễ:  " Nhà khoa học tương lai" để học sinh tìm hiểu về những bí ẩn của thế giới tự nhiên. Em hãy viết bài văn thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên mà bản thân quan tâm để tham gia tuần lễ này.

Bài giải

Sét - một trong những hiện tượng tự nhiên đầy kỳ diệu và lôi cuốn, luôn gắn liền với những cảm xúc pha lẫn sự kính ngưỡng và sợ hãi của con người. Sét là một dạng phản ứng điện từ mạnh mẽ giữa hai điểm có điện tích trái dấu, thường là giữa đám mây và mặt đất. Nó được hình thành trong bầu không khí khi những hạt nước và các hạt bụi trong đám mây va chạm và tạo ra các hạt ion.

Trong quá trình hình thành, các hạt ion tích tụ sẽ tạo thành một con đường dẫn dòng điện, gọi là sợi dẫn. Khi điều kiện điện tích đạt đến mức cực kỳ mạnh, sợi dẫn sẽ phát tia sáng sáng chói, gọi là sét. Cơn sét bùng phát với tốc độ cực nhanh, thường trên từ vài trăm mét đến vài km, tạo ra âm thanh vang dội - tiếng sấm. Đây chính là sự hiện diện của sức mạnh vượt trội của hiện tượng điện từ tự nhiên. Sét là hiện tượng có tính ổn định và phổ biến trên khắp hành tinh, nhưng nó thường xuất hiện ở các vùng có khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, nơi có nhiều đám mây mạnh. Đặc biệt, sét thường xuyên xuất hiện trong cơn bão, khi nhiệt độ và áp suất khác nhau giữa các đám mây tạo điều kiện thuận lợi cho hiện tượng này.

Sét là một hiện tượng tự nhiên có ích, đem đến những tác động tích cực. Khi sét đánh xuống, nó tạo ra sự kích thích ion hóa không khí, giúp làm sạch không khí xung quanh và loại bỏ các hạt bụi và vi khuẩn có hại. Sét cũng đóng vai trò quan trọng trong chu kỳ nước trong tự nhiên, giúp cân bằng lượng nước trên mặt đất và duy trì sự sống cho cây cối và động vật.

Mặc dù sét đẹp mắt và hấp dẫn, nhưng nó cũng mang trong mình mối đe dọa và nguy hiểm đối với con người. Các cơn sét mạnh có thể gây ra hỏa hoạn, thiệt hại cho công trình và thiết bị điện tử, thậm chí đe dọa tính mạng của con người. Do đó, việc tìm hiểu và nghiên cứu về cách ngăn chặn và phòng tránh sét là rất quan trọng để bảo vệ an toàn cho mọi người.

Sét không chỉ đơn thuần là một hiện tượng tự nhiên, mà còn mang trong mình ý nghĩa tâm linh và văn hóa. Trong nhiều nền văn hóa, sét được coi là biểu tượng của quyền năng, của sự tinh túy và cao cả. Nó thể hiện sức mạnh vượt qua mọi rào cản, là một liên kết giữa con người và vũ trụ, giữa tầng đời và tầng trời. Trong văn hóa dân gian, người ta tin rằng sét có thể mang lại may mắn và tốt lành, và nhiều lễ hội và nghi lễ dựa vào việc thờ cúng sét để cầu may mắn và bình an.

Sét - hiện tượng thiên nhiên thần kỳ, mang trong mình vẻ đẹp và sức mạnh không thể lường trước. Nó là một sự kết nối giữa con người và thiên nhiên, gợi lên những cảm xúc tôn kính và kham phá vô tận của vũ trụ. Qua sét, chúng ta hòa mình vào cuộc kết nối thiên nhiên kỳ diệu và tận hưởng vẻ đẹp và sức mạnh vô hạn của tự nhiên.