Giáo án Powerpoint vật lí 7 kết nối tri thức (có xem trước)

BÀI 20: CHẾ TẠO NAM CHÂM ĐIỆN ĐƠN GIẢN

KHỞI ĐỘNG

Đây là nam châm của cần cẩu dọn rác kim loại. Theo em, nam châm ở cần cẩu có phải là nam châm vĩnh cửu mà ta đã học không? Vì sao?

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Nam châm điện

Quan sát Hình 20.1 – Cấu tạo của nam châm điện, đọc thông tin mục I SGK trang 96 và trả lời câu hỏi:

• Nam châm điện là gì?
• Mô tả cấu tạo của nam châm điện.

Các thí nghiệm cho thấy, dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng hay trong cuộn dây đều sinh ra từ trường, người ta ứng dụng tính chất này để chế tạo ra nam châm, gọi là nam châm điện.

SOẠN GIÁO ÁN VẬT LÍ  6 KNTT CHI TIẾT:

Cấu tạo của nam châm điện:

• A là ống dây dẫn
• B là là một thỏi son non được lồng vào trong lòng ống dây.

Hai đầu cuộn dây được nối với hai cực nguồn điện E thông qua khóa K.

Làm cách nào để biết ống dây đã trở thành nam châm điện?

Để biết ống dây đã trở thành nam châm điện hay chưa, ta cho dòng điện chạy vào ống dây bằng cách đóng khóa K.

1. Chế tạo nam châm điện đơn giản

Chia HS thành các nhóm, quan sát Hình 20.2 SGK trang 97 và tiến hành thí nghiệm chế tạo nam châm điện đơn giản.

Cách làm:

Dùng một đoạn dây đồng quấn xung quanh một ống nhựa, luồn vào trong ống một chiếc đinh sắt dài, nối hai đầu dây với nguồn điện (pin) qua một công tắc điện.

• Tiến hành thí nghiệm
• Đóng công tắc điện
• Ngắt công tắc điện

Thay đổi nguồn điện bằng cách tăng số pin, đóng công tắc điện

Thay đổi cực của nguồn điện

Từ kết quả thí nghiệm, em rút ra kết luận gì về từ trường của nam châm điện?

Từ trường của nam châm điện chỉ tồn tại trong thời gian dòng điện chạy trong ống dây. Dòng điện thay đổi thì từ trường của nam châm cũng thay đổi.

1. SOẠN GIÁO ÁN VẬT LÍ 7 KNTT CHUẨN:

• Giáo án Powerpoint vật lí 7 kết nối tri thức (có xem trước)
• Giáo án word môn vật lí 7 kết nối tri thức

Một số ứng dụng của nam châm điện

Cần cẩu dọn rác:

• Nam châm điện được dùng ở cần cẩu dọn rác có lực từ rất mạnh, Nam châm điện còn là bộ phận không thể thiếu trong các động cơ điện, máy phát điện.

Nêu một số ứng dụng của nam châm điện mà em biết.

• Y học: dùng từ trường và sóng ra-đi-o nhằm giải quyết tại chỗ các vấn đề trong bộ phận cơ thể của bệnh nhân mà không cần phẫu thuật xâm lấn.
• Công nghiệp: động cơ điện, xe bán tải điện, micro, bộ cảm biến, loa phóng thanh, ống sóng đi du lịch, đồ trang sức,...
• Giao thông vận tải: giúp cho vận tốc của tàu nhanh hơn, đạt tốc độ cao hơn.

TỔNG KẾT

• Cấu tạo của nam châm điện bao gồm ống dây dẫn, một thỏi sắt non lồng trong lòng ống dây, hai đầu ống dây nối với 2 cực của nguồn điện. Lõi sắt non trong ống dây có tác dụng làm tăng từ trường của nam châm điện.
• Từ trường của nam châm điện chỉ tồn tại trong thời gian dòng điện chạy trong ống dây. Dòng điện thay đổi thì từ trường của nam châm cũng thay đổi.

SOẠN GIÁO ÁN VẬT LÍ 8 KNTT MỚI KHÁC:

• Giáo án Powerpoint vật lí 8 kết nối tri thức (có xem trước)
• Giáo án word môn vật lí 8 kết nối tri thức

LUYỆN TẬP

Câu 1. Hãy điền dấu (x) vào ô Đúng hoặc Sai các câu dưới đây nói về châm điện:

Câu 2. Làm thế nào để thay đổi cực từ của nam châm điện?

Ta thay đổi chiều dòng điện chạy vào dây dẫn.

Câu 3. Xác định cực của nam châm điện khi có dòng điện chạy trong ống dây.

SOẠN GIÁO ÁN TẤT CẢ CÁC MÔN LỚP 8 MỚI:

• Giáo án 8 chân trời sáng tạo kì 1, kì 2
• Giáo án 8 kết nối tri thức kì 1, kì 2
• Giáo án 8 cánh diều kì 1, kì 2

VẬN DỤNG

Dòng điện chạy vào động cơ điện thường rất lớn, có khi đến hàng nghìn ampe. Nếu để công tắc điện trực tiếp ở mạch điện này thì rất nguy hiểm, cho nên người ta dùng role điện từ. Sơ đồ hình bên mô tả ứng dụng của role điện từ: 1 – nam châm điện, 2 – thanh thép đàn hồi, 3 – công tắc điện, 4 – lò xo, 5 – động cơ điện. Hãy giải thích hoạt động của thiết bị này.

Đóng khóa điện (K), nam châm điện (1) hoạt động, hút thanh thép đàn hồi (2); công tắc điện (3) đóng, dòng điện chạy vào động cơ (5). Muốn động cơ ngừng hoạt động thì ngắt khóa điện đầu vào, nam châm điện không còn từ tính, lò xo (4) kéo thanh thép lên, công tắc (3) ngắt điện chạy vào động cơ, động cơ ngừng hoạt động.