HƯỚNG DẪN ĐỌC

Câu hỏi 1: Xác định bố cục, vần, luật, niêm, nhịp của bài thơ

Lời giải:

Bố cục: 2 phần

- Phần 1 (Sáu câu đầu): Cảnh đất nước và nhân dân khi thực dân Pháp đến xâm lược.

- Phần 2 (Hai câu cuối): Tâm trạng, thái độ của tác giả.

Câu hỏi 2: Trong sáu câu đầu hình ảnh chạy giặc của người dân được gợi tả bằng những từ ngữ nào?

Lời giải:

• Trong sáu câu đầu hình ảnh chạy giặc của người dân được gợi tả bằng những từ ngữ tan chợ, bàn cờ thế phút sa tay, bỏ nhà lũ trẻ lơ xơ chạy, mất ổ bầy chim dáo dác bay, tan bọt nước, tránh ngói nhuốm màu mây

Câu hỏi 3: Theo em, tác giả muốn gửi gắm điều gì qua hai câu thơ cuối

Lời giải:

Qua hai câu thơ: Lau nước mắt đi những tâm hồn rất trẻ/Ngoài cửa sổ này, chân trời mới đợi em:

+ Người cô bộc lộ tình cảm yêu mến, xúc động, niềm tin, niềm hi vọng vào các em học sinh cuối cấp- thế hệ trẻ của đất nước.

+ Lời nhắn nhủ, động viên các em con đường phía trước còn nhiều chông gai, thử thách, nỗi buồn …Các em phải quên đi, phải lạc quan, tin tưởng vào con đường tương lai tươi sáng phía trước để thành công.

Câu hỏi 4: Xác định các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ và chỉ ra tác dụng của chúng

Lời giải:

- Các biện pháp tu từ: từ láy, phép đối, biện pháp đảo ngữ, 

- Hình ảnh thơ gợi hình, gợi cảm..

- Ngôn ngữ thơ tinh tế, giàu cảm xúc.

 Tác dụng: Nhấn mạnh sự hoảng loạn của đất nước trong buổi đầu thực dân Pháp xâm lược.

PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG TÁC PHẨM 

Câu hỏi 1. Em hãy nêu giá trị nội dung, nghệ thuật của bài Chạy giặc

Lời giải:

Chạy giặc là lời kêu gọi tha thiết lòng yêu nước trong mỗi người để hành động chống lại kẻ thù xâm lược được tác giả Nguyễn Đình Chiểu viết ngay sau khi thành Gia Định bị thực dân Pháp bắt đầu tấn công (ngày 17/2/1859). Tham khảo nội dung chi tiết dưới đây để hiểu rõ hơn về giá trị nội dung và nghệ thuật được tác giả thể hiện qua bài Chạy giặc.

1. Giá trị nội dung

• Chạy giặc phản ánh hiện thực đau thương của nhân dân Nam Bộ trong những ngày đầu thực dân Pháp xâm lược. Đồng thời nói lên nỗi đau và lòng căm hận của tác giả trước tội ác của giặc; mong ước có một bậc anh hùng ra tay dẹp loạn.
• Bài thơ còn thể hiện tình cảm yêu nước tha thiết của nhà thơ. Đó là những giây phút đau thương trước cảnh nước mất nhà tan. Ông đã lên tiếng kêu gọi những người có trách nhiệm đứng lên đánh giặc cứu nước và thức tỉnh lòng yêu nước trong mỗi người dân Việt.

2. Giá trị nghệ thuật

• Các biện pháp tu từ: từ láy, phép đối
• Hình ảnh thơ gợi hình, gợi cảm
• Ngôn ngữ thơ tinh tế, giàu cảm xúc

Câu hỏi 2. Em hãy nêu nội dung chính của bài Chạy giặc 

Lời giải:

• Nội dung chính: Chạy giặc đã tái hiện chân thực cảnh quê hương khi thực dân Pháp đến tàn sát. Bài thơ còn thể hiện tình cảm yêu nước tha thiết của nhà thơ. Đó là những giây phút đau thương trước cảnh nước mất nhà tan. Ông đã lên tiếng kêu gọi những người có trách nhiệm đứng lên đánh giặc cứu nước và thức tỉnh lòng yêu nước trong mỗi người dân Việt.