I. Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh sản ở sinh vật
Câu hỏi 1. Kể tên một số yếu tố ảnh hưởng đến sinh sản ở sinh vật
Trả lời: Một số yếu tố ảnh hưởng đến sinh sản ở sinh vật : ánh sáng, nhiệt độ, nước, chất dinh dưỡng, ...
Câu hỏi 2. Quan sát hình 34.1, nêu ảnh hưởng của nhiệt độ đến sinh sản ở mỗi sinh vật trong hình
Trả lời: Ảnh hưởng của nhiệt độ đối với :
- Cây hoa cúc : không ra hoa khi nhiệt độ lớn hơn 30 độ C hoặc ra hoa chậm hi nhiệt độ dưới 12 độ C
- Rùa ấp trứng : ở nhiệt độ 28.5 độ C thì tỷ lệ con đực và cái xấp xỉ nhau. Dưới 25 độ C thì đa số là con đực. trên 30 độ C thì đa số là con cái.
- Cá chép : chỉ đẻ trứng khi nhiệt độ trên 15 độ C
- Rau cải : ra hoa nhiều hơn khi trải qua nhiệt độ thấp của mùa đông
Vận dụng 1. Một số cây chỉ ra hoa, tạo quả vào mùa hè (ví dụ: hoa dâm bụt, hoa chùm ớt) hoặc mùa đông (ví dụ: hoa cúc hoạ mi, hoa thược dược). Theo em, sự ra hoa, tạo quả của cây đó chịu ảnh hưởng rõ rệt của yếu tố môi trường nào?
Trả lời: Sự ra hoa, tạo quả của cây chịu ảnh hưởng rõ rệ của các yếu tố nhiệt độ, ánh sáng và nước.
Câu hỏi 3. Nêu ảnh hưởng của ánh sáng đến sinh sản ở sinh vật. Lấy ví dụ
Trả lời: Ảnh hưởng của ánh sáng : Cường độ, thời gian chiếu sáng trong ngày ảnh hưởng đến sự sinh sản ở sinh vật. Ở thực vật có loài ra hoa ở điều kiện ánh sáng mạnh, có loài ra hoa ở điều kiện ánh sáng yếu. Oẻ động vật nếu tăng thời gian chiếu sáng thì gà có thể đẻ hai quả trứng một ngày.
Vận dụng 2. Lấy ví dụ chứng minh cho việc bón đúng loại phân, đúng lượng làm cho cây ra hoa, đậu quả nhiều.
Trả lời: Bón phân đúng loại sẽ giúp cây ra hoa, đậu quả nhiều. Ví dụ: Khi cây bị thiếu đạm, cây sẽ sinh trưởng kém, còi cọc, lá cây sẽ úa vàng, khả năng quan hợp yếu, khả năng phân cành, đẻ nhánh kém; Thiếu hụt canxi (Ca) các lá non mới ra thường bị biến dạng, cong queo, bộ rễ kém phát triển; Thiếu hụt kẽm (Zn) lá nhỏ, biến dạng, thịt lá có màu vàng nhưng phân gân lá vẫn giữ màu xanh;…
Vận dụng 3. Nêu những điều cần chú ý khi cung cấp chất dinh dưỡng cho vật nuôi đảm bảo hiệu quả sinh sản.
Trả lời: Một số điều cần chú ý khi cung cấp chất dinh dưỡng cho vật nuôi đảm bảo hiệu quả sinh sản:
- Cung cấp đầy đủ thức ăn dễ tiêu, đảm bảo chất lượng và số lượng phù hợp với từng lứa tuổi của vật nuôi. Cho vật nuôi ăn đúng giờ, đúng bữa.
- Không sử dụng những thức ăn đã ẩm, mốc, ôi thiu, vệ sinh máng ăn, máng uống hàng ngày.
- Cho vật nuôi uống nước sạch, nếu trong ngày nhiệt độ xuống thấp cần cho vật nuôi uống nước ấm. Bổ sung thuốc bổ trợ sức như: chất điện giải, vitamin vào nước uống để nâng cao sức đề kháng.
Câu hỏi 6. Lấy ví dụ cho thấy đặc điểm của loài ảnh hưởng đến sinh sản sinh vật
Trả lời: Đặc điểm của loài ảnh hưởng đến độ tuổi sinh sản, số lần sinh sản.Ví dụ:
- Cà chua phải có đủ 14 lá mới ra hoa,
- Lợn cỏ A lưới đẻ lần đầu khi 10-12 tháng tuổi, đẻ 1-2 lứa/ năm, 5-6 con 1 lứa.
Câu hỏi 7. Nêu vai trò của hocmone ảnh hưởng đến sinh sản ở sinh vật
Trả lời: Hormone là yếu tố tham gia điều hoà sinh sản ở sinh vật. Hormone điều hoà sự ra hoa, đậu quả ở thực vật. Ở động vật hormone sinh dục tác động lên quá trình hình thành tinh trùng, trứng.
II. Điều khiển sinh sản ở sinh vật
LT1. Lấy ví dụ ở địa phương em:
a) Cây ra hoa một lần và cây ra hoa nhiều lần trong năm.
b) Động vật đẻ ít con và động vật đẻ nhiều con
Trả lời:
a) Cây ra hoa một lần trong năm: cải, lúa, ngô,…;
Cây ra hoa nhiều lần trong năm: xoài, na, ổi,…
b) Động vật để ít con: trâu, bò, khỉ,…;
Động vật đẻ nhiều con: lợn, chuột, chó…
Câu hỏi 8. Quan sát bảng 34.2, lấy ví dụ về điều khiển sinh sản ở sinh vật bằng điều chỉnh các yếu tố của môi trường theo mẫu bảng sau :
Trả lời:
Các yếu tố môi trường | Ví dụ ở thực vật | Ví dụ ở động vật |
Ánh sáng, nhiệt độ | Thắp đèn vào ban đêm làm cho cây thanh long ra nhiều hoa hoặc ra hoa trái vụ | Thắp đèn kéo dài thời gian chiếu sáng trong ngày làm cho gà có thể đẻ 2 trứng/ngày |
Độ ẩm, nước | Giảm lượng nước tưới để đất khô hạn để quýt ra hoa đồng loạt | Sâu ăn lá lúa sẽ đẻ trứng ở nhệt độ 25 độ C với độ ẩm cao khoảng 90% |
Chất dinh dưỡng | Phun phân bón lá cho cây cam trước nửa tháng làm cho quả chín đồng loạt | Gin đất sinh sản nhanh hơn ở những nơi đất nhiều dinh dưỡng |
... | ... | ... |
LT2. Nêu một số ví dụ về sử dụng các hormone nhân tạo điều khiển sinh sản ở cây trồng, vật nuôi.
Trả lời: Làm cho rễ cây ra nhanh khi giâm cành, chiết cành ở cây cam, bưởi, nuôi cấy mô ở phong lan; Làm cho cây hoa loa kèn ra hoa sớm; Sử dụng hormone tạo nên giống dưa hấu không hạt; Sử dụng hormone điều khiển số trứng ở gà, cá,… kích thích sinh sản ở lợn.
Vận dụng 6. Khi sử dụng các chất kích thích điều khiến sinh sản ở sinh vật cần lưu ý điều gì? Vì sao?
Trả lời: Khi sử dụng các chất kích thích ở vật nuôi cần đảm bảo an toàn thực phẩm và phát triển bền vững vì nếu lạm dụng chất kích thích trong nuôi trồng sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe con người và gây ô nhiễm môi trường.
Vận dụng 7. Có ý kiến cho rằng không nên sử dụng hormone nhân tạo điều khiển sinh sản ở động vật. Em có đồng ý với ý kiến này không? Vì sao?
Trả lời: Sử dụng hormone nhân tạo điều khiển sinh sản ở động vật là một biện pháp cần thiết nếu muốn tăng năng suất và hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên, nên sử dụng một cách hợp lí, tuân thủ các quy định về liều lượng, thời gian, các hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn.
Bình luận