2. Thực hành

2.1. Thực hành viết theo các bước

Đề bài: Trình bày ý kiến của em về vấn đề "Tự tin và khiêm nhường".

Bài giải

Tự tin và khiêm nhường là hai phẩm chất quan trọng trong cuộc sống, mang đến những ảnh hưởng tích cực và xây dựng cho sự phát triển cá nhân cũng như mối quan hệ xã hội. Cả hai đều là những phẩm chất tốt mà mọi người nên có.

Tự tin là khả năng tin tưởng vào khả năng bản thân, có lòng kiên định và quyết tâm để đối mặt với thách thức. Tự tin giúp ta vượt qua nỗi sợ hãi và hoài nghi, tạo đà cho sự phát triển và thành công.  Khiêm nhường là phẩm chất biết đặt mình vào vị trí của người khác, không tự cao tự đại và không thể hiện sự kiêu ngạo. Khiêm nhường giúp ta tôn trọng và lắng nghe ý kiến của người khác, học hỏi từ người khác và cải thiện bản thân.

Những người tự tin là những người luôn tin vào khả năng của mình, tin rằng mình làm được và sẽ làm được. Họ luôn chủ động quyết định mọi việc, dám nghĩ, dám làm. Họ là những người luôn tích cực tham gia các hoạt động tập thể. Những người tự tin luôn tạo cho người khác cảm giác yêu thích. Vậy còn những người khiêm nhường thì sao? Người khiêm nhường là người học rộng, biết nhiều nhưng chẳng mấy khi khoe khoang ra ngoài. Họ không tự đề cao mình mà biết đánh giá đúng mực về bản thân, luôn có ý thức học hỏi người khác. Những người có đức tính khiêm nhường thường hòa nhã, thân thiện, biết lắng nghe, tôn trọng người khác hơn là việc tự đề cao, tự mãn với những gì mình đạt được.

Tuy nhiên, tự tin không nên trở thành sự tự mãn và kiêu ngạo. Khi mà tự tin trở thành sự tự mãn, ta có thể trở nên cảm giác mình luôn đúng và không lắng nghe ý kiến của người khác, điều này có thể dẫn đến sự mất đi lòng khiêm tốn và dẫn đến xung đột trong giao tiếp và mối quan hệ. Điều tương tự với khiêm nhường, quá khiêm nhường cũng có thể dẫn đến sự tự ti và thiếu tự tin, không dám thể hiện ý kiến và quan điểm của bản thân, dễ bị áp đặt ý kiến của người khác.

Vì vậy, để có một cuộc sống thăng hoa và hài hòa, ta nên hài hòa kết hợp tự tin và khiêm nhường. Tự tin giúp ta khám phá và phát triển tiềm năng bản thân, còn khiêm nhường giúp ta học hỏi và chia sẻ kiến thức với người khác. Việc giữ cân bằng giữa hai phẩm chất này giúp ta trở thành con người đáng tin cậy, tử tế và có đóng góp xây dựng tích cực trong xã hội.

2.2. Rèn luyện kĩ năng nêu bằng chứng, trình bày và phân tích bằng chứng.

Bài tập: Nhận biết hai loại bằng chứng trong hai đoạn văn sau:

Đoạn 1: Ních Vu-dích (Nick Vujicic) – chàng trai người Ô-xtrây-li-a (Australia), từ khi sinh ra đã bị khuyết tật, không có cả tay và chân như người bình thường. Nhưng bằng nghị lực và sự tự tin vào bản thân, anh đã vượt qua mặc cảm khiếm khuyết về ngoại hình để trở thành một diễn giả nổi tiếng, truyền cảm hứng cho rất nhiều bạn trẻ trên toàn thế giới.

Đoạn 2: Nhà thơ Tố Hữu đã khắc họa bức tranh núi rừng Việt Bắc thật thơ mộng, hài hoà, đẹp như tranh vẽ bằng những câu thơ rất tài hoa:

Ngày xuân mơ nở trắng rừng

Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang.

Ve kêu rừng phách đổ vàng

Nhớ cô em gái hái măng một mình

(Việt Bắc, trong Tổ Hữu – Thơ, NXB Giáo dục, 1995)

- Tìm thêm một bằng chứng thực tế và một bằng chứng thơ văn khác cho đề bài ở mục 2. Thực hành.

Bài giải

a. Nhận biết hai loại bằng chứng 

- Đoạn 1: bằng chứng từ đời sống

- Đoạn 2: bằng chứng từ sách vở

b. Các câu ca dao, tục ngữ viết về sự tự tin, khiêm nhường:

Dù ai nói ngả nói nghiêng

Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân

- Có chí thì nên

- Thắng không kiêu, bại không nản