KHÁM PHÁ - KẾT NỐI KINH NGHIỆM

Nhiệm vụ 1. Khám phá những đặc điểm tạo nên sự tự tin

CH1. Chỉ ra những nét riêng tạo nên sự tự tin của mỗi cá nhân

Lời giải:

- Những nét riêng tạo nên sự tự tin của mỗi cá nhân:

+ Khuôn mặt và các bộ phận trên khuôn mặt.

+ Giọng nói

+ Tính cách…

CH2. Giải thích nguyên nhân của sự tự tin ở mỗi người

Lời giải:

Nguyên nhân của sự tự tin ở mỗi người:

+ Những giá trị cá nhân mang lại

+ Phẩm chất của cá nhân phù hợp với chuẩn mực xã hội

+ Vẻ đẹp ngoại hình.

CH3. Chia sẻ những nét riêng tạo nên sự tự tin của em

Lời giải:

- Tự tin với tài tranh biện của bản thân.

- Tự tin với tích cách năng động, nhiệt tình khi tham gia các hoạt động tập thể.

RÈN LUYỆN KĨ NĂNG

Nhiệm vụ 2. Thể hiện sự tự tin của bản thân

CH1. Thể hiện sự tự tin với những đặc điểm riêng của bản thân theo các cách khác nhau

Lời giải:

- Cách thể hiện sự tự tin với những đặc điểm riêng của bản thân là:

+ Luôn nhìn trực diện vào mắt của người nói chuyện với mình.

+ Luôn can đảm, sẵn sàng thử sức với những điều mới để khám phá bản thân.

+ Thiết lập kế hoạch với những mục tiêu có tính nghiêm túc để thực hiện và phát huy những điểm riêng tích cực của bản thân.

CH2. Thảo luận về những việc làm giúp M trở nên tự tin

M thiếu tự tin vì cho rằng mình không có gì đặc biệt cả về hình thức lẫn năng lực. Sau khi được thầy cô, gia đình và bạn bè động viên, chỉ dẫn, M tích cực tham gia nhiều hoạt động khác nhau. M nhận ra mình biết cách làm cho các bạn vui vẻ và có khả năng giải quyết mâu thuẫn giữa các bạn. Thêm vào đó, M cố gắng tập trung học tập hơn và đã đạt được những tiến bộ. M thấy mình trở nên có giá trị và tự tin hơn. M bắt đầu đặt ra những mục tiêu cao hơn cho giai đoạn tiếp theo. M tin mình sẽ thực hiện được mục tiêu đó.

Lời giải:

- Để giúp M trở nên tự tin chúng ta cần:

+ Liệt kê những việc mà M cảm thấy tự tin.

+ Giúp M thể hiện khả năng và điểm mạnh của mình.

+ Giải thích và chỉ ra lí do tại sao M thiếu tự tin.

CH3. Trao đổi về cách em rèn luyện để trở nên tự tin

Lời giải:

- Để rèn luyện tự tin bản thân nên:

+ Thử sức với những điều mới mẻ.

+ Xây dựng mục tiêu mới và nghiêm túc thực hiện để phát huy điểm mạnh của bản thân.

CH4. Chia sẻ cảm xúc của em khi thấy mình tự tin

Lời giải:

- Khi tự tin bản thân sẽ cảm thấy vui vẻ, tràn đầy nhiệt huyết với công việc.

- Luôn có năng lượng tích cực trong cuộc sống.

Nhiệm vụ 3. Phân tích điểm mạnh, điểm yếu của bản thân

CH1. Thảo luận cách nhận ra điểm mạnh, điểm yếu của bản thân

Lời giải:

- Luôn thử sức với những điều mới mẻ để phát hiện ra điểm mạnh và điểm yếu của bản thân.

- Lắng nghe nhận xét của mọi người để tiếp thu và khắc phục.

CH2. Phân tích tình huống

Tình huống 1: Các bạn trong lớp nói T là người mạnh mẽ, khá quyết liệt. Trong nhiều cuộc họp, T thường thẳng thắn chỉ ra những nhược điểm của một số bạn trong lớp để mong các bạn đó tiến bộ. Nếu bạn nào có ý kiến thắc mắc thì T sẵn sàng đưa ra các minh chứng rất rõ ràng làm cho các bạn không thể phản ứng lại.

Tình huống 2: Trong lớp học, X được khen là bạn nữ dịu dàng, khéo léo và không để mất lòng ai. Trong các buổi học nhóm, nếu có tranh luận xảy ra, mặc dù biết rõ ai đúng, ai sai nhưng X cũng không đưa ra ý kiến vì không muốn mất lòng các bạn.

Lời giải:

- Tình huống 1:

+ Điểm mạnh: T là người mạnh mẽ, quyết liệt.

+ Điểm yếu: T quá thẳng thắn.

+ Cách điều chỉnh: T nên tế nhị hơn khi chỉ ra và góp ý các nhược điểm của các bạn trong lớp.

- Tình huống 2:

+ Điểm mạnh: X là người khéo léo, dịu dàng.

+ Điểm yếu: X không muốn làm mất lòng ai

+ Cách điều chỉnh: Khi hoạt động tập thể X nên đưa ra ý kiến, chỉ rõ đúng sai để bài tập nhóm được tốt nhất.  

CH3. Chia sẻ điểm mạnh, điểm yếu và cách phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu của em

Lời giải:

- Điểm mạnh:

+ Luôn năng nổ, nhiệt tình.

+ Tích cực tham gia vào các hoạt động tập thể.

+ …

- Điểm yếu:

+ Quá thẳng thắn.

Nhiệm vụ 4. Điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi

CH1. Xác định những điều có thể thay đổi ở bản thân và những thuận lợi, khó khăn khi thay đổi những điều đó

Lời giải:

- Sự thay đổi bản thân: Thay đổi về năng lực thực hiện mục tiêu mới.

- Thuận lợi và khó khăn khi thay đổi:

+ Thuận lợi: Có năng lực đáp ứng những nhiệm vụ mới và thích nghi tốt với môi trường cũng như áp lực khi đặt mục tiêu mới.

+ Khó khăn: Chưa kịp chuẩn bị một số kĩ năng để điều chỉnh bản thân nên khó thích ứng.

CH2. Giải thích tại sao mỗi cá nhân cần phải thích ứng với sự thay đổi

Lời giải:

- Mỗi cá nhân cần phải thích ứng với sự thay đổi vì:

+ Sự thay đổi là quy luật tất yếu của cuộc sống

+ Việc thích ứng với sự thay đổi giúp cho bản thân dễ dàng học tập và phát triển hơn.

CH3. Thảo luận cách điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi

Lời giải:

- Cách điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi là:

+ Chuẩn bị tâm thế trước sự thay đổi.

+ Thay đổi cách suy nghĩ luôn theo hướng tích cực.

+ Kiểm soát cảm xúc để ứng xử hợp lí với sự thay đổi.

CH4. Kể lại tình huống mà em đã điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi đó

Lời giải:

- Tình huống em đã điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi đó: Ngày hôm ấy gia đình em chuyển nhà mới, em đã rất buồn bã khi phải rời xa chỗ ở cũ, bạn bè, trường học.

= > Sau đó em đã tự điều chỉnh cảm xúc của bản thân, cố gắng thích ứng với môi trường mới, tiếp xúc và làm quen với những người bạn mới.

= > Sau dần em đã thích ứng được với cuộc sống mới sau khi chuyển nhà.

CH5. Chia sẻ cảm xúc của em khi thích ứng được với sự thay đổi trong cuộc sống

Lời giải:

Cảm xúc của em khi thích ứng được với sự thay đổi trong cuộc sống là: cảm thấy rất vui vè và có cảm giác thành tựu…

Nhiệm vụ 5. Thực hành điều chỉnh bản thân

CH1. Đóng vai các nhân vật điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi trong các tình huống

Tình huống 1: Gia đình A đang sống rất hạnh phúc, A được bố mẹ quan tâm, chiều chuộng. Hằng ngày, A thường thấy gương mặt vui về của bố sau mỗi buổi đi làm về và nghe bố kể về những thành công trong công việc ở nhà máy. Bỗng dưng tai hoạ ập đến, bố A vĩnh viễn mất đi sức lao động sau một tai nạn giao thông. Nếu là A, em sẽ làm gì?

Tình huống 2: Từ nhỏ T thường học ở trường gần nhà. Năm nay, gia đình T chuyển đến nơi ở mới và T cũng phải chuyển trường. Nếu là T, em cần làm gì để có thể thích ứng tốt với sự thay đổi?

Lời giải:

- Tình huống 1: Nếu là A, em sẽ cố gắng điều chỉnh cảm xúc của bản thân, nỗ lực học tập và làm việc để giúp đỡ và làm chỗ dựa cho mẹ.

- Tình huống 2: Nếu là T, em sẽ tìm hiểu về trường mới và các bạn, sau đó tiếp xúc và làm quen với các bạn để môi trường học tập mới vui vẻ và sôi nổi hơn.

CH2. Nhận xét các phương án điều chỉnh bản thân của các bạn và rút ra bài học cho bản thân

Lời giải:

HS nhìn nhận các phương án điều chỉnh cảm xúc của bản thân, từ đó đưa ra các bài học kinh nghiệm và áp dụng cho lần sau.

Nhiệm vụ 6. Thực hiện một số biện pháp quản lí cảm xúc và ứng xử hợp lí trong các tình huống giao tiếp khác nhau

CH1. Thực hiện một số biện pháp để quản lí cảm xúc

Lời giải:

- Một số biện pháp để quản lí cảm xúc là:

+ Điều chỉnh các hoạt động của cơ thể để quản lí cảm xúc

+ Thay đổi suy nghĩ và luôn nhìn nhận nhưng điều tích cực, lạc quan.

CH3. Thực hành ứng xử của em trong các tình huống dưới đây

Tình huống 1: Trong lớp có ba bạn chơi thân với nhau, bạn nữ tên H và hai bạn nam tên M và Q. Gần đây, H thể hiện thân thiện với M hơn. Q cảm thấy chạnh lòng và không biết nên phải làm gì và thể hiện thế nào cho phù hợp. Nếu là Q em nên làm gì?

Tình huống 2: Đi học về muộn, bố hỏi K: Hôm nay con lại đi chơi đâu mà về muộn thế? Nghe thấy vậy, K bức xúc nói: Tại sao bố mẹ lúc nào cũng nghĩ con đi chơi là sao, con còn bao nhiêu việc khác chứ K vùng vàng bỏ vào phòng, đóng sập cửa lại. Nếu là K, em nên làm gì?

Tình huống 3: T nhận được tin đạt giải cao trong kì thi học sinh giỏi của trường. Vừa về đến nhà, T gọi to: Bố mẹ ơi, con đạt được ước mơ rồi. Đúng lúc đó, bố mẹ đang mắng em trai về việc chính mảng trong học tập. Bố mẹ chúc mừng T và nêu gương luôn cho em trai. Cảm xúc của T trùng xuống. T nên ứng xử thế nào trong trường hợp này? T nên trao đổi với bố mẹ về cách ứng xử như thế nào với em trai để em không bị khó xử.

Lời giải:

- Tình huống 1: Nếu là Q em sẽ vui vẻ, sau đó sẽ hỏi H xem có hiểu lầm gì nhau không. Nếu có thì sẽ cùng nhau giải quyết còn không thì sẽ tiếp tục vui vẻ và làm những người bạn tốt của nhau.

- Tình huống 2: Nếu là K, em sẽ giải thích với bố mẹ rằng mình đi học về muộn chứ không phải là đi chơi. Mong bố mẹ hiểu và không nghĩ rằng mình đi chơi về muộn.

- Tình huống 3: Nếu là T, em sẽ góp ý với bố mẹ rằng bố mẹ không nên lấy mình làm gương trong những tình huống như vậy, nó sẽ khiến em bị áp lực và nghiêm trọng hơn là em trai sẽ cảm thấy ghét mình.

CH3. Chia sẻ những tình huống giao tiếp mà em đã kiểm soát cảm xúc để ứng xử phù hợp

Lời giải:

  Những tình huống giao tiếp đã kiểm soát cảm xúc của em là:

+ Trong một bài kiểm tra Toán 45 phút, em được điểm 9, còn bạn cùng bàn được điểm 5.

= > Mặc dù bản thân rất vui mừng vì mình được điểm cao, nhưng em không hò reo như các bạn khác mà im lặng và an ủi bạn cùng bàn.

+ Trong một lần em trai em được điểm kém, mẹ đã lấy kết quả học tập của em ra làm gương để chỉ trích em trai.

= > Em đã góp ý với bố mẹ rằng bố mẹ không nên lấy mình làm gương trong những tình huống như vậy, nó sẽ khiến em bị áp lực và nghiêm trọng hơn là em trai sẽ cảm thấy ghét mình.

VẬN DỤNG - MỞ RỘNG

Nhiệm vụ 7. Rèn luyện để tự tin thích ứng với sự thay đổi trong cuộc sống

CH1. Thực hiện rèn luyện những cách đã đưa ra để tự tin thích ứng với sự thay đổi

Lời giải:

HS lập kế hoạch, xây dựng các mục tiêu chính để rèn luyện bản thân, để bản thân có thể tự tin thích nghi được với sự thay đổi đột ngột.

CH2. Chia sẻ kết quả rèn luyện

Lời giải:

HS trình bày kết quả mà bản thân đã đạt được sau khi rèn luyện với người thân và bạn bè xung quanh.