Khởi động

Câu hỏi: Nêu hiểu biết của em về thiên nhiên vùng Tây Nguyên

Bài giải

Tây Nguyên có địa hình cao nguyên xếp tầng rộng lớn, khá bằng phẳng với đất badan màu m, khí hậu nhiệt đới cận xích đạo, có nhiều loại khoáng sản.

Khám phá

1. Vị trí địa lí

Quan sát hình 3 và đọc thông tin, em hãy:

- Xác định trên lược đồ vị trí của vùng Tây Nguyên.

- Nêu tên các quốc gia, vùng tiếp giáp với Tây Nguyên

Bài giải

Vùng Tây Nguyên giáp với Lào và Cam-pu-chia, giáp các vùng duyên hải miền Trung và Nam Bộ. 

2. Đặc điểm thiên nhiên

a) Địa hình

Dựa vào bảng 1, quan sát hình 3 và đọc thông tin, em hãy:

- Xác định trên lược đồ vị trí của các cao nguyên của vùng Tây Nguyên

- Nêu tên các cao nguyên. Cao nguyên nào cao nhất và thấp nhất?

Bảng 1. Độ cao trung bình của các cao nguyên ở vùng Tây Nguyên

b) Khí hậu

- Dựa vào bảng 2, em hãy:

+ Liệt kê các tháng mùa mưa và các tháng mùa khô ở Pleiku

+ So sánh lượng mưa giữa các tháng mùa mưa và các tháng mùa khô ở Pleiku

+ Cho biết chênh lệch nhiệt độ giữa tháng nóng nhất và tháng lạnh nhất ở Pleiku là bao nhiêu.

- Nêu đặc điểm cơ bản của khí hậu vùng Tây Nguyên.

Bảng 2. Nhiệt độ và lượng mưa trung bình tháng ở Pleiku (Gia Lai)

Mùa khô                Mùa mưa

c) Đất

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy cho biết loại đất chính ở vùng Tây Nguyên.

d) Rừng

Câu hỏi: Quan sát các hình 3, 4, 5 và đọc thông tin, em hãy:

- Kể tên một số vườn quốc gia, các kiểu rừng chủ yếu ở vùng Tây Nguyên.

- Nêu vai trò của rừng và một số biện pháp bảo vệ rừng ở vùng Tây Nguyên.

Bài giải

a.

Tên các cao nguyên:

• Cao nguyên Kon Tum
• Cao nguyên Pleiku
• Cao nguyên Đắk Lắk
• Cao nguyên Mơ Nông
• Cao nguyên Di Linh
• Cao nguyên Lâm Viên

Cao nguyên Lâm Viên cao nhất (1500m)

Cao nguyên Kon Tum thấp nhất (500m)

b.

• Các tháng mùa mưa: Tháng 1, 2, 3, 4, 11, 12
• Các tháng mùa khô: Tháng 5, 6, 7, 8, 9, 10
• Lượng mưa ở các tháng mùa mưa lớn, còn lượng mưa ở các tháng mùa khô nhỏ. 
• Tháng nóng nhất có nhiệt độ là 23oC, tháng lạnh nhất có nhiệt độ là 19oC => Chênh lệch 4oC

Đặc điểm cơ bản của khí hậu vùng Tây Nguyên: Khí hậu vùng Tây Nguyên có hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. Nhiệt độ trung bình năm trên 20°C, một số nơi địa hình cao có khí hậu mát mẻ. Lượng mưa lớn, chủ yếu tập trung vào mùa mưa. Mùa khô, nhiều tháng có hiện tượng khô hạn.

c. Loại đất chiếm diện tích lớn nhất ở vùng Tây Nguyên là đất đỏ badan, phân bố tập trung ở các cao nguyên, thuận lợi trồng cây công nghiệp lâu năm.

d. 

Một số vườn quốc gia:

• Chư Mom Ray
• Kon Ka Kinh
• Chư Yang Sin
• Bi Đúp - Núi Bà
• Tà Đùng

Kiểu rừng chủ yếu ở vùng Tây Nguyên:

• Rừng khộp
• Rừng rậm nhiệt đới

Vai trò của rừng:

• Điều hòa nguồn nước
• Hạn chế gió bão
• Chống xói mòn đất
• Nơi cư trú của động vật,...
• Cung cấp gỗ, dược liệu
• Điều hòa không khí, tạo khí oxy

Một số biện pháp bảo vệ rừng:

• Ngăn chặn phá rừng
• Phòng, chống cháy rừng
• Có kế hoạch trồng, tái tạo rừng sau khi khai thác
• Tuyên truyền bảo vệ rừng

Luyện tập

Câu hỏi 1. Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện đặc điểm tự nhiên của vùng Tây Nguyên

Bài giải

Địa hình: Địa hình vùng Tây Nguyên chủ yếu là các cao nguyên xếp tầng, có độ cao khác nhau, tạo nên các bậc địa hình.

Khí hậu:

• Khí hậu vùng Tây Nguyên có hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô.
• Nhiệt độ trung bình năm trên 20oC, một số nơi địa hình cao có khí hậu mát mẻ
• Lượng mưa lớn, chủ yếu tập trung vào mùa mưa.
• Mùa khô nhiều tháng có hiện tượng khô hạn

Đất: Loại đất chiếm diện tích lớn nhất ở vùng Tây Nguyên là đất đỏ badan, phân bố tập trung ở các cao nguyên, thuận lợi trồng cây công nghiệp lâu năm.

Rừng: vùng Tây Nguyên có diện tích rừng lớn, trong rừng có nhiều loại động vật và thực vật quý hiếm.

Câu hỏi 2. Vì sao cần bảo vệ rừng ở Tây Nguyên?

Bài giải

Vì rừng Tây Nguyên có vai trò quan trọng đối với tự nhiên, hoạt động sản xuất và đời sống của người dân. 

Vai trò của rừng:

• Điều hòa nguồn nước
• Hạn chế gió bão
• Chống xói mòn đất
• Nơi cư trú của động vật,...
• Cung cấp gỗ, dược liệu
• Điều hòa không khí, tạo khí oxy

Vận dụng

Câu hỏi: Em hãy vẽ một bức tranh tuyên truyền bảo vệ rừng

Bài giải