CHUẨN BỊ ĐỌC

Câu hỏi: Theo em, chúng ta có nên nuôi nhốt các loài động vật hoang dã hay không? Vì sao?

Lời giải:

• Theo em, chúng ta không nên nuôi nhốt các loài động cật hoang dã vì không phải giống loài động vật nào cũng phù hợp với môi trường của con người hay những hộ gia đình xung quanh sẽ làm ảnh hưởng tới sức khỏe, bản năng và thần kinh của động vật. Vậy nên tùy giống loài và được nhà nước không cấm hay thuộc vào loài động vật quý hiếm chúng ta có thể nuôi nhưng tạo môi trường thoải mái, không nên bạo hành hay hành hạ chúng.

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

Câu hỏi 1: Em hình dung như thế nào về vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ qua lời miêu tả của chú bé Hoài?

Lời giải:

Vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ qua lời miêu tả của chú bé Hoài là:

- Cái mỏ nhọn hoát và oai vệ, dài như một cái quản bút.

- Lông ức hung hung vàng, toàn thân đều đỏ hồng như một đốm lửa

- Đôi cánh rất đẹp

Câu hỏi 2: Điều gì xảy ra khi hai anh em ra đầu nước, nơi chim bồng chanh làm tổ?

Lời giải:

• Khi hai anh em ra đầu nước, nơi chim bồng chanh làm tổ, hai anh em đã mò tay vào trong tổ chim bồng chanh và bắt được một bé chim bồng chanh nhỏ.

Câu hỏi 3: Hành động vướt ve đôi cánh mượt mà của chú chim bồng chanh thể hiện nét tính cách gì của Hoài?

Lời giải:

• Hành động vướt ve đôi cánh mượt mà của chú chim bồng chanh thể hiện nét tình yêu thương động vật và giàu tình yêu thương của Hoài.

Câu hỏi 4: Em đã bao giờ trải nghiệm cảm giác "tiếc ngẩn tiếc ngơ" khi từ bỏ một thứ mình yêu thích?

Lời giải:

• Em đã trải nghiệm cảm giác "tiếc ngẩn tiếc ngơ" khi từ bỏ một thứ mình yêu thích, giống như Hoài luôn ao ước có một đôi bồng chanh để nuôi đến cả trong giấc ngủ Hoài cũng khao khát nhưng vẫn phải từ bỏ điều đó, em cũng vậy rất thích nuôi một chú mèo nhưng vì lí do sức khỏe nên em phải từ bỏ việc nuôi mèo, để chú lại cho một người bạn.

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

Câu hỏi 1: Xác định đề tài và nội dung bao quát của văn bản

Lời giải:

Đề tài: Chú chim bồng chanh đỏ

Nội dung bao quát: Tác giả muốn nói về giống chim bồng chanh đỏ qua sự trải nghiệm của hai anh em Hoài miêu tả về dáng vẻ tuyệt đẹp của chúng. Qua trải nghiệm đi tìm và bắt chim bồng chanh đỏ, ta biết thêm về môi trường sống, làm tổ và sở thích ở một đôi với nhau của chúng. Qua đó ta cũng thấy được sự yêu thích của hai anh em Hoài với loài chim bồng chanh đỏ nhưng cũng không vì sở thích cá nhân nuôi nhốt một loài chim đẹp mà chỉ ngắm, vuốt ve và thả đi.

Câu hỏi 2: Liệt kê các chi tiết miêu tả hành động, tình cảm, suy nghĩ của nhân vật Hoài trong các thời điểm:

- Khi hai vợ chồng bồng chanh đỏ mới đến ở đầm nước

- Khi đi bắt chim bồng chanh đỏ với anh Hiền trong đêm

- Khi ra đầm nước một mình sau sự kiện anh Hiền trả chim bồng chanh về tổ cũ

Từ những chi tiết đố, em có nhận xét gì về sự chuyển hóa trong tình cảm và nhận thức của nhân vật Hoài?

Lời giải:

Những chi tiết miêu tả hành động, tình cảm, suy nghĩ của nhân vật Hoài qua các thời điểm:

- Khi hai vợ chồng bồng chanh đỏ mới đến ở đầm nước

Ngày nào cũng ra bờ đầm một lần để được trông thấy bồng chanh thì mới yên tâm

- Khi đi bắt chim bồng chanh đỏ với anh Hiền trong đêm

Để an ủi con chim xinh đẹp, tôi âu yếm vướt nhẹ lên đôi cánh mượt mà của nó.

Đã bao lâu tôi ao ước có một đôi chim bồng chanh để nuôi, đến cả trong giấc ngủ tôi cũng mơ thấy chúng.

- Khi ra đầm nước một mình sau sự kiện anh Hiền trả chim bồng chanh về tổ cũ

Hôm sau ở trường về là tôi ra đồng ngay. Tôi muốn được nhìn thấy chú bồng chanh mà đêm qua mình đã túm gọn

Tôi tìm kiếm quanh đàm nhưng chẳng thấy bóng dáng con chim màu đỏ ấy

Tôi thương đôi vợ chồng bồng chanh bây giờ đã than con đến một cánh đồng nào, ở một đầm nước xa lạ, chúng lại phải cùng xây tổ để tránh mưa tránh nắng và con chồng lại lang thang kiếm tôm tép mang về nuôi con,.....

Câu hỏi 3: Phân tích một số điểm giống và khác nhau (suy nghĩ, tình cảm, hành động) của Hiền và Hoài. Qua việc miêu tả hai nhân vật này, nhà văn thể hiện cách nhìn cuộc sống, con người như thế nào?

Lời giải:

Trong suy nghĩ:

• Giống: hai anh em đều mong muốn được nuôi một cặp chim bồng chanh đỏ
• Khác nhau: Hiền suy nghĩ về các con của chim bồng chanh, dù có yêu thích nhưng không lỡ phá vỡ gia đình nhà nó. Còn Hoài vì muốn nuôi cặp chim bồng chanh nên không nghĩ như vậy chỉ mong muốn được nuôi cặp chim.

Trong hành động:

• Giống: Mỗi lầm đi chơi đi học về đều muốn qua chỗ tổ chim bồng chanh đỏ để nhìn thấy đôi chim.
• Khác: Hiền muốn thả đôi chim về với chỗ cũ để nuôi con còn Hoài muốn giữ đôi chim để nuôi.

Trong tình cảm:

• Giống: hai anh em đều rất yêu thích, vuốt ve đôi chim trên tay rất trìu mến.
• Khác: Hiền suy nghĩ về tình cảm gia đình của chim bồng chanh đỏ nhưng Hoài thì lại vì quá say mê không nghĩ điều đó.

=> Qua việc miêu tả hai nhân vật, nhà văn thể hiện cách nhìn cuộc sống, con người vô cùng phong phú và đa dạng. Chỉ qua những miêu tả ta thấy về tình yêu gia đình và luôn mong muốn giữ gìn một gia đình trọn vẹn. Chấp nhận từ bỏ những thứ hào nhoáng nếu nó không thuộc về mình.

Câu hỏi 4: Lựa chọn và phân tích ý nghĩa của một số biểu tượng của trong truyện

Lời giải:

• Biểu tượng em lựa chọ là vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ.
• Vẻ đẹp của đôi chim giống như một bức tranh tuyệt đẹp ở giữa vùng sông nước. Một chấm đỏ xanh và sự óng ả giống như hình ảnh của các cặp vợ chồng luôn tỏa ra vẻ đjep của sự hạnh phúc, cùng nhau đi kiếm mồi chăm sóc con cái. Điều này hiện lên một mái ấm gia đình hạnh phúc.

Câu hỏi 5: Chủ đề của truyện này là gì? Nêu một vài căn cứ giúp em xác định chủ đề.

Lời giải:

 Câu hỏi 6: Lời nhắn nhủ của chú bé Hoài dành cho vợ chồng bồng chanh đỏ ở cuối truyện gợi cho em suy nghĩ gì về cách ứng xử của con người với loài động vật? Viết khoảng năm câu để trả lời câu hỏi

Lời giải:
Hai anh em Hiền và Hoàn rất yêu thích các loài chim, đặc biệt là Hiền, cậu có những kiến thức sâu rộng về vô số các loài chim, khi gặp bất cứ loài chim gì cậu cũng có thể gọi tên và nói về những đặc điểm liên quan đến chúng. Một ngày nọ hai anh em đã nhìn thấy một đôi Bồng chanh đỏ, là loại chim khá hiếm và đẹp làm tổ ở đầm sen của làng. Hiền và Hoàn vui sướng không thôi, mỗi ngày đều phải ra ngắm nghía chúng và lần nào cũng say mê, mong ước được nuôi đôi bồng chanh này. Một tối trăng sáng, đầy sao, sau khi ăn cơm xong Hiền rủ em ra đầm sen, mục đích là để bắt đôi bồng chanh đỏ này về nuôi. Hai anh em vất vả mãi, cuối cùng Hiền cũng bắt được một chú bồng chanh đỏ, nhưng cuối cùng trong ánh nhìn tiếc nuối của Hoàn, Hiền đã trả chú bồng chanh đỏ đó lại tổ. Hiền làm vậy vì nghĩ đến đàn con nhỏ của đôi chim bồng chanh đỏ. Nhưng dù vậy, mãi đến tận khi lớn lên, Hiền đi nhập ngũ, cả hai anh em vẫn luôn nhớ đến đôi chim này và không ngừng cảm thán, yêu thích nó. Nhưng có lẽ Hiền cũng như Hoàn đã học được một bài học về tình yêu đó là khi yêu một điều gì đó, phải làm cho nó hạnh phúc chứ không phải chiếm hữu nó ở cạnh mình.Có lẽ đó chính là lí do trước khi đi lính, Hiền đã thả hết những chú chim mình nuôi về với tự nhiên.

PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG TÁC PHẨM 

Câu hỏi 1. Em hãy nêu giá trị nội dung, nghệ thuật của bài Bồng chanh đỏ

Lời giải:

- Nội dung: Tác phẩm kể về kỉ niệm đáng nhớ thời thơ ấu của cậu bé Hoài cùng người anh trai tên Hiền, hai anh em đều là những người rất  thích và luôn tìm tòi, khám về thế giới của các loài chim. Qua đây ta có thể thấy hai anh em Hiên và Hoài là những người rất yêu thương động vật, đồng thời tác giả cũng muốn gửi gắm tới độc giả thông điệp: Hãy biết yêu thương, trân trọng và đừng làm tổn hại tới động vật, bởi chúng cũng giống con người, cũng biết đau, biết buồn, biết cả tổn thương.

- Nghệ thuật: sử dụng ngôn từ giản dị, thân thuộc. 

Câu hỏi 2. Em hãy nêu nội dung chính của bài Bồng chanh đỏ

Lời giải:

• Nội dung chính: bồng chanh đỏ là một truyện về tình yêu và sự tôn trọng đối với tự nhiên.

Câu hỏi 3. Nêu tác giả, tác phẩm của bài Bồng chanh đỏ

Lời giải:

1. Tác giả Đỗ Chu

a. Tiểu sử

- Chu Bá Bình, được biết đến với bút danh Đỗ Chu, sinh năm 1944 tại tỉnh Bắc Giang. 

- Ông tốt nghiệp cấp III tại trường Hàn Thuyên (Bắc Ninh) vào đầu những năm 1960. Được đăng bài Ao làng trên Tạp chí Văn nghệ Quân đội khi đó, ông tiếp tục theo đuổi đam mê văn chương và tham gia khóa II trường bồi dưỡng viết văn của Hội Nhà văn Việt Nam vào năm 1965.

- Năm 1966, trong trại viết văn của Bộ Tư lệnh Phòng không Không quân về các gương điển hình trong chiến đấu chống Mỹ, Đỗ Chu được giao phụ trách viết về liệt sĩ Phan Đăng Cát. Sau đó, ông viết truyện ngắn Phù sa và xuất bản thành cuốn sách cùng tên. Trước đó, ông cũng đã có ba truyện in chung trong tập Hương cỏ mật với hai tác giả khác: Trúc Hà và Văn Ngữ.

- Đỗ Chu từng là lính cao xạ thuộc quân chủng Phòng không - Không quân trong những năm chống Mỹ. Ông bắt đầu viết truyện ngắn từ khi còn là học sinh trường phổ thông trung học Hàn Thuyên (Bắc Ninh). Năm 1975, ông chuyển sang làm việc tại Hội Nhà văn Việt Nam và từng là Trưởng ban Nhà văn Trẻ khóa VI.

b. Đặc điểm sáng tác

- Ông là một nhà văn thành công với thể loại truyện ngắn và bút ký văn học. Đỗ Chu là người được đánh giá cao trong hội văn chương Việt Nam.

- Phần lớn tác phẩm của ông lấy đề tài từ cuộc sống ở các làng quê, đạo lý của con người và phong tục tập quán dân tộc.

- Trong lĩnh vực tuỳ bút ở Việt Nam, tài năng của ông được đánh giá là chỉ sau Nguyễn Tuân.

c. Các tác phẩm và giải thưởng tiêu biểu

* Tác phẩm nổi bật

- Các sáng tác của ông rất giàu chất thơ, tiêu biểu phải kể đến: Hương cỏ mật (1963), Phù sa (1966), Gió qua thung lũng (1971), Những chân trời của các anh (1990), Chuyên mùa hạ (2010), Chiến sĩ quân bưu,...

* Giải thưởng tiêu biểu

- Giải thưởng cuộc thi truyện ngắn của tạp chí Văn nghệ quân đội năm 1963.

- Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2002.

- Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật, đợt I năm 2001.

- Giải thưởng ASEAN 2004.

- Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2005.

- Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 2012.

2. Tác phẩm 

a. Thể loại

Truyện ngắn

b. Hoàn cảnh sáng tác

Văn bản trên được trích từ phần 1, 2, 3 trong tập truyện cùng tên của tác giả Đỗ Chu. 

c. Tóm tắt tác phẩm 

Truyện Bồng chanh đỏ của nhà văn Đỗ Chu kể về những kỉ niệm thời thơ ấu của anh em Hiền và Hoàn cùng đôi chim Bồng chanh đỏ. Bắt đầu bằng bức thư Hiền gửi Hoàn khi đi đóng quân ở dãy Trường Sơn và sau đó là những hồi tưởng của cả hai anh em về đôi bồng chanh đỏ mà mình gặp khi còn nhỏ. Hiền là một người mê chim và có kiến thức rất sâu rộng về các loài chim nên có sở thích tìm và bắt nuôi những chú chim lạ, sở thích này của Hiền đã ảnh hưởng tới em trai là Hoàn nên Hoàn cũng thường đi theo anh để ngắm và bắt chim. Một ngày nọ, hai anh em tìm thấy một đôi chim bồng chanh đỏ sống ở đầm sen ở làng. Vì quá yêu thích nên ngày nào hai anh em cũng ra ngắm chúng và xuýt xoa muốn được nuôi chúng, đặc biệt là Hiền. Không thể chờ đợi lâu, một buổi khi trời chập tối sau khi ăn cơm xong Hiền đã rủ em trai ra đầm để bắt đôi bồng chanh đỏ đó. Hai anh em thay nhau thò tay vào trong tổ để bắt chim, khó khăn lắm Hiền mới bắt được một chú, nhưng khi Hoàn đang sung sướng vì bắt được bồng chanh đỏ thì Hiền lại giằng lại con chim vừa bắt và để lại vào tổ, điều này khiến Hoàn không can tâm. Nhưng cuối cùng Hoàn cũng đã hiểu vì sao anh mình lại làm thế, bởi vì tổ của chúng còn có đàn con nhỏ. Nhưng cho đến mãi về sau hai anh em vẫn vô cùng yêu thích đôi bồng chanh đỏ đó và mong muốn nó sẽ sống ở đầm sen của làng mình mãi. Trước khi đi nhập ngũ, Hiền còn trả tự do cho tất cả những chú chim mình nuôi. Có lẽ khi trưởng thành, cậu nhận ra khi yêu thích một cái gì đó phải cho nó có được cuộc sống hạnh phúc đúng nghĩa, chứ không phải là chiếm hữu.

Câu hỏi 3. Nêu tác giả, tác phẩm của bài Bồng chanh đỏ

Lời giải:

1. Tác giả Đỗ Chu

a. Tiểu sử

- Chu Bá Bình, được biết đến với bút danh Đỗ Chu, sinh năm 1944 tại tỉnh Bắc Giang. 

- Ông tốt nghiệp cấp III tại trường Hàn Thuyên (Bắc Ninh) vào đầu những năm 1960. Được đăng bài Ao làng trên Tạp chí Văn nghệ Quân đội khi đó, ông tiếp tục theo đuổi đam mê văn chương và tham gia khóa II trường bồi dưỡng viết văn của Hội Nhà văn Việt Nam vào năm 1965.

- Năm 1966, trong trại viết văn của Bộ Tư lệnh Phòng không Không quân về các gương điển hình trong chiến đấu chống Mỹ, Đỗ Chu được giao phụ trách viết về liệt sĩ Phan Đăng Cát. Sau đó, ông viết truyện ngắn Phù sa và xuất bản thành cuốn sách cùng tên. Trước đó, ông cũng đã có ba truyện in chung trong tập Hương cỏ mật với hai tác giả khác: Trúc Hà và Văn Ngữ.

- Đỗ Chu từng là lính cao xạ thuộc quân chủng Phòng không - Không quân trong những năm chống Mỹ. Ông bắt đầu viết truyện ngắn từ khi còn là học sinh trường phổ thông trung học Hàn Thuyên (Bắc Ninh). Năm 1975, ông chuyển sang làm việc tại Hội Nhà văn Việt Nam và từng là Trưởng ban Nhà văn Trẻ khóa VI.

b. Đặc điểm sáng tác

- Ông là một nhà văn thành công với thể loại truyện ngắn và bút ký văn học. Đỗ Chu là người được đánh giá cao trong hội văn chương Việt Nam.

- Phần lớn tác phẩm của ông lấy đề tài từ cuộc sống ở các làng quê, đạo lý của con người và phong tục tập quán dân tộc. 

- Trong lĩnh vực tuỳ bút ở Việt Nam, tài năng của ông được đánh giá là chỉ sau Nguyễn Tuân.

c. Các tác phẩm và giải thưởng tiêu biểu

* Tác phẩm nổi bật

- Các sáng tác của ông rất giàu chất thơ, tiêu biểu phải kể đến: Hương cỏ mật (1963), Phù sa (1966), Gió qua thung lũng (1971), Những chân trời của các anh (1990), Chuyên mùa hạ (2010), Chiến sĩ quân bưu,...

* Giải thưởng tiêu biểu

- Giải thưởng cuộc thi truyện ngắn của tạp chí Văn nghệ quân đội năm 1963.

- Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2002.

- Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật, đợt I năm 2001.

- Giải thưởng ASEAN 2004.

- Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2005.

- Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 2012.

2. Tác phẩm 

a. Thể loại

Truyện ngắn

b. Hoàn cảnh sáng tác

Văn bản trên được trích từ phần 1, 2, 3 trong tập truyện cùng tên của tác giả Đỗ Chu. 

c. Tóm tắt tác phẩm 

Truyện Bồng chanh đỏ của nhà văn Đỗ Chu kể về những kỉ niệm thời thơ ấu của anh em Hiền và Hoàn cùng đôi chim Bồng chanh đỏ. Bắt đầu bằng bức thư Hiền gửi Hoàn khi đi đóng quân ở dãy Trường Sơn và sau đó là những hồi tưởng của cả hai anh em về đôi bồng chanh đỏ mà mình gặp khi còn nhỏ. Hiền là một người mê chim và có kiến thức rất sâu rộng về các loài chim nên có sở thích tìm và bắt nuôi những chú chim lạ, sở thích này của Hiền đã ảnh hưởng tới em trai là Hoàn nên Hoàn cũng thường đi theo anh để ngắm và bắt chim. Một ngày nọ, hai anh em tìm thấy một đôi chim bồng chanh đỏ sống ở đầm sen ở làng. Vì quá yêu thích nên ngày nào hai anh em cũng ra ngắm chúng và xuýt xoa muốn được nuôi chúng, đặc biệt là Hiền. Không thể chờ đợi lâu, một buổi khi trời chập tối sau khi ăn cơm xong Hiền đã rủ em trai ra đầm để bắt đôi bồng chanh đỏ đó. Hai anh em thay nhau thò tay vào trong tổ để bắt chim, khó khăn lắm Hiền mới bắt được một chú, nhưng khi Hoàn đang sung sướng vì bắt được bồng chanh đỏ thì Hiền lại giằng lại con chim vừa bắt và để lại vào tổ, điều này khiến Hoàn không can tâm. Nhưng cuối cùng Hoàn cũng đã hiểu vì sao anh mình lại làm thế, bởi vì tổ của chúng còn có đàn con nhỏ. Nhưng cho đến mãi về sau hai anh em vẫn vô cùng yêu thích đôi bồng chanh đỏ đó và mong muốn nó sẽ sống ở đầm sen của làng mình mãi. Trước khi đi nhập ngũ, Hiền còn trả tự do cho tất cả những chú chim mình nuôi. Có lẽ khi trưởng thành, cậu nhận ra khi yêu thích một cái gì đó phải cho nó có được cuộc sống hạnh phúc đúng nghĩa, chứ không phải là chiếm hữu.

Câu hỏi 4. Phân tích tác phẩm Bồng chanh đỏ

Lời giải:

Nhà văn Đỗ Chu tên thật là Chu Bá Bình, ông sinh năm 1944 tại tỉnh Bắc Giang. Các sáng tác của ông rất giàu chất thơ, tiêu biểu phải kể đến: Hương có một (1963), Phù sa (1966), Gió qua thung lũng (1971), Những chân trời của các anh (1990), Chuyên mùa hạ (2010),... Bồng chanh đỏ cũng là một trong số các tác phẩm gây ấn tượng khó quên trong lòng các bạn đọc.

Bồng chanh đỏ- một nhan đề rất độc đáo. Bồng chanh đỏ là tên của một loài chim thuộc họ bói cá, bụng của nó màu vàng- đỏ, lưng mang màu xanh đen. Tác phẩm kể về kỉ niệm thời thơ ấu của cậu bé Hoài cùng người anh trai tên Hiền. Cả hai anh em đều là những người rất  thích và luôn tìm tòi, khám về thế giới của các loài chim. 

Hôm ấy, Hiền từ nơi xa gửi về cho cậu em Hoài của mình một bức thư, cậu bày tỏ niềm vui sướng khi được tới Trường Sơn: “Ở đây, trong Trường Sơn, những cánh rừng rộng bạt ngàn, có đi đến đây mới thấy hết sự giàu đẹp của đất nước ta”. Dù đang được đóng quân nơi rừng núi bao lá bát ngát ở Trường Sơn, nhưng trong tâm trí Hiền, cậu vẫn nhớ da diết tới quê hương, hương vị chốn quê không sao có thể quên được: “Nằm trong rừng mà anh vẫn nhận ra hương thơm thoang thoảng của sen từ đầm làng ta theo gió bay đến đây.” Hiền hỏi em trai về đôi bồng chim đỏ ngày xưa: “Vợ chồng đôi bồng chanh đỏ năm nay đã về làm tổ ở chỗ vối' chưa, anh tin là thế nào nó cũng quay lại đầm góc nước làng mình. Nó bỏ làm sao được cái đầm sen đẹp như vậy, phải không em? Và lại, chắc nó cũng đã thấy anh em mình đối xử với nó cũng đã đến nỗi nào đâu.” Hiền cũng bày tỏ, dù đã đi xa, được đóng quân nơi cây cối xum xuê, có vô số loài chim lạ, nhưng chỉ duy nhất bồng chanh đỏ là cậu chưa từng được gặp từ khi xa quê. Đọc tới đây, Hoài không nhịn được mà thốt lên: “Thế có nghĩa là trong rừng có rất nhiều giống chim, nhưng giống bằng chanh đỏ trên đầm nước làng tôi thì phải nói là hiểm” Và Hoài rất tự tin mà cho rằng rất ít người có thể bắt gặp được loài chim quý hiếm này, câu bé cảm tưởng “Chỉ ở đầm nước làng tôi mới có bổng chanh đỏ, mà cũng không nhiều lắm đầu bạn ạ. 

Nhắc đến đôi bồng chanh đỏ, kỉ niệm năm xưa loại òa về trong tiềm thức Hoài. Loài chim ấy mỗi con thường chọn cho mình những cọng sen khô ven đầm để đậu. Nó có một vẻ đẹp thật rực rỡ, tưởng chừng như chẳng có loài chim nào sánh bằng: “Cái mỏ nhọn hoắt và oai vệ, dài như một cái quản bút. Lông ức hung hung vàng, còn thì toàn thân đều đỏ hồng như một đổm lửa.” Đã bao lần hai anh em Hoài và Hiền đứng ngắm không biết mỏi bộ cánh tuyệt đẹp của nó. Đôi lúc loài chim này còn rất tinh ranh, láu lỉnh một cách thật lạ lùng. Hiền là một người rất “mê nuôi chim” có kiến thức phong phú về các loài chim, đặc biệt, anh dành rất nhiều tình cảm cho loài bồng chanh. Không chỉ Hiền mà sự say mê bồng chanh đã truyền sang cả Hoài, lúc nào hai anh em cũng thầm ước có một đôi bòng chanh đỏ để nuôi thì thích biết bao. Thế là một hôm, khi đang ăn cơm, bỗng Hiền gọi Hoài “Ra đầm”. Hai mắt Hoài tròn xoe, không hiểu anh muốn dẫn mình ra đầm vào giờ này làm gì, tuy vậy Hoài vẫn cùng Hiền đi. Một lúc sau đã tới nơi, trước mặt Hoài là: “Cái mỏ nhọn hoắt và oai vệ, dài như một cái quản bút. Lông ức hung hung vàng, còn thì toàn thân đều đỏ hồng như một đổm lửa.” Giờ thì cậu cũng đã hiểu Hoài gọi mình ra đây để làm gì rồi. Hai anh em cùng nhau hì hụi một lúc lâu, cuối cùng thì Hiền đã bắt được một con bồng chanh, cậu cứ nghĩ Hoài sẽ tiếp tục bắt thêm một con nữa, vì anh đã từng nói với cậu “bồng chanh sống thành từng đôi”. Nhưng làm Hoài không ngờ tới đó là, Hiền đã lấy lại con bồng chanh đỏ mà cậu đã bắt được, đặt nó lại về tổ, rồi kéo Hoài về nhà. Lúc này đây Hoài cũng tiếc lắm, nhưng cậu cũng chẳng dám cãi lời anh. Hôm sau đôi bồng chanh ấy đã cũng nhau chuyển đi xây tổ mới, cậu buồn lắm, những ngày sau, Hoài cứ ngóng ra xa, mong đôi bồng chanh đỏ ấy trở về, bởi cậu sợ rằng, ở nơi xa lạ kia, cũng có những đứa bé giống cậu, sẽ rình mò mà bắt lấy đôi bồng chanh đỏ.

Qua đây ta có thể thấy hai anh em Hiên và Hoài là những người rất yêu thương động vật, đồng thời tác giả cũng muốn gửi gắm tới độc giả thông điệp: Hãy biết yêu thương, trân trọng và đừng làm tổn hại tới động vật, bởi chúng cũng giống con người, cũng biết đau, biết buồn, biết cả tổn thương.