Giải SBT bài 2: Bài học cuộc sống (Đọc)

Hướng dẫn giải: Giải SBT bài 2: Bài học cuộc sống (Đọc), trang 19 ngữ văn 7 tập 1. Đây là vở bài tập nằm trong bộ sách "Chân trời sáng tạo" được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ nắm bài học tốt hơn.

1. Đọc hai văn bản Thỏ và rùa, Chuyện bỏ đũa và trả lời các câu hỏi phía dưới.

THỎ VÀ RÙA

Ngày xưa, thỏ lúc nào cũng cười mũi con rùa về sự chậm chạp. Nhưng rùa thì dẫn lỏng trước sự khoe khoang của thỏ Một hôm, trước đông đủ bả thủ, rủa thách thỏ chạy thì.

Thỏ trả lời: 

– Đảng có đùa dai! Bạn không biết là tôi có thể chạy cả chục vòng quanh bạn hay sao.

Rùa mìm cười – Không cần nhiều lời. Muốn biết ai nhanh thì cử việc 

Thế là trưởng đua được vạch ra. Con cáo làm trọng tải. Nó hi ba tiếng là cuộc thi bắt đầu Thoắt một cải, con thỏ đã biến mất. Con rùa củ chậm chạp bước theo. Các thủ khác ở dọc đường cổ võ

Một lúc sau, thỏ đúng lại đợi rủa, nhân tiện diễu chơi cho bõ ghét. Đợi một lúc mả rùa vẫn chưa tới. Thỏ vừa thiêm thiếp vừa lẩm bẩm

– Ta cứ chợp mắt một tỉ trên bãi cỏ này. Khi trời mát xuống ta sẽ chạy tiếp cũng chẳng muộn gi

Thể rồi nó dạng chân, duỗi tay, nhắm mắt ngủ ngon lành. Một lúc sau, con rua ì ạch bò tới.

Nó bỏ qua chỗ con thỏ đang ngủ say, rồi đến được mức cuối. Tiếng reo hồ náo nhiệt

Lúc đó, con thỏ vừa mở mắt. Biết mình thua cuộc, thỏ xấu hổ trốn vào rừng.

CHUYÊN BỎ ĐŨA

Ngày xưa, có ông lão nông dân nó rất thông minh. Ông rất buồn vì thấy trong gia đình, các con ông hay cãi cọ với nhau. Ông cổ khuyên nhủ, nhưng vô ích. Một hôm, nằm trên giường bệnh, ông gọi các con lại. Ông buộc đũa thành một bỏ, để trước mặt các con. Sau đó, ông truyền cho mỗi đưa đến bẻ bỏ đũa ra làm đôi, nhưng không đến nào bé nổi. Cuối cùng, ông cởi bỏ đưa ra, đưa cho mỗi đàn một chiếc. Ai này bẻ gãy dễ dàng.

Mấy đứa con nhìn nhau, không biết người cha co y nói gì. Ông giả nghiêm nghị bảo:

– Các con yêu dấu! Bao giờ các con còn đoàn kết như bỏ đĩa này thì không kẻ thù nào làm hai được các con nếu các con cử chia rẽ và cãi vã, thị các cơn sẽ sớm bị tiêu diệt

a. Nếu các đặc điểm chính của truyện ngụ ngôn được thể hiện trong văn bản trên.

b. Sau khi đọc truyện Thỏ và rùa, một số bạn cho rằng, việc rửa thắng thổ là khó xảy ra trong thực tế (nếu không phải vậy thì đã chẳng có câu: “Chậm như rùa!"). Các bạn khác lại cho rằng việc rủa thắng thỏ là xung đảng và rất thuyết phục. Em đồng tỉnh với ý kiến nào? Vì sao?

c. Một số bạn băn khoăn không dám chắc Chuyện bỏ đĩa là truyện ngụ ngôn hay là truyện cổ tích. Nếu được các bạn ấy hỏi ý kiến trong việc xác định thể loại, em sẽ trả lời các bạn thế nào?

d. Theo em, cách kết thúc của hai văn bản Chuyện bỏ đĩa và Hai người bạn đồng hành và con gấu có điểm gì giống nhau? Điểm giống nhauấy giúp em rút ra lưu ý gì khi đọc các truyện ngụ ngôn có cách kết thúc tương tự?

Trả lời:

a. Truyện ngụ ngôn là truyện kể có thể kể bằng văn xuôi hoặc văn vần, có tính chất đối nhân xử thế, dùng cách ẩn dụ hoặc nhân hóa loài vật, con vật hay kể cả con người để thuyết minh cho một chủ đề luân lý, triết lý một quan niệm nhân sinh hay một nhận xét về thực tế xã hội hay những thói hư tật xấu của con người.

b.

- Trước các ý kiến tranh luận em cần định hướng ý kiến của minh theo ba khả năng

+ Khẳng định đồng tỉnh với ý kiến của bên thứ nhất, nếu ý kiến này đúng + Khẳng định, đồng tỉnh với ý kiến của bên thứ hai, nếu ý kiến này đang + Khẳng định, đồng tỉnh phần đúng và bác bỏ phần chia đúng trong ý kiến của mỗi bên. - Theo đó, để đem ra được ý kiến riêng của mình trong trường hợp này, em cần lần lượt xét xem

+ Về thực chất, ý kiến của hai bên có khác biệt theo kiểu trái ngược nhau không?

- Từ việc xem xét đó nhận ra mỗi ý kiến có thể có ý đúng nhưng chưa thuyết phục do có sự lầm lẫn hoặc thiếu chặt chẽ do cách diễn đạt hoặc thiếu lí lẽ, bằng chồng.

Chẳng hạn

+ Việc đồng nhất nhân vật thỏ, rua trong truyện ngụ ngôn (thường được hui cầu phóng đại,...) với hình ảnh thỏ, rủa ngoài đời thực là sai lầm (ý kiến thu nhất).

+ Việc cho rằng rủa thắng thô là “xung đảng và rất thuyết phục" nhưng lại không nói rõ “trong truyện ngụ ngôn Thỏ và rùa" hay trong đời thực là không chặt chẽ, không đưa ra li lẽ, bằng chúng nên chưa thuyết phục (ý kiến thur hai).

- Kết luận của em có thể đưa ra theo hướng: Đồng tỉnh với ý kiến thứ hai nhưng đưa thêm li lẽ, bằng chứng và diễn đạt sao cho chặt chẽ hơn

Em có thể dựa vào các mục tử trong Tri thức Ngữ văn liên quan đến hai thể loại truyện ngụ ngôn và truyện cổ tích (đã học ở lớp 6) để thực hiện yêu cầu của câu hỏi.

- Về cách thức, tuy theo đối tượng em có thể trả lời ngắn gọn theo cách thông thường, hoặc thực hiện theo hai bước: Biroc 1: Sir dung mot bang ) sánh đối chiếu các đặc điểm, yếu tố chính

của hai thể loại giúp bạn phân biệt rõ hai thể loại

Bước 2: Đối chiếu đặc điểm truyện ngụ ngôn với Chuyện bỏ đĩa để giúp bạn nhận ra đây là truyện ngụ ngôn, không phải truyện cổ tích (cũng cần lin ý phân biệt truyện cổ tích với truyền cổ). Lan ý: Bài tập không chỉ yêu cầu đưa ra câu trả lời mà còn yêu cầu nêu lên được cách em trả lời bản khoản của bạn.

d. . Chân trời sáng tạo - Em cần đọc lại hai truyện, chủ ý phần kết thúc.

+ Cuối truyện Hai người bạn đồng hành và con gấu có cuộc đối thoại giữa hai người bạn và kết thúc truyện là câu trả lời bất ngờ của người bạn suýt bị gấu và chết trong gang tấc.

“... người trên cây trào xuống gặp bạn, cười và nói rằng: "Ông Gầu thì thần với cậu điều gì đó"

"Ông ấy bảo tớ rằng", người kia nói, "không nên tin vào những kẻ bỏ mặc bạn bè trong con hoạn nạn

+ Cuối truyện Chuyện bỏ đùa là lời khuyên dạy của người cha đối với

những người con

“ Các con yêu dầu Bao giờ các con còn đoàn kết như bỏ đĩa này thì không kẻ thù nào làm hại được các con. Nhưng nếu các con cử chia rẽ và cất

vã, thì các con sẽ sớm bị tiêu diệt." - Kết luận mà em cần nêu lên là

+ Hai truyền giống nhau ở chỗ bài học của truyền được nêu lên bằng một câu nói của nhân vật ở cuối truyện

+ Điều này cho thấy: một trong những cách nếu bài học ở truyện ngụ ngôn là sử dụng một lời thoại của nhân vật ở phần kết thúc truyện. Vậy khi đọc một số truyện ngụ ngôn có cấu trúc tương tự, người đọc có thể dựa vào lời thoại của nhân vật để rút ra bài học mà tác giả gửi gắm.

– Em cần đọc kĩ vì chi (cột bên trái) về cách tóm tắt tình huống, tác dụng bài học trong truyền Thỏ và rùa để thực hiện yêu cầu của để bài đối với truyện Chuyện bỏ đĩa.

- Tình huống, tác dụng bài học trong Chuyện bỏ đua có thể tóm tắt trong sự đối chiếu với các yếu tố này trong truyện Thỏ và rùa qua bảng sau:

 

Giải đáp câu hỏi và bài tập

2. Dựa vào các thông tin (tinh huống, tác dụng, bài học) trong bảng dưới đẩy đối với truyện Thỏ và rùa, hãy hoàn tất các thông tin đối với truyện Chuyện bỏ đĩa

Nội dung

Thỏ và rùa

Chuyện bó đũa

Tình huống

Bị thở chê là chậm chạp, rùa thách thỏ chạy thi trước sự chứng kiến của bá thú. Thỏ ỷ mình chjay nhanh, xem thường đối thủ nên thua cuộc , rùa chăm chỉ chạy hết sức mình nên đã chiến thắng.

 

Tác dụng

Thể hiện sự kiêu ngạo, khinh thường đối thủ của thỏ, sự cần mẫn, chăm chỉ và tự tin của rùa.

Thể hiện bài học câu chuyện muốn đề cập qua thát bại của thỏ và chiến thắng của rùa.

 

Bài học

Sự chăm chỉ, cần mẫn, tự tin có thể làm nên chiến thắng.

Chậm mà chắc và tự biết sức mình, hơn nhanh mà ỷ lại, kiêu ngạo, cần phải biết người biết ta,….

 

 Dựa vào bẳng dưới đây, tóm tắt tình huống truyện, chuỗi sự kiện được kể (cốt truyện), bài học ứng xử trong truyện Chuyện bó đũ

Nội dung

Thỏ và rùa

Chuyện bó đũa

Tình huống

Thỏ và rùa chạy thi  thỏ ý. Mình chạy nhanh, xem thường đối phương nên thua cuộc, rùa chăm chỉ chjay hết sức mình nên đã chiến thắng

 

Chuỗi sự kiện

-       Thỏ vốn khinh thường rùa và chê rùa chậm chạp. Rùa công khai thách thỏ chjay thi và cuộc thi được tiến hành trước sự chứng kiến của bá thú,

-       Vào cuộc thi, rùa cần mẫn chăm chỉ.

-       Thỏ ý mình chạy nhanh cứ nhởn nhơ trêu chọc rùa, thậm chí lại còn gnur một giấc ngon lành.

-        Lúc thỏ tỉnh dạy  thì rùa đã về đích. Biết mình thua cuỗ không hteer chối cãi, thỏ ta xấu hổ lánh mặt vào rừng.

 

Bài học

Chăm chỉ sẽ giúp đến đích sớm hơn, hơn thua ở việc làm, hành động thực, không ở lời nói suông

 

 g. Có bạn cho rằng, bài học vẫn không có gì thay đổi, nếu thay hai nhân vật thỏ và rùa trong truyện bằng hai nhân vật đều là thỏ hoặc hai nhân vật đều là của chạy thì với nhau, và vì một lí do nào đó, con vật tưởng là yếu hơn, chậm hơn đã giành chiến thắng. Em có đồng ý như vậy không? Vì sao?

2. Đọc văn bản Con cáo và quả nho và trả lời các câu hỏi phía dưới:

CON CÁO VÀ QUẢ NHỎ

Một hôm, có con cáo kia vừa đối bụng vừa khát nước. Nó lên vào vướn nho để ăn trộm Vườn nhỏ đầy những trái bóng mong, lủng lẳng trên giản, nhưng lại quá cao. Cho nhảy lên rớt xuống cả chục lần mà vẫn không bắt được một chán thấp nhất. Cuối cùng, nó bước đi và lẩm bẩm

- Ai mà thêm những trái nho xanh lẽ đó. Chua lắm! Không chúng lại có cả sâu trong đó nữa.

(Truyền Ngụ ngôn Aesop, Phan Như Huyền)

a. Tóm tắt tình huống truyện, chuỗi sự kiện (cốt truyện) truyện Con của và quả nho và hoàn thành theo mẫu bằng dưới đây. Dựa vào các bài tập mà em đã thực hiện, cho biết việc tóm tắt tình huống truyện với tóm tắt chuỗi sự kiện (cốt truyện) khác nhau như thế nào?

b. Trong khi chứng minh về tinh ngắn gọn hàm sục của truyện ngụ ngôn, nhiều ý kiến thống nhất rằng các truyện Hai người bạn đồng hành và con gấu, Con cáo và quả nho là những truyện tiêu biểu. Nhưng khi cần xác định trong hai truyện này, truyện nào ngắn gọn hơn, ý kiến chưa ngã ngũ. Theo em, cần thực hiện việc so sánh như thế nào để kết luận đưa ra thuyết phục được mọi người"

Giả sử nhưng quả nho trong truyện Con cáo và quả nho biết nói, theo em chúng sẽ nói gì với con cáo hoặc với chính mình trong trường hợp này?

 

3. Dựa vào bảng sau, xác định tình huống truyện, bài học, tác dụng của tình huống trong việc thể hiện bài học trong các truyện Hai người bạn đồng hành và con gấu, Chó sói và chiến con

4. Thể hiện cách đọc sáng tạo về một truyện ngụ ngôn đã học, đã đọc bằng cách làm một bài thơ (lục bát, bốn chữ, năm chữ, song thất lục bát, ...) hoặc vẽ một bức tranh

 

5. Vận dụng cách nói thú vị, hài hước để kể lại truyện ngụ ngôn Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng

Từ khóa tìm kiếm google:

Giải SBT Ngữ văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo, giải vở bài tập Ngữ văn 7 tập 1 KNTT, giải BT Văn 7 Kết nối bài Giải SBT bài 2: Bài học cuộc sống (Đọc)
Phần trên, hocthoi.net đã soạn đầy đủ lý thuyết và bài tập của bài học: Giải SBT bài 2: Bài học cuộc sống (Đọc) . Bài học nằm trong chuyên mục: Giải SBT ngữ văn 7 tập 1 sách chân trời sáng tạo. Phần trình bày do Ngoc Anh CTV tổng hợp và thực hiện giải bài. Nếu có chỗ nào chưa rõ, có phần nào muốn hiểu rộng thêm, bạn đọc vui lòng comment bên dưới. Ban biên tập sẽ giải đáp giúp các bạn trong thời gian sớm nhất.

Bài soạn các môn khác

Bình luận