KHỞI ĐỘNG

Quan sát tranh và trả lời câu hỏi: 

Câu hỏi:

- Em có cảm xúc gì khi xem bức tranh mô tả cuộc sống của Tin và Na?

- Theo em, Tin và Na đã được hưởng những quyền cơ bản nào của trẻ em? 

Bài giải

- Em cảm thấy vui vì các bạn đều có một cuộc sống hạnh phúc.

- Theo em, Tin và Na đã được hưởng những quyền cơ bản của trẻ em đó là: quyền được đi học và được yêu thương. 

KIẾN TẠO TRI THỨC MỚI

1. Quan sát tranh và nêu một số quyền cơ bản của trẻ em 

Câu hỏi: 

Kể thêm một số quyền cơ bản của trẻ em mà em biết. 

Bài giải

Các quyền trẻ em trong tranh:

• Quyền được chăm sóc sức khỏe.
• Quyền được giáo dục, học tập và phát triển năng khiếu.
• Quyền vui chơi, giải trí
• Quyền được bảo vệ để không bị mua bán, bắt cóc, đánh tráo, chiếm đoạt.

Một số quyền trẻ em khác:

• Quyền được bảo vệ để không bị xâm hại tình dục;
• Quyền được bảo vệ để không bị bóc lột sức lao động;
• Quyền được bảo vệ khỏi chất ma túy;
• ...

2. Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi 

CON MUỐN ĐẾN TRƯỜNG  

Chi là chị cả, năm nay học lớp 4. Nhà Chỉ thuộc hộ nghèo, bố Chỉ thường đau yếu nên cuộc sống rất khó khăn. Em trai mới 3 tuổi nên Chỉ phải vừa giúp mẹ chăm em, vừa lo việc nhà. Dù vất vả nhưng Chỉ luôn ham học hỏi và được thầy cô, bạn bè quý mến.

Thấy gia đình Chỉ khó khăn, có Hồng hàng xóm bàn với mẹ Chỉ:

- Hay chị cho cháu nghỉ học để đỡ đần việc nhà.

Mẹ Chỉ lắc đầu:

- Vợ chồng tôi sẽ cổ gắng lo cho con đi học, chị ạ!

Tình cờ, Chỉ cũng vừa đi học về. Khi được mẹ hỏi, Chỉ bày tỏ ngay:

- Con thích đi học lắm! Con muốn đến trường, mẹ ạ!

Câu hỏi: 

- Câu chuyện trên đề cập đến quyền cơ bản nào của trẻ em? Quyền này cần thiết như thế nào đối với cuộc sống của bạn Chi? 

- Theo em, vì sao phải thực hiện quyền của trẻ em? 

Bài giải

- Câu chuyện đề cập đến quyền được giáo dục, học tập của trẻ em. Quyền này rất cần thiết trong cuộc sống của bạn Chi bởi đi học chính là nhiệm vụ duy nhất của trẻ em. 

- Quyền trẻ em là điều cần thiết để những trẻ em được sống và lớn lên cách lành mạnh và an toàn. Nhờ có quyền trẻ em, tất cả các trẻ em thuộc mọi tầng lớp, mọi độ tuổi đều sẽ được bảo vệ trước pháp luật. Ngoài ra, quyền trẻ em còn giúp các em tham gia tích cực vào sự phát triển của bản thân.

3. Quan sát và cho biết các bạn trong tranh thực hiện quyền của trẻ em như thế nào?

Bức tranh 1: Các bạn đã biết những quyền cơ bản nào của trẻ em? 

Bức tranh 2: Chú ơi, có một em nhỏ cạnh nhà cháu đang bị đánh. 

Bức tranh 3: Các cậu không được trêu chọc bạn ấy!

Bức tranh 4: Chúng mình quyên góp để giúp các bạn có hoàn cảnh khó khăn đến trường. 

Bài giải

• Các bạn đã thực hiện tốt quyền được học tập của mình
• Bạn nam đã tố cáo hành vi bạo hành để bảo vệ quyền được bảo vệ để không bị bạo lực, bỏ rơi, bỏ mặc của em nhỏ.
• Bạn nữ đang lên tiếng để bảo vệ quyền của trẻ em khuyết tật.
• Bạn nữ đang giúp các bạn có hoàn cảnh khó khăn được thực hiện quyền được giáo dục, học tập.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi 1. Nhận xét các ý kiến sau: 

1. Trẻ em có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình vì lợi ích tốt nhất của trẻ em. 

2. Trẻ em được bình đẳng về cơ hội được học tập và giáo dục, được phát triển tài nắng, năng khiếu, sáng tạo, phát minh.

3. Trẻ em có quyền được chăm sóc tốt nhất về sức khỏe, được ưu tiên tiếp cận, sử dụng dịch vụ phòng bệnh và khám bệnh, chữa bệnh. 

4. Phải thực hiện quyền trẻ em vì đó là những quyền cơ bản của con người. 

5. Thực hiện quyền trẻ em để các em khỏe mạnh, tham gia lao động như người lớn. 

6. Phải thực hiện quyền trẻ em vì trẻ em là tương lai của đất nước. 

Bài giải

1. Ý kiến đúng vì đây là quyền được sống của trẻ em. 

2. Ý kiến đúng vì đây là quyền được giáo dục của trẻ em. 

3. Ý kiến đúng vì đây là quyền được yêu thương, chăm sóc. 

4. Ý kiến đúng vì đây là yếu tố giúp trẻ em được phát triển toàn diện.

5. Ý kiến đúng vì đây là quyền được ưu tiên của trẻ em. 

Câu hỏi 2. Em sẽ thực hiện quyền của trẻ em như thế nào trong các trường hợp sau? 

a. Em phát hiện có một bạn trong lớp bị các bạn khác xa lánh, không chơi cùng. 

b. Một người lạ đến gần cho đồ chơi và rủ em đi theo người ấy. 

c. Em bị lạc bố em khi đi tham quan, mua sắm ở trung tâm thương mại. 

d. Em gặp một em nhỏ có vết thương trên tay và đang ngồi khóc một mình. 

Bài giải

a. Em sẽ rủ bạn chơi cùng mình để bạn có thể được vui chơi, giải trí cùng bạn bè.

b. Em sẽ lập tức tránh xa người đó để bảo vệ quyền được bảo vệ để không bị mua bán, bắt cóc, đánh tráo, chiếm đoạt của bản thân.

c. Em sẽ nhờ quản lý của trung tâm thương mại thông báo cho toàn bộ những người mua sắm để bảo vệ quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng của mình.

d. Em sẽ dẫn bạn đến trạm y tế để chữa trị vết thương cho bạn, thực hiện quyền được chăm sóc sức khỏe, sau đó nhờ người lớn tìm người thân giúp bạn để bảo vệ quyền không bị bỏ rơi, bỏ mặc.

Câu hỏi 3. Quan sát tranh và trả lời câu hỏi. 

Câu hỏi: 

Nếu là bạn của Tin và Na, em sẽ giúp bạn thực hiện quyền trẻ em như thế nào? 

Bài giải

• Bức tranh 1: Em sẽ khuyên bạn cùng cha mẹ đi đến gặp nha sĩ vì bạn có quyền được chăm sóc sức khỏe.
• Bức tranh 2: Em sẽ cùng bạn thuyết phục mẹ của bạn để bạn được thực hiện quyền được phát triển năng khiếu của mình.

Câu hỏi 4. Xử lí tình huống 

Tình huống 1: Vì sợ Cốm không tập trung học tập, bố mẹ thường không cho Cốm đi chơi với các bạn. Hôm qua là sinh nhật một bạn trong lớp, nhưng Cốm cũng không được bố mẹ cho tham gia,

Câu hỏi: 

Nếu là Cốm, em sẽ làm gì để thực hiện quyền trẻ em?

Tình huống 2: Tin đang đi dạo trong công viên thì nhìn thấy Bin bị bắt nạt, thậm chí có một bạn còn lao vào định đánh Bin.

Câu hỏi: 

Nếu là Tin, em sẽ làm gì để thực hiện quyền trẻ em?

Bài giải

• Tình huống 1: Em sẽ bảo với bố mẹ rằng em có quyền được vui chơi, giải trí cùng các bạn, bố mẹ không được phép xâm phạm quyền của em.
• Tình huống 2: Em sẽ nhờ người lớn can ngăn và khuyên các bạn kia không được xâm phạm quyền được bảo vệ để không bị bạo lực của trẻ em.

VẬN DỤNG

Câu hỏi 1. Chia sẻ với các bạn những việc em đã làm để thực hiện quyền trẻ em.

Bài giải

Những việc em đã làm để thực hiện quyền trẻ em: tuyên truyền cho mọi người biết về quyền trẻ em, tham gia tích cực vào quá trình phát triển của chính mình,.... 

Câu hỏi 2. Nhắc nhở, giúp đỡ bạn bè thực hiện quyền trẻ em như: học tập, vui chơi, chăm sóc sức khỏe, được bảo vệ,... 

Bài giải

• Các bạn trẻ cần phải tích cực học tập, rèn luyện, phát triển bản thân để trở thành con người có ích cho xã hội.
• Các bạn trẻ cần có thời gian vui chơi, giải trí để thỏa mãn đời sống tinh thần của mình, giảm bớt căng thẳng, áp lực sau những giờ học.
• Các bạn trẻ cần biết cách để tự bảo vệ bản thân, không cho kẻ xấu có cơ hội xâm phạm đến các quyền được bảo vệ của mình.
• ...

Câu hỏi 3. Viết và trang trí một khẩu hiệu tuyên truyền mọi người xung quanh cùng thực hiện quyền trẻ em. 

Bài giải

Thực hiện quyền trẻ em - Xây dựng tương lai tươi sáng cho thế hệ mai sau