B. Hoạt động hình thành kiến thức

I. Một số thuật ngữ và kí hiệu cơ bản của di truyền học

1. Một số thuật ngữ

- tính trạng

- căp tính trạng tương phản

- nhân tố di truyền

- giống (dòng) thuần chủng

- kiểu gen

- kiểu hình

- gen/ alen

II. Lai một cặp tính trạng

1. Thí nghiệm lai một cặp tính trạng của Menđen

a, Kết quả thế hệ F1 trong phép lai một cặp tính trạng của Menđen

Quan sát hình 25.3, mô tả cách thụ phấn nhân tạo trên hoa đậu Hà Lan?

Quan sát hình 25.2, em hãy dự đoán kết quả nghiên cứu của Menđen (kiểu hình F1) vào bảng 25.1.

Trả lời các câu hỏi sau:

- Đưa ra kết quả: tính trạng trội và tính trạng lặn của mỗi tính trạng ở thế hệ P.

- Viết 7 sơ đồ lai minh họa cho các phép lai trong bảng 25.1.

- Em hãy nhìn vào hình 25.3 để thấy điều bất ngờ mà Menđen phát hiện ra ở thế hệ F1. Tất cả cây con đều màu tím. Tính trạng hoa trắng có vẻ như bị biến mất.

- Các cây F1 tự thụ phấn. Hãy dự đoán kết quả ở F2 bằng cách viết sơ đồ lai từ F1 => F2.

2. Menđen giải thích kết quả thí nghiệm lai một cặp tính trạng

- Mỗi nhân tố di truyền chi phối tính trạng luôn tồn lại thành từng cặp

- Khi giảm phân tạo giao tử, mỗi nhân tố di truyền phân li về một giao tử.

- F1 biểu hiện 1 tính trạng của bố hoặc mẹ => tính trạng trội lấn át hoàn toàn tính trạng lặn.

- Kiểu hình trội có 2 kiểu gen quy định: đồng hợp trội (AA) và dị hợp tử (Aa)

- Kiểu hình lặn do 1 kiểu gen quy định là đồng hợp lặn (aa)

3. Lai phân tích

Điền từ thích hợp vào những chỗ trống trong đoạn sau đây:

Phép lai phân tích là phép lai giữa cá thể mang tính trạng ....(1)............ cần xác định kiểu ....(2).... với cá thể mang tính trạng ..(3)... Nếu kết quả của phép lai ...(4).... thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen đồng hợp (hay thuần chủng). Nếu kết quả của phép lai là phân tính thì cá thể đó có kiểu gen ..(5)...

5. Các phương thức di truyền khác - Trội không hoàn toàn

Kí hiệu dùng cho các alen trong trội không hoàn toàn được viết thế nào?

2. Lập bảng so sánh trội hoàn toàn với trội không hoàn toàn, cho ví dụ minh họa.

Bài tập 3: Màu sắc hoa mõm chó do 1 gen quy định. Theo dõi sự di truyền màu sắc hoa mõm chó, người ta thu được những kết quả sau:

P: hoa hồng x hoa hồng --> F1: 25% hoa đỏ : 50% hoa hồng : 25% hoa trắng. Điều giải thích nào sau đây là đúng cho phép lai trên:

A. Hoa đỏ trội hoàn toàn so với hoa trắng.

B. Hoa đỏ trội không hoàn toàn so với hoa trắng.

C. Hoa trắng trội hoàn toàn so với hoa đỏ.

D. Hoa hồng là tính trạng trội so với hoa trắng.

Bài tập 5: Tính trạng trội là tính trạng biểu hiện ở

A. cơ thể mang kiểu gen đồng hợp trội và dị hợp.

B. cơ thể mang kiểu gen dị hợp.

C. cơ thể mang kiểu gen đồng hợp lặn.

D. cơ thể mang kiểu gen đồng hợp và dị hợp.

1. Để xác định giống có thuần chủng hay không cần phải thực hiện phép lai nào? Cho ví dụ và viết sơ đồ minh họa.