KHỞI ĐỘNG 

Tham gia trò chơi Vượt chướng ngại vật và trả lời câu hỏi: 

Điều gì sẽ xảy ra nếu không có bạn giúp em vượt chướng ngại vật? 

Bài giải

Nếu không có bạn giúp em thì em sẽ ngã và va vào các chướng ngại vật. 

KIẾN TẠO TRI THỨC MỚI 

1. Quan sát tranh và nêu biểu hiện của sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

(3) Con muốn tặng số sách này cho các em ở mái ấm tình thương. 

(4) Gậy của ông đây ạ. Để cháu đỡ ông ạ. 

(5) Mình đưa bạn về lớp nhé!

(6) Em có sao không? Anh ơi, chân em đau quá! 

Câu hỏi: 

Kể thêm một số biểu hiện của sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn. 

Bài giải

Biểu hiện của sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn:

• Bức tranh 1: tặng quà ngày tết cho các bạn gặp khó khăn 
• Bức tranh 2: tâm sự, hỏi han bạn khi đang gặp khó khăn 
• Bức tranh 3: quyên góp sách vở cho các bạn ở mái ấm tình thương
• Bức tranh 4: đỡ ông dậy khi ông bị ngã 
• Bức tranh 5: đẩy xe lăn giúp bạn khi bạn vào lớp 
• Bức tranh 6: hỏi han khi em gái bị ngã 

Kể thêm một số biểu hiện của sự cảm thông, giúp đỡ người khó khăn: giúp đỡ người già sang đường; giúp trẻ lạc tìm gia đình;...

2. Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi 

KHI NÀO MẸ VỀ? 

Giữa lúc dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, mẹ Na là y tá nên tình nguyện tham gia chăm sóc, hỗ trợ bệnh nhân cách li điều trị ở bệnh viện. Đã một tháng qua, lúc nào Na cũng mong mẹ về. Một buổi tối, khí cả nhà đang ăn cơm, mẹ Na gọi điện thoại về. Na mếu máo:

- Mẹ ơi! Con nhớ mẹ lắm, mẹ mau về nhà đi!

Mẹ Na xúc động:

- Mẹ cũng nhớ con lầm!

- Vậy sao mẹ không về nhà? - Na hỏi mẹ.

Mẹ ôn tồn bảo:

- Còn rất nhiều bệnh nhân đang cần sự giúp đỡ của mẹ. Rất nhiều bạn nhỏ đang mong bố mẹ mau khỏi bệnh để trở về nhà. Cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn mang lại niềm vui cho mình và mọi người. Na đợi mẹ nhé!

Na gật đầu, nói với mẹ: 

- Vâng ạ! Con hiểu rồi ạ. Mẹ hãy giữ gìn sức khỏe nhé! 

Câu hỏi: 

- Mẹ Na đã làm gì để giúp đỡ người bệnh?

- Theo em, vì sao phải cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn?

Bài giải

- Mẹ Na đã làm những việc để giúp đỡ người bệnh: chăm sóc, hỗ trợ bệnh nhân cách li điều trị ở bệnh viện. 

- Cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn vì:

• Sự đồng cảm và sẻ chia giúp những người có hoàn cảnh khó khăn, bất hạnh có thêm sức mạnh, nghị lực, niềm tin, làm giảm đi những đau khổ trong cuộc sống của họ.
• Nó có vai trò quan trọng góp phần hoàn thiện nhân cách con người, xây dựng một xã hội văn minh, nhân ái, làm cho mối quan hệ giữa người với người trở nên tốt đẹp hơn, thân thiện hơn, mọi người gần gũi, gắn bó hơn…

LUYỆN TẬP 

Câu hỏi 1. Nhận xét các ý kiến sau: 

1. Chỉ cần tham gia các hoạt động, giúp đỡ người gặp khó khăn do trường tổ chức. 

2. Cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn là việc ai cũng nên làm. 

3. Cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn để được khen thưởng. 

4. Cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn góp phần làm cho xã hội tốt đẹp hơn. 

Bài giải

1. Ý kiến này không đúng bởi miễn là chúng ta có khả năng thì ta nên tham gia hoạt động giúp đỡ người gặp khó khăn của bất kỳ tổ chức nào.

2. Ý kiến này đúng.

3. Ý kiến này không đúng bởi cảm thông, giúp đỡ người khó khăn cần xuất phát từ lòng tốt của bản thân, mong muốn người đó đỡ được phần nào khó khăn chứ không phải vì lợi ích cá nhân.

4. Ý kiến này đúng.

Câu hỏi 2. Em đồng tình hay không đồng tình với lời nói, việc làm nào? Vì sao? 

1. Mình sẽ dùng số tiền này để giúp đỡ các bạn có hoàn cảnh khó khăn 

2. Mình sẽ vận động các bạn giúp đỡ đồng bào bị lũ lụt. 

3. Mình không tham gia đâu 

4. Để anh nhặt giúp em nhé 

5. Bạn ấy không viết được bài. Mình viết bài giúp bạn ấy đi! 

6. Mình sẽ tặng đồ chơi này cho các em ở trại trẻ mồ côi. 

Bài giải

• Em đồng tình với việc làm số 1 vì đây là một hành động đẹp, bạn nhỏ sẵn sàng dùng số tiền tiết kiệm của mình để giúp đỡ các bạn có hoàn cảnh khó khăn.
• Em đồng tình với việc làm số 2 vì bạn nhỏ đã có tinh thần kêu gọi mọi người cùng chung tay giúp đỡ đồng bào đang bị lũ lụt.
• Việc làm số 3 không thể trách bạn nhỏ vì việc tham gia quyên góp giúp đỡ các bạn vùng lũ là hành động hoàn toàn tự nguyện, không thể trách 1 ai đó nếu họ không tham gia giúp đỡ. Tuy nhiên, chúng ta nên giúp đỡ nếu ta có đủ khả năng.
• Em đồng tình với việc làm số 4 vì bạn đã cảm thông và giúp đỡ cho bạn nhỏ bị khuyết tật chân, không thể tự mình cúi xuống nhặt đồ bị rơi.
• Em đồng tình với việc làm số 5 vì các bạn đã quyết định giúp đỡ bạn nữ đang bị thương ở tay và không thể ghi bài.
• Em đồng tình với việc làm số 6 vì bạn đã cảm thông cho các em nhỏ mồ côi, thiếu thốn các món đồ chơi như những đứa trẻ khác.

Câu hỏi 3. Xử lí tình huống Xử lí tình huống 

Tình huống 1: Trong thư viện, Bin và Tin ngồi đọc báo Nhi đồng. Sau khi đọc được thông tin về một em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn, thiếu đồ dùng học tập, Bin nói với Tin: "Minh muốn giúp đỡ em này quá!" Tin đáp: "Thiếu đồ dùng học tập thì có sao đâu!".

Câu hỏi: 

Nếu là Bin, em sẽ ứng xử như thế nào?

Tình huống 2: Trên đường đi học về, Bin nhìn thấy một cụ già bị ngã, đồ đạc trong giỏ rơi hết ra ngoài. Ngay lúc ấy, Tin nói với Bin: "Về nhà nhanh lên! Sắp đến giờ xem phim rồi".

Câu hỏi: 

Nếu là Bin, em sẽ ứng xử như thế nào?

Tình huống 3: Bà Sáu là Mẹ Việt Nam Anh hùng nhưng sống một mình. Chủ nhật, Na đang đọc truyện thì Cốm đến rủ: "Chúng mình sang thăm và giúp bà Sáu làm việc nhà đi".

Câu hỏi: 

Nếu là Na, em sẽ ứng xử như thể nào?

Tình huống 4: Sáng nay, khu phố nhà Cốm tổ chức nấu cơm thiện nguyện. Cốm định tham gia nhặt rau thì Na đến rủ: "Bạn đến nhà mình xem phim hoạt hình đi!"

Câu hỏi: 

Nếu là Cốm, em sẽ ứng xử như thế nào?

Bài giải

• Tình huống 1: Em sẽ nói với Tin rằng: "Ở trên góc độ người không thiếu thốn đồ dùng học tập như chúng ta, việc thiếu thốn đồ dùng học tập chẳng phải điều gì ghê gớm cả, nhưng đối với những bạn không có đủ khả năng mua đồ dùng học tập thì nó lại là một vấn đề rất lớn. Các bạn đó sẽ không thể học tập tốt được do không có đồ dùng học tập."
• Tình huống 2: Em sẽ khuyên Tin ở lại cùng mình giúp đỡ cụ già nhặt lại đồ và đỡ cụ lên.
• Tình huống 3: Nếu là Na, em sẽ đồng ý cùng Cốm sang thăm và giúp đỡ bà Sáu.
• Tình huống 4: Nếu là Cốm, em sẽ từ chối Na và rủ na cùng mình tham gia nấu cơm thiện nguyện.

VẬN DỤNG

Câu hỏi 1. Chia sẻ với bạn những việc em đã và sẽ làm thể hiện sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

Bài giải

Những việc em đã làm: động viên, chia sẻ, giúp đỡ những người gặp khó khăn; quyên góp quần áo cho đồng bào bị lũ lụt.

Câu hỏi 2. Trao đổi với bạn về những người gặp khó khăn quanh em và lập kế hoạch giúp đỡ họ. 

Bài giải

Câu hỏi 3. Thực hiện kế hoạch giúp đỡ người gặp khó khăn đã đề xuất và chia sẻ với các bạn cùng lớp. 

Bài giải

- Tìm hiểu về hoàn cảnh gia đình các bạn, lập danh sách những bạn có hoàn cảnh khó khăn trong lớp, trường. Lên kế hoạch kêu gọi ủng hộ giúp đỡ.

- Viết đơn xin nhà trường miễn, giảm học phí cho các bạn, giúp các bạn sách vở, tài liệu học tập.

- Kêu gọi ủng hộ quần áo ấm, đồ dùng sinh hoạt và mang đến tặng những người có hoàn cảnh khó khăn ở địa phương;...