1. Công cuộc xây dựng chính quyền và bảo vệ đất nước
a) Dựa vào thông tin trong mục, em hãy vẽ sơ đồ tổ chức chính quyền thời Đinh và rút ra nhận xét.
b) Hãy trình bày những nét chính về cuộc kháng chién chống Tống năm 981 trên lược đồ.
c) Nêu những nét chính về tổ chức chính quyền thời Tiền Lê.
Trả lời:
a) Sơ đồ tổ chức chính quyền thời Đinh:
Nhận xét: Nhà Đinh đã bước đầu xây dựng được bộ máy nhà nước quân chủ sơ khai, kiện toàn hơn so với thời kì trước đó.
b) Những nét chính về cuộc kháng chién chống Tống năm 981:
- Quân Tống tiến đánh Đại Cồ Việt theo hai đường thuỷ, bộ.
- Nhiều trận chiến ác liệt diễn ra ở Lục Đầu Giang, Bạch Đằng, Tây Kết,...
- Quân giặc bị tổn thất nặng nề, tướng Hầu Nhân Bảo tử trận => Quân Tống đại bại, buộc phải rút về nước.
c) Những nét chính về tổ chức chính quyền thời Tiền Lê:
- Chính quyền trung ương:
- Vua đứng đầu, nắm mọi quyền hành.
- Dưới vua có thái sư, đại sư và quan lại: quan văn, quan võ.
- Ở địa phương:
- Cả nước được chia thành 10 lộ.
- Dưới lộ là phủ, châu, giáp, đơn vị cấp cơ sở là xã.
- Quân đội gồm 2 bộ phận: cấm quân (bảo vệ vua và kinh thành) và quân đóng tại các địa phương.
2. Đời sống xã hội và văn hoá thời Đinh - Tiền Lê
Câu 1. Trình bày những nét chính về tình hình xã hội thời Đinh - Tiền Lê.
Trả lời: Những nét chính về tình hình xã hội thời Đinh - Tiền Lê:
- Chia thành hai bộ phận: thống trị và bị trị.
- Bộ phận thống trị gồm vua, quan.
- Bộ phận bị trị chủ yếu là người lao động (nông dân, thợ thủ công, thương nhân, nô tì).
- Nông dân có số lượng đông đảo nhất, cày cấy ruộng đất công làng xã.
- Nô tỉ có địa vị thấp kém nhất, số lượng không nhiều.
Câu 2. Đời sống văn hoá thời Đinh - Tiền Lê có điểm gì nổi bật?
Trả lời: Điểm nổi bật của đời sống văn hoá thời Đinh - Tiền Lê:
- Giáo dục chưa phát triển, Nho giáo chưa có ảnh hưởng sâu rộng.
- Phật giáo được truyền bá rộng rãi, xây dựng nhiều chùa, các nhà sư được triều đình đề cao, nhân dân quý trọng.
- Xu hướng khôi phục và phát triển văn hoá dân tộc bước đầu đạt được một số thành tựu.
- Những loại hình văn hoá dân gian: ca hát, nhảy múa, đua thuyền,... tiếp tục được gìn giữ.
Luyện tập - Vận dụng
Câu 1. So sánh tổ chức chính quyền thời Đinh và Tiền Lê với thời Ngô.
Câu 2. Em có nhận xét gì về vai trò của Lê Hoàn trong cuộc kháng chiến chống Tống năm 981?
Câu 3. Giả sử em là Đinh Tiên Hoàng, em có chọn đặt kinh đô ở Hoa Lư không? Vì sao?
Trả lời:
Câu 1. So sánh tổ chức chính quyền thời Đinh và Tiền Lê với thời Ngô:
| Ngô | Đinh | Tiền Lê |
Giống nhau | Chính quyền trung ương do vua đứng đầu, nắm mọi quyền hành. | ||
Khác nhau | Dưới vua có quan văn, quan võ. | Dưới vua có Ban Văn, Ban Võ, cao tăng. | Dưới vua có thái sư, đại sư và quan lại: quan văn, quan võ. |
Ở địa phương: giao các tướng lĩnh trấn giữa các châu quan trọng. | Ở địa phương: chia thành đạo (châu), giáp, xã. | Ở địa phương: - Cả nước được chia thành 10 lộ. | |
=> Tổ chức bộ máy nhà nước thời Đinh - Tiền Lê hoàn thiện, chặt chẽ và quy củ hơn.
=> Bộ máy nhà nước quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền cao độ.
Câu 2. Vai trò của Lê Hoàn trong cuộc kháng chiến chống Tống năm 981:
- Là người trực tiếp tổ chức và lãnh đạo cuộc kháng chiến, giúp nhân dân ta giành được thắng lợi.
- Ông được lòng người quy phục, quan lại đồng tình, góp phần phát huy sức mạnh đoàn kết chiến đấu chống giặc ngoại xâm của quân dân Đại Cồ Việt.
Câu 3. Giả sử em là Đinh Tiên Hoàng, em sẽ chọn đặt kinh đô ở Hoa Lư vì đây là nơi núi non trùng điệp, địa hình hiểm trở.
=> Thuận lợi cho việc xây dựng căn cứ chiến đấu: sau lưng là rừng, trước là đồng bằng, xa nữa là biển...
=> Tạo thế phòng thủ tự nhiên.
Bình luận