A- Trắc nghiệm

Câu 1: Hãy xác định phương án đúng.

1.1. Tư liệu hiện vật là

A. di tích, đồ vật của người xưa còn được giữ lại trong lòng đất hay trên mặt đất.

B. những lời mô tả về các hiện vật của người xưa được lưu truyền lại.

C. đồ dùng mà thầy cô giáo em sử dụng để dạy học.

D. bản ghi chép, nhật kí hành trình của các nhà thám hiểm trong quá khứ.

Hướng dẫn trả lời: 

Đáp án: A. di tích, đồ vật của người xưa còn được giữ lại trong lòng đất hay trên mặt đất.

1.2. Tư liệu chữ viết là

A. những hình khắc trên bia đá.

B. những bản ghi; sách được in, khắc bằng chữ viết; vở chép tay,... từ quá khứ còn được lưu lại đến ngày nay.

C. những hình về trên vách hang đá của người nguyên thuỷ.

D. những câu chuyện cổ tích.

Hướng dẫn trả lời: 

Đáp án: B. những bản ghi; sách được in, khắc bằng chữ viết; vở chép tay,... từ quá khứ còn được lưu lại đến ngày nay.

1.3. Truyền thuyết “Sơn Tỉnh - Thủy Tinh” cho biết điều gì về lịch sử của đân tộc ta?

A. Truyền thống chống giặc ngoại xâm.

B. Truyền thống nhân đạo, trọng chính nghĩa.

C. Nguồn gốc dân tộc Việt Nam.

D. Truyền thống làm thuỷ lợi, chống thiên tai.

Hướng dẫn trả lời: 

Đáp án: D. Truyền thống làm thuỷ lợi, chống thiên tai.

1.4. Hình 4. Những tấm bia ghi tên người đỗ Tiến sĩ thời xưa ở Văn Miếu (Hà Nội) (trang 12, SGK) thuộc loại tư liệu nào?

A. Tư liệu hiện vật.                                       B. Tư liệu truyền miệng.

C. Tư liệu chữ viết.                                       D. Cả tư liệu hiện vật và chữ viết.

Hướng dẫn trả lời: 

Đáp án: D. Cả tư liệu hiện vật và chữ viết.

Câu 2: Hãy xác định các câu sau đây đúng hay sai về nội dung lịch sử.

A. Các nhà sử học chỉ cần dựa vào phán đoán của mình về hiện vật, sự kiện, nhân vật lịch sử,... để phục dựng lại lịch sử.

B. Các nhà sử học dựa vào các nến văn hoá khảo cổ để phục dựng lại lịch sử.

C. Các nhà sử học dựa vào các nguồn sử liệu: hiện vật, chữ viết, truyền miệng, gốc,... để phục dựng lại lịch sử.

D. Các nhà sử học phục dựng lại lịch sử mà không cần dựa vào các công trình nghiên cứu của các nhà địa chất học, sinh vật học, động vật học.

E. Tư liệu gốc là những câu chuyện cổ tích, truyền thuyết lịch sử.

G. Tư liệu gốc là những đồ vật của người xưa còn được lưu giữ.

H. Tư liệu gốc là những thông tin đấu tiên và trực tiếp về sự kiện hoặc thời kì lịch sử nào đó.

I.. Tư liệu gốc là những di tích, danh thẳng thiên nhiên, công trình kiến trúc của người xưa còn được bảo tồn đến ngày nay. 

Hướng dẫn trả lời: 

- Câu đúng về nội dung lịch sử là: B, C, G, H, I

- Câu sai về nội dung lịch sử là: A, D, E

Câu 3: Hãy ghép nguồn sử liệu ở cột A với khái niệm, ý nghĩa ở cột B sao cho phù hợp.

Hướng dẫn trả lời: 

B- Tự luận

Câu 1: Theo em, những nguồn sử liệu nào có thể sử dụng để tìm hiểu và phục dựng lại lịch sử? Hãy nêu ví dụ cụ thể.

Hướng dẫn trả lời: 

- Những nguồn sử liệu nào có thể sử dụng để tìm hiểu và phục dựng lại lịch sửlà tư liệu hiện vật, tư liệu truyền miệng, tư liệu chữ viết. Ngoài ta còn các nguồn tư liệu khác có thể sử dụng như phim ảnh, ghi âm, băng ghi hình, ngôn ngữ,...

- Ví dụ đoạn tư liệu Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Hồ Chí Minh toàn tập là minh chứng sống động cho tư liệu chữ viết thể hiện miềm tin sâu sắc của Người về cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Câu 2: Các nguồn sử liệu có ý nghĩa như thế nào trong việc tìm hiểu lịch sử?

Hướng dẫn trả lời: 

Mỗi nguồn xử liệu đều cho biết hoặc tái hiện lại một phần cuộc sống trong quá khứ. Nếu tìm được nhiều loại tư liệu thì có thể phục dựng lại quá khứ một cách đầy đủ hơn.

Câu 3: Hãy cho biết những tư liệu lịch sử dưới đây thuộc loại sử liệu nào? Vì sao? 

Hướng dẫn trả lời: 

• a và d vừa là tư liệu hiện vật vừa là tư liệu gốc vì nó là hiện vật vẫn còn tồn tại đến ngày nay.
• b là tư liệu truyền miệng vì đó là câu chuyện được lưu truyền trong dân gian từ đời này sang đời khác.
• c là tư liệu chữ viết vì đó là bản Chiếu dời đô được vua Lý THái Tổ viết.

Câu 4: Từ đoạn tư liệu dưới đây, em có nhận xét gì về vai trò của lịch sử?