1. Thông tin trong môi trường số

Hoạt động 1: Ảnh in và ảnh số

Trong tập ảnh cũ, Khoa thấy bức ảnh ruộng bậc thang. Để chia sẻ ảnh với An mà - không cần phải đến nhả bạn, Khoa đã dùng điện thoại thông minh chụp lại bức ảnh và gửi cho An qua thư điện tử. Em hãy cho biết:

1. An có thể nhận được ảnh bằng cách nào?

2. Sau khi An nhận được ảnh, Khoa có bị mất bức ảnh gốc không?

3. An có thể lưu trữ ảnh vào những thiết bị nào?

Lời giải:

- An có thể nhận được ảnh bằng cách mở thư điện tử mà bạn Khoa gửi đến và tải về máy.

- Sau khi An nhận được ảnh, Khoa không bị mất bức ảnh gốc.

- An có thể lưu trữ ảnh trên máy tính, điện thoại thông minh, các thiết bị nhớ, …

Hoạt động 2: Thông số

Khoa gửi cho An bức ảnh ruộng bậc thang qua thư điện tử. Nhận được, An chỉnh | sửa lại ảnh cho đẹp hơn và sử dụng nó làm nền cho ảnh của mình rồi đưa lên trang cá nhân trên mạng xã hội. Em hãy cho biết:

1. Máy chủ của dịch vụ thư điện tử có lưu trữ bức ảnh Khoa gửi không?

2. Những ai có thể xem được bức ảnh An đưa lên mạng xã hội?

3. An có thể gửi ảnh sau khi chỉnh sửa cho Khoa hoặc các bạn khác được không?

Lời giải:

- Máy chủ của dịch vụ thư điện tử có lưu trữ bức ảnh Khoa gửi.

- Bạn bè của An có thể xem được bức ảnh mà An đưa lên mạng xã hội. Tuy nhiên, bức ảnh có thể được mọi người chia sẻ trên mạng xã hội làm cho nhiều người dù không phải bạn bè của An vẫn xem được ảnh.

- An có thể gửi ảnh sau khi chỉnh sửa cho Khoa và các bạn khác.

Câu 3. Em hãy chọn phương án ghép đúng:

Thông tin số được nhiều tổ chức và cá nhân lưu trữ với dung lượng rất lớn,

A. được truy cập tự do và có độ tin cậy khác nhau.

B. được bảo hộ quyền tác giả và không đáng tin cậy.

C. được bảo hộ quyền tác giả và có độ tin cậy khác nhau.

D. được bảo hộ quyền tác giả và rất đáng tin cậy.

Lời giải:

Đáp án đúng là: C

Thông tin số được nhiều tổ chức và cá nhân lưu trữ với dung lượng rất lớn, được bảo hộ quyền tác giả và có độ tin cậy khác nhau.

Hoạt động 3: Tin giả

1. Em hãy kể lại một nội dung trên mạng mà em biết đó là tin giả.

2. Tin giả đó gây ra tác hại gì nếu người đọc tin vào điều đó?

3. Làm thế nào để em biết đó là tin giả?

Lời giải:

- Tin giả trên mạng: Trên mạng xã hội đang lan truyền một video về việc dùng thuốc nam của A sẽ chữa khỏi mọi bệnh ung thư.

- Tác hại: Nhiều người mù quáng tin là thật sẽ mua thuốc về dùng dẫn đến bệnh tình càng nặng và mất tiền oan.

- Em biết đó là tin giả vì không có bất kì loại thuốc nào có thể chữa được tất cả mọi bệnh cả.

Luyện tập

Câu hỏi 1. Em hãy kể tên ba ứng dụng thu thập nhiều thông tin từ người sử dụng và cho biết:

a) Tổ chức, cá nhân nào sở hữu các ứng dụng đó?

b) Mỗi ứng dụng thu thập dạng thông tin nào?

Lời giải:

a) TikTok thuộc sở hữu của Tập đoàn công nghệ internet ByteDance có trụ sở tại Bắc Kinh.

PUBG Mobile thuộc một công ty Hàn Quốc có tên PUBG Corporation - một công ty con của Bluehole.

AccuWeather thuộc một công ty truyền thông Mỹ cung cấp dịch vụ thương mại dự báo thời tiết trên toàn thế giới.

b) Các ứng dụng này thu thập dữ liệu (mật khẩu, hình ảnh, video, …) qua bộ nhớ tạm (clipboard).

Câu hỏi 2. Em hãy đánh giá độ tin cậy của thông tin được cung cấp từ ba ứng dụng ở Câu 1.

Lời giải:

- Thông tin được cung cấp từ TikTok qua các video ngắn không hoàn toàn đúng, lành mạnh.

- Thông tin thời tiết được cung cấp từ AccuWeather có độ chính xác khá cao và chuẩn xác.

- Thông tin trò chơi cung cấp từ PUBG Mobile không phù hợp với những trẻ em.

Vận dụng

Câu hỏi 1. Em hãy tìm kiếm trên Internet thông tin về một đội bóng, một cầu thủ hoặc một nhân vật mà em yêu thích.

Lời giải:

Để tìm kiếm thông tin trên Internet, các em thực hiện theo các bước sau:

- Khởi động phần mềm trình duyệt web ví dụ Google Chrome/Cốc Cốc.

- Nhấn Enter để tìm kiếm.

- Nháy chuột vào các trang web để tìm hiểu nội dung cần tìm.

Câu hỏi 2. Em hãy phân tích mức độ tin cậy của nguồn tin tim được ở Câu 1 và trình bày một bài giới thiệu về đội bóng, cầu thủ hoặc nhân vật đó.

Lời giải:

- Học sinh tự phân tích mức độ tin cậy của nguồn tin tìm được.

- Gợi ý: Bài giới thiệu về một nhân vật như sau:

Nữ hoàng Elsa là một nhân vật hư cấu, còn được biết đén với tên gọi Nữ hoàng băng giá, là nhân vật trong bộ phim hoạt hình "Nữ hoàng băng giá" được phát hành năm 2013 của hãng phim Walt Disney.

Câu hỏi 3: Em hãy kể một ví dụ về tin đồn (trong cuộc sống hoặc trên mạng) và cho biết:

a) Tin đồn đó xuất hiện từ sự việc nào?

b) Tác hại của tin đồn đó là gì?

Lời giải:

Tin đồn: Cách nhanh nhất để tự nhận biết mình KHÔNG mắc Covid-19 là nín thở trong 10 giây trở nên mà không ho hay cảm thấy khó chịu.

b) Tác hại: Khiến nhiều người tin là thật và làm theo. Cách tốt nhất để xác định xem có nhiễm Covid-19 hay không là xét nghiệm. Nếu làm theo tin đồn thì sợ lây nhiễm cộng đồng sẽ xảy ra tràn lan.