Bài tập 1: Em hãy điền nội dung thích hợp vào chỗ trống (...) trong đoạn văn sau:

Hướng dẫn trả lời:

Mưa là nước rơi ở trạng thái lỏng hay rắn từ các đám mây xuống bề mặt Trái Đất. Để mưa rơi xuống đất, các hạt giọt nước phải thắng được sức cản của không khí và sự bay hơi trên đường đi của chúng. Các nhân tố ảnh hưởng tới lượng mưa và sự phân bố mưa trên Trái Đất gồm 5 nhân tố: khí áp, Frông, gió, dòng biển, địa hình. Lượng mưa được phân bố khác nhau theo vĩ độ và theo khu vực

Bài tập 2: Trung đang thắc mắc vì sao trên Trái Đất có những khu vực mưa nhiều, những khu vực mưa rất ít. Em hãy đóng vai thầy hoặc cô giáo, giải thích các câu hỏi về các nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa của Trung nhé.

1. Vì sao những vùng khí áp thấp lại có lượng mưa lớn. 

2. Ngược lại, vì sao những vùng khí áp cao lại mưa rất ít hoặc không có mưa?

3. Frông là gì? Tại sao frông thường gây ra mưa?

4. Mô tả đặc điểm mưa ở frông nóng và frông lạnh.

5. Mưa frông hay mưa dải hội tụ là gì?

6. Hãy cho ví dụ về vai trò của gió đến hình thành mưa ở một địa điểm.

7. Tại sao dòng biển nóng lại gây mưa nhiều?

8. Ngược lại, vì sao những khu vực có dòng biển lạnh chảy qua lại mưa ít?

9. So sánh lượng mưa ở sườn núi đón gió và sườn núi khuất gió.

10. Vì sao ở những sườn núi, đỉnh núi cao thường ít mưa?

Hướng dẫn trả lời:

1. Vì sao những vùng khí áp thấp lại có lượng mưa lớn?

- Do đây là khu vực hút gió, có không khí ẩm liên tục bốc lên cao, ngưng tụ và tạo thành mây, sinh ra mưa.

2. Ngược lại, vì sao những vùng khí áp cao lại mưa rất ít hoặc không có mưa?

- Do các vùng khí áp cao có gió thổi đi, không khí không bốc hơi lên được nên mưa rất ít hoặc không mưa.

3. Frông là gì? Tại sao frông thường gây ra mưa?

- Frông là lớp tiếp xúc giữa hai khối khí có tính chất khác nhau.

- Frông thường gây mưa vì dọc các Frông nóng và Frông lạnh luôn có tranh chấp giữa các khối không khí đã gây nên các nhiễu loạn không khí, tạo mây và sinh ra mưa.

4. Mô tả đặc điểm mưa ở frông nóng và frông lạnh.

- Frông nóng thường có sương mù xuất hiện, gió mạnh và giật từng đợt. - Frông lạnh thường có mưa rào, đôi khi có mưa đá, phạm vi mưa hẹp hơn Frông nóng.

5. Mưa frông hay mưa dải hội tụ là gì?

- Mưa frông hay mưa dải hội tụ là miền có frông hoặc dải hội tụ nhiệt đới đi qua thường có mưa nhiều.

6. Hãy cho ví dụ về vai trò của gió đến hình thành mưa ở một địa điểm.

- Gió mang hơi nước từ đại dương vào trong lục địa, hơi nước được đẩy lên cao, ngưng kết tạo thành mây và gây ra mưa, càng vào sâu trong lục địa, hơi nước càng bốc hơi nhiều nên mưa càng ít.

7. Tại sao dòng biển nóng lại gây mưa nhiều?

- Dòng biển nóng gây mưa nhiều vì không khí nơi dòng biển nóng chảy qua bốc lên mang nhiều hơi nước, tạo mây gây mưa.

8. Ngược lại, vì sao những khu vực có dòng biển lạnh chảy qua lại mưa ít?

- Những khu vực có dòng biển lạnh chảy qua lại mưa ít vì không khí bị lạnh, co lại, hơi nước không thể bốc hơi lên được nên không thể hình thành mây và gây mưa.

9. So sánh lượng mưa ở sườn núi đón gió và sườn núi khuất gió.

- Sườn núi đón gió thường mưa nhiều

- Sườn núi khuất gió thường mưa ít.

10. Vì sao ở những sườn núi, đỉnh núi cao thường ít mưa?

- Ở những sườn núi, đỉnh núi cao thường ít mưa vì đến một độ cao nhất định, độ ẩm không khí giảm sẽ không còn mưa.

Bài tập  3: Những ý sau đây đúng (Đ) hay sai (S)? Đánh dấu (X) vào các ô tương ứng bên cạnh mỗi ý.

Hướng dẫn trả lời: 

Bài tập 4: Em hãy ghép những mảnh thông tin dưới đây với đám mây chứa lượng mưa tương ứng.

Hướng dẫn trả lời:

• Mưa nhiều: sườn núi đón gió, giải hội tụ nhiệt đới, dòng biển nóng, khí áp thấp, gió mùa, frông
• Mưa ít hoặc không mưa: Khí áp cao, đỉnh núi cao, gió Tín phong, sườn núi khuất gió, dòng biển lạnh.

Bài tập 5: Dựa vào nội dung mục II, bài 10 trong SGK, em hãy hoàn thành sơ đồ sau: 

Hướng dẫn trả lời:

Bài tập 6: Dựa vào hình 10.2 trong SGK, em hãy điền tên một số địa điểm trên các lục địa có lượng mưa trung bình năm khác nhau vào bảng sau:

Hướng dẫn trả lời:

Bài tập 7: Em hãy sưu tầm hình ảnh về những nơi mưa nhiều và những nơi mưa ít trên Trái Đất. Dán hình ảnh vào các ô bên dưới và viết những thông tin theo gợi ý dưới đây.

Hướng dẫn trả lời: