Khởi động

Câu hỏi: Ở vùng Duyên hải miền Trung, các hoạt động sản xuất và đời sống của người dân thường gắn liền với biển và đây cũng là vùng có nhiều di sản văn hoá thế giới. Hãy kể tên và chia sẻ những điều em biết về một hoạt động kinh tế biển hoặc một di sản văn hoá ở Duyên hải miền Trung.;

Bài giải

Vùng duyên hải miền Trung là vùng đánh bắt và nuôi trồng hải sản lớn. Bên cạnh đó, vùng có đường bờ biển dài và vùng biển rộng lớn, thuận lợi phát triển kinh tế biển.

Khám phá

1. Dân cư 

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 1, em hãy:

- Kể tên một số dân tộc ở vùng Duyên hải miền Trung.

- Cho biết một số vật dụng chủ yếu trong đời sống của người dân ở vùng Duyên hải miền Trung.

Bài giải

- Vùng Duyên hải miền Trung có nhiều dân tộc khác nhau cùng sinh sống như: Kinh, Chăm, Mường, Thái, Bru Vân Kiều, Cơ Tu,... 

- Các vật dụng chủ yếu trong sản xuất của người dân sống ở ven biển là: thuyền, lưới đánh cá,... Người Chăm nổi tiếng với đồ gốm như: nồi, bầu đựng nước,... Các dân tộc ở miền núi có những vật dụng đặc trưng riêng như: gùi, cọn nước, khung cửi dệt vải,...

2. Hoạt động sản xuất

Đánh bắt và nuôi trồng hải sản

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 2, 3, em hãy:

- Kể tên một số sản phẩm chủ yếu và cách đánh bắt hải sản của người dân ở vùng Duyên hải miền Trung.

- Kể tên các loài hải sản được nuôi trồng chủ yếu và các hình thức nuôi hải sản ở vùng Duyên hải miền Trung.

Bài giải

- Sản phẩm đánh bắt chủ yếu là: cá, mực, tôm,... Có nhiều cách đánh bắt khác nhau như: đánh bắt bằng lưới vây, lưới kéo, cần câu,... Người dân đã đầu tư các tàu lớn để đánh bắt hải sản xa bờ mang lại hiệu quả cao.

- Nuôi trồng hải sản được phát triển mạnh. Các loài hải sản được nuôi phổ biến là: tôm sú, tôm hùm, cá, ngao, hàu, bào ngư, ốc hương, cua,... với nhiều hình thức khác nhau như: nuôi cá lồng bè trên biển, nuôi tôm trên cát, nuôi tôm nước lợ,... Diện tích nuôi trồng hải sản ngày càng được mở rộng, trong đó diện tích nuôi tôm nước lợ là lớn nhất.

Sản xuất muối ?

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 4, em hãy:

- Kể tên một số vật dụng chủ yếu trong sản xuất muối ở vùng Duyên hải miền Trung.

- Nêu hoạt động sản xuất muối ở vùng Duyên hải miền Trung.

Bài giải

- Cai chang, gánh.

- Sản xuất muối đã có từ lâu đời ở vùng Duyên hải miền Trung. Các cánh đồng muối nổi tiếng là: Sa Huỳnh (tỉnh Quảng Ngãi); Hòn Khói (tỉnh Khánh Hòa); Cà Ná, Phương Cựu (tỉnh Ninh Thuận);...

Du lịch biển ?

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy:

- Kể tên một số bãi tắm ở vùng Duyên hải miền Trung.

- Nêu một số hoạt động du lịch biển ở vùng Duyên hải miền Trung.

Bài giải

- Vùng Duyên hải miền Trung có nhiều bãi biển đẹp như: Sầm Sơn, Cửa Lò, Thiên Cầm, Mỹ Khê, Nha Trang,...

- Hoạt động du lịch biển ngày càng phát triển, thu hút được nhiều khách du lịch trong và ngoài nước với nhiều loại hình như: tắm biển, nghỉ dưỡng, tham quan các danh lam thắng cảnh,...

Giao thông vận tải đường biển

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy:

- Kể tên một số cảng biển ở vùng Duyên hải miền Trung.

- Nêu hoạt động giao thông vận tải biển ở vùng Duyên hải miền Trung.

Bài giải

- Vùng Duyên hải miền Trung có nhiều cảng biển lớn như: Nghi Sơn, Cửa Lò, Vũng Áng, Chân Mây, Đà Nẵng, Cam Ranh,... Trong đó, cảng Đà Nẵng là một trong những cảng quốc tế lớn ở nước ta.

- Vùng Duyên hải miền Trung còn là cửa ngõ ra biển của vùng Tây Nguyên và hai nước Lào, Cam-pu-chia. Giao thông đường biển của vùng chủ yếu là chuyên chở hàng hoá đến các vùng trong nước và các nước trên thế giới.

3. Một số nét văn hoá

Lễ hội truyền thống

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 5, em hãy:

- Kể tên một số lễ hội truyền thống ở vùng Duyên hải miền Trung.

- Trình bày một số nét về một lễ hội ở vùng Duyên hải miền Trung.

Bài giải

- Vùng Duyên hải miền Trung có nhiều lễ hội như: lễ hội Cầu Ngư của người dân ven biển; lễ hội Tháp Bà, lễ hội Ka-tê (Kate) của người Chăm...

- Lễ hội Cầu Ngư gắn với tục thờ cúng cá Ông (cá voi) của người dân ven biển miền Trung. Theo truyền thuyết, cá voi thường cứu giúp ngư dân khi gặp nạn trên biển. Lễ hội là dịp để người dân tỏ lòng biết ơn với công đức. của cá Ông và cầu mong mùa đánh cá bội thu. Lễ hội gồm hai phần: phần lễ diễn ra trang trọng với lễ rước, lễ tế theo nghi thức truyền thống; phần hội với các trò chơi dân gian gắn với hoạt động sản xuất trên biển như: lắc thúng, đua thuyền, bơi lội, đan lưới,...

- Lễ hội Ka-tê là lễ hội dân gian lâu đời của người Chăm, được tổ chức vào khoảng tháng 9, tháng 10 hằng năm (tháng 7 theo lịch Chăm). Các nghi lễ chính là: rước y trang, mở cửa tháp chính,... Sau phần lễ là phần hội với các trò chơi dân gian đặc trưng của người Chăm như: thi giã gạo, thi đi cà kheo, làm bánh gừng,...

Di sản văn hoá thế giới

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 7, em hãy:

- Xác định trên lược đồ các di sản văn hoá vật thể và di sản tư liệu thế giới ở vùng Duyên hải miền Trung.

- Kể tên các di sản văn hoá vật thể, di sản tư liệu thế giới và một số di sản văn hóa phi vật thể ở vùng Duyên hải miền Trung.

Bài giải

Các di sản văn hoá vật thể, di sản tư liệu thế giới và một số di sản văn hóa phi vật thể ở vùng Duyên hải miền Trung.

Thanh Hóa:

• Thành nhà Hồ
• Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt
• Ca Trù

Nghệ An, Hà Tĩnh:

• Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt
• Ca Trù
• Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh

Quảng Bình:

• Phong Nha - Kẻ Bàng
• Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt
• Ca Trù
• Nghệ Thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam

Quảng Trị:

• Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt
• Nghệ Thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam

Thừa Thiên Huế:

• Quần thể di tích cố đô Huế
• Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt
• Âm nhạc cung đình Việt Nam - Nhã Nhạc (Triều Nguyễn)
• Nghệ Thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam
• Mộc bản triều Nguyễn
• Châu bản triều Nguyễn

Đà Nẵng: Nghệ Thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam

Quảng Nam:

• Nghệ Thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam
• Khu di tích Chăm Mỹ Sơn
• Đô thị cổ Hội An

Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa: Nghệ Thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam

Ninh Thuận, Bình Thuận: Đờn ca tài tử Nam Bộ

Luyên tập

Câu 1. Kể tên các hoạt động sản xuất chủ yếu ở vùng Duyên hải miền Trung. Tại sao các ngành kinh tế biển lại phát triển ở vùng này?

Bài giải

- Các hoạt động kinh tế biển ở vùng Duyên hải miền Trung:

• Làm muối
• Đánh bắt và nuôi trồng hải sản
• Du lịch biển
• Giao thông đường biển

- các ngành kinh tế biển lại phát triển vì:

• Vùng Duyên hải miền Trung có địa hình, khí hậu, đất đai đa dạng, thuận lợi để phát triển nhiều loại cây trồng, vật nuôi.
• Vùng biển giàu hải sản, dọc ven biển có nhiều vũng, vịnh, đầm phá,.... thuận lợi cho xây dựng cảng biển, đánh bắt và nuôi trồng hải sản. Khí hậu nắng nóng, nước biển có độ mặn cao, tạo điều kiện cho sản xuất muối.
• Trong vùng có di sản thiên nhiên thế giới, nhiều bãi biển đẹp, các đảo ven bờ,... thuận lợi cho phát triển du lịch.

Câu 2. Vẽ vào vở sơ đồ “Con đường di sản miền Trung” ghi tên hoặc dán ảnh các di sản thế giới ở vùng Duyên hải miền Trung (bao gồm di sản thiên nhiên, di sản văn hoá vật thể) và các tỉnh có di sản đó theo gợi ý dưới đây.

Bài giải

Vận dụng

Câu hỏi: Lựa chọn một trong hai nhiệm vụ dưới đây.

1. Sưu tầm tư liệu và giới thiệu về một di sản thế giới ở vùng Duyên hải miền Trung.

2. Làm một sản phẩm (vẽ tranh hoặc viết đoạn văn ngắn, áp phích,...) để tuyên truyền mọi người về việc bảo vệ, giữ gìn và phát huy giá trị các di sản thế giới hoặc bảo vệ tài nguyên, môi trường biển.

Bài giải

1. Sưu tầm tư liệu và giới thiệu về một di sản thế giới ở vùng Duyên hải miền Trung.

Phố cổ Hội An là một đô thị cổ nằm ở hạ lưu sông Thu Bồn, thuộc vùng đồng bằng ven biển tỉnh Quảng Nam, Việt Nam, cách thành phố Đà Nẵng khoảng 30 km về phía Nam.

Hội An là một thành phố thuộc tỉnh Quảng Nam có nhiều khu phố cổ được xây từ thế kỷ 16 và vẫn còn tồn tại gần như nguyên vẹn đến nay. Trong các tài liệu cổ của phương Tây, Hội An được gọi Faifo. Phố cổ Hội An được công nhận là một di sản thế giới UNESCO từ năm 1999. Đây là địa điểm thu hút được rất nhiều khách Du Lịch Đà Nẵng – Hội An.