14.1. Để xác định khối lượng riêng của một chất tạo nên vật cần phải xác định được những đại lượng nào?

Lời giải: 

Khối lượng m & Thể tích V của vật 

14.2. Hãy trình bày phương án xác định khối lượng riêng của một khối gỗ hình lập phương, với các dụng cụ là một tờ giấy ô li (mỗi ô vuông có cạnh dài 1 mm); một lực kế có giới hạn do phù hợp. Biết giữa trọng lượng P (N) và khối lượng m (kg) của vật có mối liên hệ P = 10m.

Lời giải:

• Đặt khối gỗ hình lập phương lên tờ giấy ô li để xác định chiều dài mỗi cạnh của nó (a), rồi tính thể tích khối gỗ theo công thức:V= a3.

• Dùng lực kế đo trọng lượng P của khối gỗ và sử dụng mối liên hệ P = 10m để xác định khối lượng m của nó.

•  Tính khối lượng riêng D của quả cầu bằng công thức: $D= frac{m}{V}$

14.3. Hãy trình bày phương án xác định khối lượng riêng của một quả cầu đồng chất, với các dụng cụ là một tờ giấy & li (mỗi ô vuông có cạnh dài 1 mm) một lực kế có giới hạn đo phù hợp; một chiếc bút dạ.

Lời giải:

• Dùng bút dạ bôi một vòng xung quanh vùng lớn nhất của quả cầu, sau đó cho quả cầu lăn một vòng dọc theo một đường kẻ ô li trên tờ giấy. Xác định chu vi của quả cầu bằng chiều dài vết mực của quả cầu in trên tờ giấy và tính bán kính R của quả cầu. Tinh thể tích quả cầu theo công thức:$V= \frac{4}{3} \pi R^{3}$.

• Dùng lực kế đo trọng lượng P của quả cầu và sử dụng mối liên hệ P = 10 m để xác định khối lượng m của nó.

• Tính khối lượng riêng D của quả cầu bằng công thức: $D= \frac{m}V}$

14.4. Hãy trình bày phương án xác định khối lượng riêng của các viên bi thép nhỏ, với dụng cụ là một cái cân điện tử và một bình chia độ.

Trả lời:

• Dùng cân điện tử xác định khối lượng m của tất cả các viên bi.

• Dùng bình chia độ (có chứa nước) để xác định thể tích V của tất cả các viên bi.

• Tính khối lượng riêng D của chất làm viên bi bằng công thức: $D=\frac{m}{V}$

14.5. Hãy thiết kế phương án xác định khối lượng của một chiếc cột đá lớn hình trụ trong ngôi nhà thờ cổ. Biết khối lượng riêng của đá làm cột khoảng 2600 kg/m3.

Lời giải:

• Dùng thước dây do chu vi của cột trụ, tính bán kính dáy rồi suy ra diện tích dây S.

• Dùng thước đo chiều cao h của cột trụ.

• Xác định thể tích V của cột đá hình trụ theo công thức: V = S.h.

• Dùng công thức $D=\frac{m}{V}$  để xác định khối lượng của cột đá hình trụ: m=D.V.

14.6. Hãy thiết kế phương án và thực hiện đo khối lượng riêng của dầu ăn trong một chai dầu ăn mới chưa sử dụng.

Lời giải:

• Có thể xác định thể tích V của dầu ăn theo số liệu ghi trên vỏ chai. 

• Dùng cân xác định tổng khối lượng của vỏ chai và dầu ăn m1; rót dầu ăn ra và dùng cần xác định khối lượng của vỏ chai m2; khối lượng của dầu ăn được xác định: m=m1- m2

• Tính khối lượng riêng D của dấu ấn bằng công thức: $D=\frac{m}{V}$

14.7. Một học sinh lập phương án xác định khối lượng riêng D của gạo như sau:

Bước 1: Đong một ca gạo dây ngang miệng ca, rồi dùng cân do khối lượng m của gạo.

Bước 2: Đổ đầy nước vào ca nước rồi dùng bình chia độ đo thể tích V của nước.

Bước 3: Tính D bằng công thức: $D = \frac{m}{V}$

Hỏi giá trị của D được tính như trên có chính xác không? Tại sao?

Lời giải:

Chưa chính xác Vì giữa các hạt gạo văn có thể tích nền tổng thể tích của các hạt

gạo không bằng thể tích nước chứa trong ca.