[toc:ul]

Phần mở đầu

Nhìn vào vản đồ tự nhiên thế giới, ta nhận ra địa hình bề mặt Trái Đất thật là phức tạp. Trên lục địa, có các dãy núi cao từ 5 000m trở lên, có những cao nguyên rộng lớn, lại có các đồng bằng khá bằng phẳng, có cả những vùng đất thấp hơn cả mực nước đại dương thế giới. Trong lòng đại dương thế giới còn có các dãy núi ngầm, vực biển sâu. Do đâu mà địa hình Trái Đất lại phân hóa phức tạp như vậy?

Quá trình nội sinh, quá trình ngoại sinh

Câu 1: Tại sao các quá trình nội sinh lại làm cho bề mặt Trái Đất trở nên gồ ghề?

Đáp án chi tiết:

   Các quá trình nội sinh liên quan tới nguồn năng lượng được sinh ra trong lòng Trái Đất, thể hiện ở quá trình tạo núi. Khi các mảng kiến tạo dịch chuyển sẽ tác làm cho địa hình bề mặt bị nhô lên. 

=> Do đó, địa hình trở nên gồ ghề.

Câu 2: Hãy cho biết quá trình ngoại sinh có gì khác với quá trình nội sinh?

Đáp án chi tiết:

Sự khác nhau giữa quá trình nội sinh và quá trình ngoại sinh là:

• Nội sinh:
• Là lực sinh ra ở bên trong Trái Đất
• Tác động của nội lực thường làm cho bề mặt Trái Đất gồ ghề
• Ngoại sinh:
• Là lực sinh ra từ bên ngoài, trên bề mặt Trái Đất.
• Tác động của ngoại lực lại thiên về san bằng, hạ thấp địa hình.

=> Nội sinh và ngoại sinh là hai lực đối nghịch nhau, xảy ra đồng thời cùng lúc.

Hiện tượng tạo núi

Câu 1: Quan sát hình 10.2, hãy trình bày hiện tượng tạo núi là kết quả của các quá trình nội sinh và ngoại sinh.

Đáp án chi tiết:

Quan sát hình 10.2 ta thấy:

• Với sự dịch chuyển và xô đẩy lẫn nhau của các mảng kiến tạo ở bên trong lòng Trái Đất đã khiến cho bề mặt Trái Đất nhô lên thành núi.
• Bên ngoài, ngoại lực phá hủy, bóc mòn đất đá ở núi và vận chuyển đất đá bồi tụ tại những vùng lồi lõm. Từ đó, núi có dốc và sườn núi thoải hơn, mềm mại hơn.

Phần luyện tập và vận dụng

Câu 1: Trong hai hiện tượng sau đây, hiện tượng nào là do quá trình nội sinh, hiện tượng nào là do quá trình ngoại sinh?

• Mưa lớn gây ra đá lở ở miền núi
• Động đất gây ra đá lở ở miền núi

Đáp án chi tiết:

Trong hai quá trình trên:

• Mưa lớn gây ra đá lở ở miền núi -> Quá trình ngoại sinh
• Động đất gây ra đá lở ở miền núi -> Quá trình nội sinh

Câu 2: Các bãi bồi mọc theo sông, suối có nguồn gốc nội sinh hay ngoại sinh? Vì sao?

Đáp án chi tiết:

   Các bãi bồi dọc theo sông, suối có nguồn gốc ngoại sinh vì: Nó hình thành do mưa lũ từ trên thượng nguồn, nước chảy lớn bào mòn dọc hai bên bờ sông suối và đẩy đất đá xuống vùng dưới. Khi đến một khu vực nhất định, tốc độ dòng nước yếu hơn, đất không bị đẩy trôi nữa thì dần dần trở thành những bãi bồi.