1. MỘT SỐ LOẠI HOA PHỔ BIẾN

a) Hoa hồng

Khám phá: Em hãy quan sát và mô tả đặc điểm lá, hoa của các loại hoa hồng trong Hình 1 bằng cách sử dụng các thẻ gợi ý sau:

Bài giải

a. Lá màu xanh, hoa màu đỏ, mọc đơn lẻ, thân có gai

b. Lá màu xanh, thân có gai, hoa màu trắng và hồng, mọc thành chùm

Vận dụng: Hãy giới thiệu với các bạn một loại hoa hồng mà em biết.

Bài giải

Cây hoa hồng bụi: cây mọc thành bụi thẳng đứng, thân cứng cáp, phát triển thành bụi lớn, thân to, chiều ca từ 0,5m đến 2m. Một số cây hoa hồng bụi mọc dạng thấp tạo lớp phủ mặt đất tốt trong khi những cây khác có tác dụng tốt để tạo thành hàng rào trang trí cảnh quan.

b) Hoa đào

Khám phá: Em hãy quan sát Hình 2 và nêu đặc điểm khác nhau giữa hai loại hoa đào trong hình. Em có biết hoa đào thường nở vào mùa nào trong năm?

Bài giải

Sự khác nhau giữa đào bích (hình a) và đào phai (hình b) là:

Giống nhau: Đào phai và đào bích đều thuộc họ cây đào Prunus persica (peach blossom) - loài cây thân gỗ, có rụng lá và chiều cao trung bình có thể đạt tới 10m.

Khác nhau:

Đào bích:

• Hoa rải đều khắp các cành, kể cả cành tăm nhỏ xíu.
• Hoa kép, có màu đỏ thắm.

Đào phai:

• Hoa màu nhạt, phơn phớt hồng.
• Có loại cánh kép, có loại cánh đơn, trông mỏng manh và thanh nha.

Hoa đào thường nở vào mùa xuân.

c) Hoa mai

Khám phá: Em hãy quan sát Hình 3 và nêu đặc điểm của hoa mai.

Bài giải

Đặc điểm của hoa mai là:

• Dáng vẻ thanh cao, thuộc loại cây đa niên
• Cây thân gỗ, nên thân cứng cáp, cành hơi giòn nhưng vẫn có thể uốn để tạo dáng cây. Thân cây xù xì và nhiều cành nhiều nhánh.
• Lá mai vàng là lá đơn, mọc xen kẽ so le, có phiến lá dạng hình trứng thuôn dài. Lá có màu xanh biếc nhưng mặt dưới của lá màu hơi ánh vàng.
• Hoa mai vàng là loại hoa lưỡng tính. Hoa mọc ra từ các nách lá và tạo thành từng chùm.

Vận dụng: Hãy giới thiệu với bạn về một số loại hoa thường được trưng bày trong dịp tết Nguyên đán của Việt Nam.

Bài giải

Một số loại hoa thường được trưng bày trong dịp tết Nguyên đán của Việt Nam là:

• Hoa đào.
• Hoa mai.

d) Hoa sen

Khám phá: Em hãy quan sát Hình 4 và mô tả đặc điểm của cây hoa sen.

Bài giải

Đặc điểm của cây hoa sen là:

• Cây hoa sen sống dưới nước.
• Hoa nở vào mùa hè.
• Cánh hoa thường có màu hồng, màu trắng, màu vàng.
• Nhị hoa có màu vàng.

Thực hành: Đọc và cho biết, câu ca dao sau mô tả những bộ phận nào của cây hoa sen:

"Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng..."

Bài giải

Câu ca dao sau mô tả bộ phận lá sen, bông sen và nhị sen.

Vận dụng: Thảo luận với bạn bè và cho biết hoa sen thường được trồng ở đâu và nở vào mùa nào trong năm?

Bài giải

Hoa sen thường sống ở các vùng nước ngọt như đầm, hồ và nở vào mùa hè.

2. MỘT SỐ LOẠI CÂY CẢNH PHỔ BIẾN

Khám phá: Quan sát Hình 5:

- Gọi tên các loại cây cảnh có trong hình bằng cách sử dụng thẻ gợi ý dưới đây.

- Mô tả đặc điểm nhận biết các loại cây trong hình.

Bài giải

a. Cây xương rồng

Họ cây xương rồng thường là các loài cây thân mọng nước, hai lá mầm và có hoa giống như sen đá.

Mọc thành bụi, lá có dạng gai, mức độ thoát hơi nước thấp.

Ưa sáng, không yêu cầu nhiều nước.

b. Cây thiết mộc lan

Thuộc loại cây gỗ thân cột, có đặc tính rất đặc biệt đó là khi bị cắt hoặc cưa thì sẽ đâm chồi, nhánh quanh vị trí bị cắt.

Lá của cây thiết mộc lan mọc thành hình nơ, bóng mượt và có màu sẫm. 

Phiến lá có sọc rộng và nhạt màu hơn, ngả vàng ở phần trung tâm.

Lá của cây dài khoảng 1m và có chiều rộng 10cm.

c. Cây sống đời

Thuộc dạng cây bụi thấp, thân tròn nhẵn và có các đốm tía xung quanh thân.

Các lá cây mọc đối xứng nhau, phiến lá dày và mọng nước, có màu xanh đậm. 

Hoa phổ biến nhất có màu đỏ hoặc màu hồng. Hoa nở thành từng cụm trên ngon của nhánh cây tạo thành từng xúm tròn.

Cây ưa nắng nhưng vẫn phát triển tốt ở môi trường bóng râm trong thời gian dài.

d. Cây sanh

Thuộc dòng thân gỗ, có tuổi thọ lâu năm, chiều cao cây trung bình từ 15-20m.

Khả năng sinh trưởng mạnh, cho ra nhiều vành lá và nhánh.

Tán lá cây rậm rạp, um tùm, vô cùng xanh tốt.

e. Cây cọ cảnh

Có kích thước nhỏ hơn, chiều cao trung bình từ 0,5-2m.

Thân cây thuộc loại thân gỗ, màu xám, có các vết sẹo do cành già bị rụng để lại.

Mép lá cọ quạt có hình răng cưa, bề mặt xếp thành nếp và có gân hình chân vịt.

Cuống lá thon dài, có gai nhọn mọc dọc.

g. Cây trạng nguyên

Loại cây cảnh bụi, thân gỗ nhỏ và thường cao từ 0,6-4m.

Lá cây trạng nguyên màu đỏ phía trên sau đó chuyển dần thành màu xanh khi trưởng thành, lá có hình răng cưa.

Thực hành: Quan sát và mô tả một loại cây cảnh có trong khuôn viên trường học của em.

Bài giải

Cây hoa ngũ sắc có nhiều tên gọi khác nhau, nhưng chúng có nhiều màu hoa: trắng, hồng, vàng, đỏ, cam,... Cây có sức sống khỏe, dễ chăm sóc.

Ngũ sắc hiện nay được nhiều công trình lớn sử dụng làm cây trồng nền bởi chúng có sức sống mãnh liệt, cây có chiều cao vừa phải, trồng lâu năm thì cây cao lên đến 1m.

Vận dụng: Em hãy kể thêm một số loại cây cảnh mà em biết và hướng dẫn cho bạn đặc điểm nhận biết các loại cây cảnh đó.

Bài giải

Cây phát tài hay còn được gọi là cây kim tiền. Đây là loài cây được rất nhiều người lựa chọn. Cây phát tài với những tán lá sum suê chính là hình ảnh tượng trưng cho sự phát triển của gia chủ về kinh tế, tiền bạc. Hơn thế nữa, lá của cây phát tài còn rất đẹp, bóng, xanh mượt, tán lá cân đối.