Phong trào dân chủ 1936 - 1939 diễn ra trong hoàn cảnh lịch sử: 

• Hoàn cảnh thế giới
• Chủ nghĩa phát xít hình thành, trở thành mối nguy cơ chiến tranh, đe dọa hòa bình và an ninh thế giới.
• 7/1935 Đại hội lần thứ 7 của quốc tế cộng sản chủ trương thành lập mặt trận ND nhằm chống phát xít và nguy cơ chiến tranh.
• 5/1936 mặt trận nhân dân Pháp lên nắm chính quyền ban hành chính sách tiến bộ cho cả thuộc địa.
• Hoàn cảnh trong nước: Hậu quả của khủng hoảng kinh tế cùng chính cách phản động của Pháp làm cho đời sống ND ta càng đói khổ.

Diễn biến và ý nghĩa lịch sử của phong trào:

• Diễn biến:
• Giữa năm 1936, diễn ra cuộc vận động Đông Dương Đại hội.
• Đầu năm 1937, nhiều cuộc mít tinh, biểu tình, đưa "dân nguyện",...đã diễn ra, trong đó công nhân và nông dân là lực lượng đông đảo và hăng hái.
• Ngày 1/5/1938, tại khu đấu Xảo (Hà Nội) đã diễn ra cuộc mít tinh khổng lồ của 2,5 vạn người...
• Nhiều tờ báo công khai của Đảng, của Mặt trận dân chủ Đông Dương và các đoàn thể quần chúng ra đời.
• Cuối năm 1938, phong trào đấu tranh công khai bị thu hẹp dần.
• Tháng 9/1939 chiến tranh thứ hai bùng nổ thì phong trào chấm dứt.
• Ý nghĩa lịch sử của phong trào dân chủ 1936 - 1939:
• Trình độ chính trị và công tác của cán bộ Đảng viên được nâng lên, uy tín của Đảng mở rộng.
• Quần chúng được tập dượt đấu tranh, một đội quân chính trị hùng hậu được hình thành
• Là cuộc tập dượt thứ 2 chuẩn bị cho cách mạng tháng 8/1945.