Câu hỏi mở đầu

Câu hỏi:

1. Ngân sách nhà nước góp phần cho sự phát triển của các tỉnh miền núi như thế nào?

2. Hãy chia sẻ hiểu biết của em về ngân sách nhà nước.

Hướng dẫn trả lời:

1. Ngân sách nhà nước góp phần cho sự phát triển của các tỉnh miền núi : Các địa phương này đã sử dụng vào việc mở rộng, nâng cấp các tuyến đường giao thông; kéo điện lưới điện quốc gia về các bản vùng sâu; xây dựng, tu bổ, nâng cấp trường học, cơ sở y tế, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đầu tư chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi; phát triển mô hình rừng trang trại, vườn rừng… nhờ đó, các tỉnh miền núi từng bước khắc phục khó khăn , ổn định đời sống, phát triển kinh tế-xã hội, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân.

2. Ngân sách nhà nước là quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của nhà nước, ra đời từ rất sớm cùng với sự hình thành của nhà nước. Ngân sách nhà nước vừa là nguồn lực để duy trì bộ máy nhà nước vừa là công cụ hữu ích để nhà nước quản lý, điều tiết nền kinh tế quốc dân và giải quyết các vấn đề xã hội.

Câu hỏi đọc hiểu

Câu hỏi giữa bài:

1. Ngân sách nhà nước gồm các khoản thu, chi gì ?

2. Ai được quyền quyết định các khoản thu, chi của ngân sách nhà nước?

3. Mục đích của việc thu, chi ngân sách nhà nước là gì?

4. Kể tên một số quỹ trong ngân sách nhà nước và chia sẻ hiểu biết của em về quỹ đó ?

5. Người dân đóng góp vào ngân sách nhà nước được hoàn trả trực tiếp không? Vì sao?

6. Trong sơ đồ 2 khoản chi nào dành cho hoạt động của bộ máy nhà nước?

7. Ngân sách nhà nước đã góp phần định hướng phát triển sản xuất đề hình thành cơ cầu kinh tế hợp lí, điều tiết thị trường, bình ôn giá cả, kiềm chế lạm phát như thế nào?

8. Quỹ dự trữ quốc gia trong ngân sách nhà nước đóng vai trò như thê nào trong phòng chóng dịch bệnh COVID - 19?

9. Gia đình anh T đã được hỗ trợ từ quỹ phúc lợi của ngân sách nhà nước như thế nào?

10. Thông tin 2 cho biết Nhà nước đã đảm bảo quyền gì của công dân trong việc thực hiện pháp luật ngân sách nhà nước?

11. Ngư dân xã Q được hưởng quyền và nghĩa vụ gì theo quy định của pháp luật ngân sách nhà nước?

Hướng dẫn trả lời:

1.

• Ngân sách nhà nước gồm các khoản thu : Thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu, thu viện trợ, thu từ dầu thô và thu nội địa.
• Ngân sách nhà nước gồm các khoản chi : Chi bổ sung quỹ dự trữ tài chính, dự phòng ngân sách nhà nước, chi cải cách tiền lương, tính giãn biên chế, Chi đầu tư phát triển, chi trả nợ lãi, chi viện trợ, chi thường xuyên.

2. Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước.

3. Mục đích của việc thu, chi ngân sách nhà nước là việc Nhà nước dùng quyền lực của mình để tập trung một phần nguồn tài chính quốc gia hình thành quĩ ngân sách Nhà nước nhằm thỏa mãn các nhu cầu chi tiêu của Nhà nước.

4. Có 8 quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách , trong đó có 3/8 quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách là các quỹ có vốn bảo toàn để quay vòng, hoạt động hàng năm; 03 quỹ không bảo toàn vốn (Quỹ khám chữa bệnh cho người nghèo, Quỹ Bảo trì đường bộ; Quỹ phòng chống tội phạm); riêng Quỹ Bảo trì đường bộ; Quỹ phòng chống tội phạm hoạt động không độc lập với NSNN theo Khoản 19 Điều 4 Luật ngân sách nhà nước, hoạt động thường xuyên của quỹ hàng năm phụ thuộc vào nguồn NSNN cấp để thực hiện nhiệm vụ được giao.

- Quỹ khám chữa bệnh cho người nghèo
- Quỹ giải quyết việc làm
 - Quỹ hỗ trợ nông dân
 - Quỹ hợp tác xã
 - Quỹ bảo trì đường bộ
- Quỹ bảo vệ phát triển rừng
- Quỹ phát triển đất
- Quỹ phòng chống tội phạm

5. Không hoàn trả trực tiêp vì:  ngân sách Nhà nước chứa đựng các quan hệ phân phối dưới hình thức giá trị nảy sinh trong quá trình Nhà nước dùng quyền lực tập trung một phần nguồn tài chính quốc gia hình thành quĩ tiền tệ tập trung của Nhà nước.

6. Chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên.

7. 

• Cung cầp nguồn tải chính đề duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước.
• Định hướng phát triển sản xuất vào những vùng, lĩnh vực cản thiết để hinh thành cơ cầu kinh tế hợp lí.
• Là công cụ điều tiết thị trường, binh ôn giá cả, kiểm chế lạm phát.
• Là công cụ điều tiết thu nhập qua thuế và quỹ phúc lợi xã hội.
• Tạo lập quỹ dự trữ quốc ự? để phòng chống thiên tai, dịch bệnh,... và một số nhiệm vụ đột xuất, cấp thiết.
• Là công cụ mở rộng quan hệ đối ngoại, đầy nhanh quá trình hợp tác và hội nhập quốc tế.

8. Khi dịch COVID - 19 bùng phát, ở một số địa phương thực hiện giãn cách xã hội thời gian đầu đã xảy ra hiện tượng tăng giá một số mặt hàng, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. Chinh phủ đã dùng quỹ dự trữ quốc gia của ngân sách nhà nước với các gói hỗ trợ hàng chục nghìn đồng, cung ứng kịp thời, đây đủ lương thực, thực phẩm thiết yếu, trợ cấp tiền cho nhân dân, đặc biệt đối với người nghẻo, người có hoản cảnh khó khăn, người mắt việc do dịch bệnh...

9. 

• Gia đình anh T thuộc hộ nghèo đang sinh sống tại một xã miền núi có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn. Anh cho biết, gia đình anh đã nhận được nhiều sự hỗ trợ từ ngân sách nhà nước như: Các con anh đều được đi học ở trường dân tộc nội trú tỉnh do Nhà nước hỗ trợ kinh phi, mọi người trong gia đình đều được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí...
• Ngoài ra, gia đình anh còn được nhận tiền hỗ trợ từ ngân sách tạo điều kiện chuyển đổi mô hình sản xuất để thoát nghèo.

10. Công khai ngân sách nhà nước được xây dựng trên cơ sở tham khảo các mô hình trên thể giới, từng bước hiện thực hoá mục tiêu của Chinh phủ và Bộ Tải chính trong việc cam kết thực hiện công khai, minh bạch và nâng cao trách nhiệm giải trình trong phân bổ, quản li, sử dụng nguồn lực công. Đối với người dân, doanh nghiệp, các nhà nghiên cứu vả các tổ chức trong và ngoài nước, đây là một kênh truyền thông cung cấp đữ liệu, thông tin cần thiết để giúp họ nắm bắt các vấn đề liên quan đến tài chinh ngân sách quốc gia, qua đó thể hiện sự quan tâm và tăng cường sự giám sát của xã hội.

11. Ngư dân xã Q rất phấn khởi vì được vay vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước để đóng tàu kiên cố vươn khơi đánh cá. Mọi người cùng nghiên cứu kĩ chính sách, xây dựng dự án đóng tàu phù hợp, hiệu quả và phương án trả nợ để được xét duyệt vay tiền, cam kết sử dụng tiền đúng mục đích, thực hiện đúng tiến độ dự án, trả nợ vay và đóng thuế đây đủ cho Nhà nước