KHỞI ĐỘNG
" Tháp mười nước mặn, đồng chua
Nửa mà nắng cháy, nửa mùa nước dâng"
(Ca dao)
Tháp Mười là một địa danh ở vùng Nam Bộ. Em hãy cho biết câu ca dao trên nói lên điều gì về thiên nhiên vùng Nam Bộ.
Bài giải
Câu ca dao nói lên về vùng có nước dễ ngập vào mùa mưa, mùa khô có nhiệt độ cao.
KHÁM PHÁ
1. Vị trí địa lí
Đọc thông tin và quan sát hình 1, em hãy:
- Xác định vị trí của vùng Nam Bộ trên lược đồ.
- Kể tên các vùng, quốc gia giáp với vùng Nam Bộ.
Bài giải
Vùng Nam Bộ nằm ở phía Nam của đất nước gồm Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ , Nam Bộ.
Các vùng, quốc gia tiếp giáp Nam Bộ như: Cam Pu Chia; Tây Nguyên, Duyên hải miền Trung.
2. Đặc điểm thiên nhiên
a) Địa hình
Đọc thông tin và quan sát hình 1, em hãy:
- Xác định trên lược đồ vị tí của đỉnh núi Bà Đen và các vùng trũng: Đồng Tháp Mười, Kiên Giang, Cà Mau.
- Cho biết độ cao chủ yếu của vùng Nam Bộ.
b) Khí hậu
Đọc thông tin em hãy nêu đặc điểm chính của khí hậu ở vùng Nam Bộ.
c) Sông ngòi
Đọc thông tin và quan sát hình 1, em hãy:
- Kể tên và chỉ một số sông lớn ở vùng Nam Bộ trên lược đồ.
- Nêu đặc điểm của sông ngòi ở vùng Nam Bộ.
d) Đất
Đọc thông tin, em hãy cho biết:
- Tên các loại đất chính ở vùng Nam Bộ
- Các loại đát đó phù hợp để trồng loại cây nào.
Bài giải
a) Đỉnh núi Bà Đen nằm ở gần biên giới với Cam Pu Chia ở Tây Ninh, Các vùng trũng nằm gần phía bờ biển
Độ cao chủ yếu vùng nam bộ từ 0- 200m.
b) Khí hậu Nam Bộ có nhiệt độ cao, trung bình trên 27 độ C chia thành 2 mùa rõ rệt. Mùa khô thường ít mưa, gây ra tình trạng thiếu nước.
c) Một số sông lớn như: Sông Đồng Nai, sông Tiền, sông Hậu. Sông ngòi là nguồn cung cấp nước, phù sa, thủy sản và là đường giao thông quan trọng của vùng.
d) Vùng có 2 loại đát chính là đất ba dan và đất phù sa
3. Ảnh hưởng của môi trường thiên nhiên đến sản xuất và sinh hoạt của người dân
Đọc thông tin và quan sát các hình từ 4 đến 7, em hãy cho biết môi trường thiên nhiên có ảnh hưởng như thế nào đến sản xuất và sinh hoạt của nguồi dân vùng Nam Bộ.
Bài giải
Môi trường thiên nhiên có nhiều điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt và sản xuất. Tuy nhiên các hiện tượng lũ, sạt lở ven sông , nhiễm mặn đã gây ra nhiều khó khăn cho người dân.
LUYỆN TẬP
Vẽ sơ đồ tư duy về đặc điểm thiên nhiên vùng Nam Bộ
Bài giải
Học sinh tự thiết kế sơ đồ tư duy theo các ý sau:
- Địa hình: Phần lớn Nam Bộ có địa hình thấp, khác nhau giữa Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ.
- Khí hậu: Nam Bộ có nhiệt độ trung bình năm cao, trên 27°C; lượng mưa lớn, trung bình khoảng 2000 mm mỗi năm. Khí hậu được chia thành 2 mùa rõ rệt. Vào mùa mưa, khí hậu ẩm ướt. Mùa khô có lượng mưa ít, nắng nóng.
- Đất: Vùng Nam Bộ có nhiều loại đất. Đông Nam Bộ chủ yếu là đất xám và đất đỏ badan. Đồng bằng sông Cửu Long chủ yếu là đất phù sa.
- Sông ngòi: Vùng Nam Bộ có mạng lưới sông ngòi dày đặc. Các sông thường có mũa lũ và mùa cạn.
VẬN DỤNG
Đề xuất một số biện pháp khắc phục khó khăn của môi trường thiên nhiên đối với sản xuất và sinh hoạt của người dân vùng Nam Bộ.
Bài giải
- Môi trường thiên nhiên Nam Bộ có điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt và sản xuất, tuy nhiên có một số thiên tai gây khó khăn cho đồng bào như xâm nhập mặn, sạt lở,..
- Biện pháp để cải thiện, giảm thiểm rủi ro là:
- Liên tục theo dõi tình hình và xây dựng công trình thủy lợi chống mặn
- Chống mặn cho cây trồng và thủy sản, nuôi trồng các giống thủy sản
- Lưu trữ và tiết kiệm nước ngọt
- Lắp đặt hệ thống lọc nước mặn
- Xây dựng hệ thống đê biển, đê sông dọc theo biển Đông và biển Tây để ứng phó với mực nước biển dâng cao,..
Bình luận