Câu 1: Đề tài và các yếu tố thi luật của bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật:

Bài giải:

- Đề tài: Thiên nhiên và quê hương đất nước

Bước tới đèo Ngang bóng xế tà, (vần)

   T      T   B      B        T     T  B

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa. (vần)

  T   B     B     T   T   B      B

Lom khom dưới núi tiều vài chú,

   B       B       T    T    B    B    T

  T     T    B     B    T    T     B

Nhớ nước, đau lòng con cuốc cuốc,

   T      T       B    B     B     T       T

Thương nhà, mỏi miệng cái da da. (vần)

   B          B     T      T        T  B   B

Dừng chân đứng lại: trời, non, nước,

  B        B      T     T     B     B       T

Một mảnh tình riêng, ta với ta. (vần)

  T      T       B     B     B   T  B

+ Vần: bằng

+ Luật: trắc

+ Đối: câu 3 và câu 4, câu 5 và câu 6

Câu 2: Các yếu tố thời gian, không gian, âm thanh, sự vật được tác giả sử dụng để miêu tả bức tranh thiên nhiên.

Bài giải:

- Thời gian: bóng xế tà (buổi chiều tà)

- Không gian: Đèo Ngang

- Âm thanh: con quốc quốc, cái gia gia

- Sự vật: Cỏ cây chen đá, lá chen hoa, chú tiều, chợ bên sông, con quốc quốc, cái gia gia, trời, non, nước.

Câu 3: Cảm xúc, tâm trạng của nhà thơ

Bài giải:

- Tâm trạng nhớ nước, nhớ nhà, nhớ quê hương của tác giả. Đó cũng chính là tâm trạng hoài cổ của nữ sĩ.

- Tâm trạng cô đơn, trống vắng, lẻ loi một mình đối diện với chính mình giữa vũ trụ bao la, rộng lớn.

Câu 4: Tác dụng của các từ tượng hình, từ tượng thanh và biện pháp tu từ đảo ngữ.

Bài giải:

- Từ tượng hình: lom khom, lác đác

- Từ tượng thanh: quốc quốc, gia gia

=> Tác dụng:

- Nhà thơ muốn nhấn mạnh vào sự nhỏ bé của con người trước thiên nhiên rộng lớn. Con người chỉ nằm là một chấm buồn lặng lẽ giữa một thiên nhiên rộng lớn. Thiên nhiên mới là trung tâm trong bức tranh đèo Ngang.

- Bộc lộ nỗi lòng nhớ thương của mình với đất nước, quê hương.